علوم زیستی دریا
محبوبه محمدی؛ غلام رضا شریفی سیرچی؛ مرتضی یوسف زادی
چکیده
پدیده بیوفولینگ خسارت اقتصادی بزرگی را روی ساخت و سازهای مصنوعی ایجاد می‌نماید به‌طوری‌که با کاهش قدرت مانور شناورها و در نتیجه کاهش سرعت آن‌ها موجب افزایش مصرف سوخت و همچنین افزایش هزینه‌های تعمیر و نگهداری می‌شود. امروزه مطالعات بسیاری در مورد رفع معضلات بیوفولینگ صورت گرفته است که مهمترین آن‌ها، شناسایی ترکیبات ...
بیشتر
پدیده بیوفولینگ خسارت اقتصادی بزرگی را روی ساخت و سازهای مصنوعی ایجاد می‌نماید به‌طوری‌که با کاهش قدرت مانور شناورها و در نتیجه کاهش سرعت آن‌ها موجب افزایش مصرف سوخت و همچنین افزایش هزینه‌های تعمیر و نگهداری می‌شود. امروزه مطالعات بسیاری در مورد رفع معضلات بیوفولینگ صورت گرفته است که مهمترین آن‌ها، شناسایی ترکیبات آنتی‌فولینگی طبیعی است. در این مطالعه، خواص ضد فولینگ گیاه دارویی حنا با (Lawsonia inermis) استفاده از حلال های آن‌هگزان، اتیل‌استات، متانول و آبی بررسی شدند. تیمارها در 3 تکرار انجام شد. پس از 24 ساعت، در زیر میکروسکوپ نوری، تعداد جلبک ها به وسیله لام نئوبار شمارش گردید. آنالیز داده‌ها با نرم‌افزار SAS انجام شد و مقایسه داده‌ها به وسیله آزمون چند دامنه‌ای دانکن صورت گرفت. بررسی تجزیه آماری عصاره‌های گیاه دارویی حنا روی میکروجلبک Chlorella vulgaris، نشان داد که در سطح احتمال 0/001، بین تیمارها از نظر آماری اختلاف معنی‌دار وجود دارد. بررسی نتایج مربوط به تغییرات رشد نشان داد که با اعمال تیمارها، رشد این جلبک به میزان قابل توجهی مهار شده است. عصاره اتیلاستاتی با غلظت 5 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر، عصاره ان‌هگزانی با غلظت 20 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر و عصاره متانولی با غلظت 80 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر و عصاره آبی با غلظت 160 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر به‌ترتیب بیشترین اثر بازدارندگی بر زنده‌مانی میکروجلبک Chlorella vulgaris را دارا بودند.
فروزان باقرزاده لاکانی؛ مسعود ستاری؛ محمد علی یزدانی ساداتی؛ رضوان اله کاظمی؛ انوشیروان جعفرزاده
دوره 11، شماره 4 ، اسفند 1391، ، صفحه 13-25
چکیده
هدف از این مطالعه، بررسی اثر غلظت اکسیژن آب بر شاخص‌های رشد و ترکیب عضله در دو گروه وزنی فیل ماهیان پرورشی (Huso huso) (وزن اولیه 2/49±9/280 و 1/138±9/1217گرم) بود. تیمارهای اکسیژن شامل هیپوکسی (mg/l 3-2)، نورموکسی (mg/l 6-5) و هیپراکسی (mg/l 10-9) به وسیله تنظیم آب ورودی و تزریق اکسیژن خالص برای تیمار هیپراکسی، تنظیم شد. ماهیان به مدت یک هفته با تانک‌های ...
بیشتر
هدف از این مطالعه، بررسی اثر غلظت اکسیژن آب بر شاخص‌های رشد و ترکیب عضله در دو گروه وزنی فیل ماهیان پرورشی (Huso huso) (وزن اولیه 2/49±9/280 و 1/138±9/1217گرم) بود. تیمارهای اکسیژن شامل هیپوکسی (mg/l 3-2)، نورموکسی (mg/l 6-5) و هیپراکسی (mg/l 10-9) به وسیله تنظیم آب ورودی و تزریق اکسیژن خالص برای تیمار هیپراکسی، تنظیم شد. ماهیان به مدت یک هفته با تانک‌های آزمایش سازگار شده سپس به صورت تصادفی در 9 تانک در هر گروه وزنی توزیع (برای گروه وزنی بالا 3ماهی و برای گروه وزنی پایین 6 ماهی در هر تانک) و به مدت 8 هفته در این شرایط نگهداری شدند. در پایان آزمایش پارامترهای رشد مورد بررسی قرار گرفت. اختلاف معنی‌داری در Wt،WG ،BWI،FIو SGR در هر دو گروه وزنی و CF در گروه وزنی بالا و FL در گروه وزنی پایین مشاهده شد (05/0>P). آنالیز ترکیب تقریبی عضله اختلاف معنی‌داری در گروه وزنی پایین نشان نداد (05/0<P) اما در گروه وزنی بالا در میزان رطوبت و چربی عضله در تیمارها اختلاف معنی‌داری مشاهده شد (05/0>P). نتایج این مطالعه نشان داد که سطح بالای اکسیژن اثر مستقیمی روی رشد فیل ماهی دارد، بنابراین به کارگیری آن برای فیل ماهی توصیه می‌گردد.
علوم زیستی دریا
محمد رضا رحمانی؛ مهناز اردلان
چکیده
با توجه به تغییرپذیری مرجان‌ها بخصوص گونه‌های جنس Acropora در پاسخ به شرایط محیطی، همواره تاکسونومی این جنس از مرجان‌ها با چالش روبه‌رو بوده است. به همین دلیل برخی مواقع اکومورف‌ها بعنوان گونه معرفی شده‌اند. ازآن جمله می‌توان به گزارش Acropora clathrata از شمال و شمال‌غرب خلیج فارس اشاره نمود. حضور و عدم حضور این گونه در خلیج‌فارس سال‌ها ...
بیشتر
با توجه به تغییرپذیری مرجان‌ها بخصوص گونه‌های جنس Acropora در پاسخ به شرایط محیطی، همواره تاکسونومی این جنس از مرجان‌ها با چالش روبه‌رو بوده است. به همین دلیل برخی مواقع اکومورف‌ها بعنوان گونه معرفی شده‌اند. ازآن جمله می‌توان به گزارش Acropora clathrata از شمال و شمال‌غرب خلیج فارس اشاره نمود. حضور و عدم حضور این گونه در خلیج‌فارس سال‌ها مورد بحث محققین میباشد. به منظور روشن نمودن این موضوع، حداقل در شمال خلیج فارس، 74 کلنی از دو فرم Acropora downingi یا دو گونه A. downingi و A.clathrata، از سه جزیره مختلف لارک، فارور و خارک که به ترتیب از شرق به غرب خلیج فارس واقع شده‌اند، نمونه‌برداری و مورد ارزیابی مورفولوژیک، مورفومتریک و ژنتیک قرار گرفت. تحلیل‌های تک متغیره (آنالیز واریانس) و چند متغیره (تجزیه به مولفه‌های اصلی و تحلیل تشخیصی) نتایج حاصل از مطالعات تاکسونومیک، نشان دادند که تغییرات مشاهده شده در صفات، تنوعات درون گونه هستند و تمام نمونه‌ها به A. downingi تعلق دارد. مطالعات مولکولی نیز نتایج فوق را تایید نموده و حاکی از آن است که A. clathrata در شمال وشمال غرب خلیج فارس وجود ندارد. بنابراین با توجه به شواهد مورفولوژیک، مورفومتریک و مولکولی، A. clathrata در شمال و شمال غرب خلیج‌فارس وجود نداشته و گونه‌ای که در منطقه بهعنوان A. clathrata معرفی می‌گردد، در واقع تنوع درون گونه‌ای بوده و متعلق بهفرم دیگری از A. downingi است.
علوم زیستی دریا
نسرین عبدالخانیان؛ هیوا علمی زاده؛ علی دادالهی سهراب؛ احمد سواری؛ محمد فیاض محمدی
چکیده
منابع آبی کشور مورد تهدید انواع آلودگی‌ها از قبیل پساب‌های صنعتی، کودها، سموم شیمیایی و فاضلاب‌های شهری قرار گرفته که تاثیرات ناخوشایند بر روی محیط‌زیست و اکوسیستم دارد. در این میان اروندرود یکی از مهمترین رودخانه‌های قابل کشتیرانی ایران است و محل تردد شناورهای بسیاری است که هیچ گونه سیستمی برای تحویل زائدات ندارند و تخلیه این ...
بیشتر
منابع آبی کشور مورد تهدید انواع آلودگی‌ها از قبیل پساب‌های صنعتی، کودها، سموم شیمیایی و فاضلاب‌های شهری قرار گرفته که تاثیرات ناخوشایند بر روی محیط‌زیست و اکوسیستم دارد. در این میان اروندرود یکی از مهمترین رودخانه‌های قابل کشتیرانی ایران است و محل تردد شناورهای بسیاری است که هیچ گونه سیستمی برای تحویل زائدات ندارند و تخلیه این زائدات در آب باعث ایجاد آلودگی می‌شود. در این تحقیق مدل‌سازی پخش آلودگی در رودخانه اروندرود با استفاده از مدل سه بعدی و هیدرودینامیکی کوهیرنس جهت شبیه سازی نحوه پخش آلودگی مورد بررسی قرار گرفته است که معادله پیوستگی، معادلات ناویراستوکس در سه بعد و معادله‌های انتقال شوری و دما به روش جداسازی حل می‌شوند. شرایط مرزی اعمال شده شامل تغییرات دما، شوری و دبی برای مرز باز رودخانه و تغییرات دما و شوری و اعمال مولفه‌های جزرومدیO1,S2, M2 و K1برای مرز باز دریا در مدل بکار گرفته می‌شود. بررسی نتایج حاصل از مدل‌سازی پخش آلودگی در اروندرود، نشان داد که نحوه پخش آلودگی در اروندرود تابع جریان و متناسب با مکان و زمان رهاسازی آلودگی است، همچنین هر چه دبی رودخانه بیشتر باشد، سرعت جریان رودخانه هم بیشتر است و در هنگام جزر به دلیل همسویی جهت جریان رودخانه با جریان جزر، آلودگی با سرعت بالایی به خلیج فارس می‌رسد. نتایج حاصله، حاکی از تاثیر جزرومد بر پخش آلودگی می باشد.
علوم زیستی دریا
امین اوجی فرد؛ احمد شادی؛ الهه فاتح؛ سیدجواد حسینی
چکیده
خانواده شوورت ماهیان (Sillaginids) از راسته سوف ماهی سانان (Perciformes)، نامزد مناسبی برای آبزی پروری در مناطق مصبی و کم عمق به شمار می روند. این خانواده دارای دست کم سه گونه در آبهای خلیج فارس می باشد. بررسی ژنتیکی گونه غالب این خانواده، شوورت ماهی نقره ای Sillago sihama با استفاده از ژن COI مورد ارزیابی قرار گرفت. در این بررسی، تعداد 10 نمونه از گونه مورد ...
بیشتر
خانواده شوورت ماهیان (Sillaginids) از راسته سوف ماهی سانان (Perciformes)، نامزد مناسبی برای آبزی پروری در مناطق مصبی و کم عمق به شمار می روند. این خانواده دارای دست کم سه گونه در آبهای خلیج فارس می باشد. بررسی ژنتیکی گونه غالب این خانواده، شوورت ماهی نقره ای Sillago sihama با استفاده از ژن COI مورد ارزیابی قرار گرفت. در این بررسی، تعداد 10 نمونه از گونه مورد نظر از سواحل هر یک از استان های بوشهر و هرمزگان صید، شناسایی ریخت شناختی و بررسی ملکولی گردید. استخراج DNA با استفاده از روش اصلاح شدهCTAB انجام شد. جهت انجام واکنش های زنجیره ای پلیمراز از آغازگرهای جهانیFISH F1 وFISH R1 استفاده گردید. نتایج حاصل از تعیین توالی نشان داد که قطعه تکثیر شده، ٦۲٧ جفت باز طول دارد. نتایج BLAST نشان دهنده همانندی بالا به گونه شوورت ماهی نقره ای بود، بنابراین داده های ملکولی منبطق بر رده بندی ریخت شناختی این گونه بود. فاصله ژنتیکی کلی بین نمونه های دو ناحیه مذکور بر اساس Kimura 2- parameter، با استفاده از نرم افزار مگا ٠۲/٠ گردید. ترسیم درخت فیلوژنتیکی به روش پیوند همجواری (NJ) در مقابل برون گونه (Acanthopagrus latus) نشان داد نمونه های دو استان از همدیگر قابل تفکیک نیستند. با توجه به نتایج بدست آمده ، نمونه های بررسی شده دارای تبادل ژنی بالا هستند و تمایز بالایی میان دو استان هرمزگان و بوشهر ندارند. بنابراین درباره گونه شوورت ماهی نقره ای نمی توان دو جمعیت مجزا را بر اساس داده های این بررسی در نظر گرفت.
علوم زیستی دریا
سیمین قریشوندی؛ سید محمد موسوی؛ سید مهدی حسینی؛ آناهیتا رضایی
چکیده
در این پژوهش بررسی تغییرات پس از مرگ؛ شامل تغییرات شیمیایی، میکروبی و حسی در ماهی گطان (Luciobarbus xanthopterus) در طول دوره نگهداری در یخ انجام شد. بدین منظور، هجده قطعه ماهی گطان با میانگین وزنی 24/4 ±251 گرم، بلافاصله پس از صید، به مدت 72 ساعت در کنار یخ نگهداری شده و سنجش شاخص‌های کیفی گوشت در زمان‌های صفر، 6، 12، 24، 48 و 72 ساعت بعد از مرگ انجام ...
بیشتر
در این پژوهش بررسی تغییرات پس از مرگ؛ شامل تغییرات شیمیایی، میکروبی و حسی در ماهی گطان (Luciobarbus xanthopterus) در طول دوره نگهداری در یخ انجام شد. بدین منظور، هجده قطعه ماهی گطان با میانگین وزنی 24/4 ±251 گرم، بلافاصله پس از صید، به مدت 72 ساعت در کنار یخ نگهداری شده و سنجش شاخص‌های کیفی گوشت در زمان‌های صفر، 6، 12، 24، 48 و 72 ساعت بعد از مرگ انجام شد. نتایج حاصل نشان داد که شاخص‌های pH، تیوباربیتوریک‌اسید (TBA)، اسیدهای چرب آزاد (FFA) در طول دوره نگهداری روند افزایشی داشتند. میزان بازهای ازته فرار (TVBN) در ابتدا کاهش و سپس روند افزایشی داشت. همچنین مطالعات میکروبی نشان داد که باکتری‌های سایکروفیل در طول دوره نگهداری هیچ رشدی نداشتند. میزان باکتری‌های مزوفیل در زمان صفرlog/cfu 53/1 ± 53/2 بوده، پس از آن در زمان‌های 6 ، 12 و 24 ساعت نسبت به ساعت صفر سیر نزولی داشته، پس از آن به تدریج افزایش یافته و میزان آن در ساعت هفتاد و دوم نگهداری به log/cfu 72/0 ± 72/1 رسید. ارزیابی حسی ماهیان گطان نشان داد که تا 24 ساعت پس از نگهداری در کنار یخ از وضعیت مناسب و قابل قبولی برخوردار بوده، در طول دوره نگهداری به تدریج از میزان مقبولیت کاسته شده و در ساعت 72 اغلب شاخص های آنالیز حسی امتیاز پایینی کسب نمود و نمونه‌ها در این ساعت پایین‌ترین کیفیت در طول دوره نگهداری را به خود اختصاص دادند. بنابراین استفاده از یخ برای نگهداری طولانی مدت ماهی گطان روش مناسبی نیست.
علوم زیستی دریا
نجمه اژدری؛ پریتا کوچنین؛ محمد ذاکری؛ وحید یاوری
چکیده
این مطالعه جهت بررسی اثرات سطوح مختلف پروتئین و چربی جیره غذایی بر ترکیبات بیوشیمیایی خون و عضله در ماهیان جوان صبیتی (Sparidentex hasta) طراحی گردید. شش جیره غذایی شامل سه سطح پروتئین (35، 40 و 45 درصد) در دو سطح چربی (7 و 14 درصد) با سه تکرار در نظر گرفته شد. ماهیان با میانگین وزن اولیه 28/0± 55/36 گرم به صورت تصادفی در 18 تانک 300 لیتری پلی‌اتیلن ذخیره ...
بیشتر
این مطالعه جهت بررسی اثرات سطوح مختلف پروتئین و چربی جیره غذایی بر ترکیبات بیوشیمیایی خون و عضله در ماهیان جوان صبیتی (Sparidentex hasta) طراحی گردید. شش جیره غذایی شامل سه سطح پروتئین (35، 40 و 45 درصد) در دو سطح چربی (7 و 14 درصد) با سه تکرار در نظر گرفته شد. ماهیان با میانگین وزن اولیه 28/0± 55/36 گرم به صورت تصادفی در 18 تانک 300 لیتری پلی‌اتیلن ذخیره سازی و به مدت 56 روز، سه بار در روز به روش سیری غذا‌‌دهی گردیدند. براساس نتایج، در سطح 14 درصد چربی جیره غذایی، شاخص پروتئین کل پلاسما به طور معنی‌داری افزایش یافت (05/0>P). کمترین میزان تری‌گلیسیرید پلاسما در سطح 40 درصد پروتئین مشاهده گردید. با افزایش سطوح چربی جیره غذایی، شاخص کلسترول پلاسما به طور معنی‌داری افزایش یافت. بالاترین میزان کلسترول پلاسما در سطح 35 درصد پروتئین مشاهده گردید. سطوح مختلف پروتئین جیره غذایی به طور معنی‌داری بر میزان پروتئین عضله اثر گذاشتند (05/0>P)، در صورتیکه رطوبت و خاکستر عضله تحت تاثیر سطوح مختلف پروتئین و چربی جیره غذایی قرار نگرفتند (05/0P). در نهایت می توان اظهار داشت که ماهیان جوان صبیتی قادر به مصرف پروتئین در جیره های غذایی با چربی 14 درصد می باشند. بنابراین در ماهیان جوان صبیتی (S. hasta) با افزایش سطح چربی جیره غذایی تا 14 درصد، سطح پروتئین جیره غذایی تا 40 درصد می تواند کاهش یابد.
علوم زیستی دریا
امیر بساک؛ وحید یاوری؛ حسین محمد عسگری
چکیده
یکی از مهم ترین دغدغه ها در مدیریت شیلاتی، یافت مناطق و پهنه های مناسب به منظور سرمایه گذاری در بخش آبزی پروری با رویکرد توسعه پایدار است.کاربرد سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) یکی از مهم ترین عوامل موفقیت در توسعه آبزی پروری است. برای مکان یابی کارگاه های پرورش ماهیان خاویاری با بهره گیری از امکانات سامانه اطلاعات جغرافیایی، تجزیه و ...
بیشتر
یکی از مهم ترین دغدغه ها در مدیریت شیلاتی، یافت مناطق و پهنه های مناسب به منظور سرمایه گذاری در بخش آبزی پروری با رویکرد توسعه پایدار است.کاربرد سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) یکی از مهم ترین عوامل موفقیت در توسعه آبزی پروری است. برای مکان یابی کارگاه های پرورش ماهیان خاویاری با بهره گیری از امکانات سامانه اطلاعات جغرافیایی، تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از مدل فازی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی انجام شد. برای وزن دهی به معیارهای فازی شده به روش (AHP) عمل شد. پنج دسته معیار اصلی که عبارتند از عوامل اکولوژیکی، عوامل اقلیمی، عوامل طبیعی و محیطی، عوامل اقتصادی و اجتماعی ، موانع و محدودیت ها و زیستگاه های حساس مورد استفاده قرار گرفت. در ادامه با استفاده از روش وزن دهی، نقشه شایستگی تهیه شد و با در نظر گرفتن شایستگی و اعمال نمودن میانگین گیری از مقدار شایستگی هر مکان، اولویت هر مکان مشخص شد. همراه شدن این روش با منطق فازی قابلیت استفاده ساده و کاربرد در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی، لحاظ نمودن وزن و اهمیت نسبی هر مشخصه و گزینه موجب بالا رفتن کارایی این روش شده است. براساس نتایج به دست آمده بیشترین وزن به عوامل اکولوژیکی 0/321رتبه های بعدی به ترتیب به اقلیم 0/205، اقتصادی و اجتماعی 0/179، طبیعی 0/167 و موانع و محدودیت ها 0/129 تعلق گرفت. مناسب ترین مناطق برای توسعه پرورش ماهیان خاویاری در مناطق شمالی، شمال شرق و شرق و نامناسب ترین در مناطق جنوبی استان می باشند.
همایون حسین زاده صحافی؛ حسین عبدالحی؛ محمد حسین طلوعی؛ جواد صیادفر
دوره 10، شماره 3 ، مهر 1390، ، صفحه 14-22
چکیده
این تحقیق به منظور بررسی تاثیر مورفولین بر ضریب بازگشت ماهی سفید از سال 1384 تا 1387 در مرکز تکثیر و پرورش شهید انصاری صورت پذیرفت. ماهیان مولد پس از انتقال به کارگاه (از رود خانه خشکرود ) به صورت ترکیبی تکثیر شده و از لارو و بچه ماهیان حاصل برای انجام آزمایشات استفاده گردید. به منظور تعیین مناسب ترین زمان تاثیر پذیری از مورفولین(5-10×5 میلی‌گرم ...
بیشتر
این تحقیق به منظور بررسی تاثیر مورفولین بر ضریب بازگشت ماهی سفید از سال 1384 تا 1387 در مرکز تکثیر و پرورش شهید انصاری صورت پذیرفت. ماهیان مولد پس از انتقال به کارگاه (از رود خانه خشکرود ) به صورت ترکیبی تکثیر شده و از لارو و بچه ماهیان حاصل برای انجام آزمایشات استفاده گردید. به منظور تعیین مناسب ترین زمان تاثیر پذیری از مورفولین(5-10×5 میلی‌گرم بر لیتر) تعداد 10450عدد ماهی سفید در مراحل لارو دارای کیسه زرده، لارو با تغذیه فعال،بچه ماهی 2-3 گرم و بچه ماهی 4-5 گرم تحت تاثیر دوز های مختلف مورفولین قرار گرفته و با روش تگ های الاستومر علامتگذاری و از طریق رودخانه خشکرود به دریای خزر رهاسازی گردیدند. جهت صید ماهیان علامتگذاری شده درسال 1387 از تور سالیک استفاده گردید. نتایج حاصل از تاثیر مورفولین در دوره های مختلف رشد حاکی از وجود اختلاف معنی دار در نرخ بازگشت به خانه ماهیان در دوره لاروی با تغذیه فعال(1درصد) در مقایسه با سایر تیمار ها (23/0 درصد درخصوص لارو دارای کیسه زرده 23/0 درصد درخصوص بچه ماهی 2-3 گرم و 26/0درصد درخصوص بچه ماهی 4-5 گرم ) و شاهد(13/0 درصد) می باشد. بیشترین طول و وزن به هنگام صید به ترتیب شامل 620 میلیمتر و 1700 گرم بود. نتایج حاکی از وجود اختلاف معنی دار در نسبت جنسی ( 210 ماده و 295 نر) درکل ماهیان صید شده میباشد. نسبت جنسی در ماهیان تگ دار برگشتی ( 14 ماده و 20 نر) با نرخی معادل42/1 درصد با غالبیت نرها محاسبه شد. (x2=6.4, α= 0.05, df= 1). در مجموع با استفاده از تکنیک تگ گذاری الاستومر، ضریب بازگشت شیلاتی ناشی از تاثیر پذیری از مورفولین در ماهی سفید 7/6 در صد محاسبه گردید. نتایج کلی نشان دهنده افزایش معنی دار نرخ بازگشت به خانه ماهی سفید به هنگام تاثیر پذیری از مورفولین (32/0 درصد ) در مقایسه با شاهد (09/0 درصد) میباشد.
علوم غیر‌زیستی دریا
ایمان خادمی؛ محمد اکبری نسب؛ عباسعلی علی اکبری بیدختی؛ محمد رضا خلیل ابادی
چکیده
اختلاط تلاطمی، نقش مهمی در گردش ستون آبهای کم عمق ایفا می کند. مبحث تلاطم در سیالات یکی از اصولی‌ترین و مهمترین مباحث است که همواره توجه اکثر دانشمندان و محققان علم دینامیک سیالات را به خود جلب میکند. در این تحقیق به بررسی پارامترهای موثر برتلاطم با استفاده از مدل یک بعدی تلاطم اقیانوسی (GOTM) در بخش جنوبی تنگه هرمز پرداخته شده است. ...
بیشتر
اختلاط تلاطمی، نقش مهمی در گردش ستون آبهای کم عمق ایفا می کند. مبحث تلاطم در سیالات یکی از اصولی‌ترین و مهمترین مباحث است که همواره توجه اکثر دانشمندان و محققان علم دینامیک سیالات را به خود جلب میکند. در این تحقیق به بررسی پارامترهای موثر برتلاطم با استفاده از مدل یک بعدی تلاطم اقیانوسی (GOTM) در بخش جنوبی تنگه هرمز پرداخته شده است. در این تحقیق ابتدا برای یک ایستگاه در بخش جنوبی تنگه هرمز، داده های اندازه گیری شده دما و شوری در اعماق مختلف و با گام سه ساعت ( با استفاده از داده های اندازه گیری شده در سال ۱۹۹7 با گام نیم ساعته توسط دانشگاه میامی) و اطلاعات هواشناسی شامل سرعت باد، فشار هوا، ابرناکی، رطوبت، دما هوا با گام سه ساعت در سال 1997 به عنوان ورودی به مدل اعمال می شود، در این مدل، با استفاده از معادله بستار تلاطمی ، به روش طرحواره بستار تلاطمی مرتبه دوم، پارامترهای تلاطم همچون نرخ انرژی جنبشی تلاطم، محصولات شناوری و مقادیر میانگین عدد پرانتل در فصول مختلف مدل‌سازی شد. در این تحقیق، بررسی عدد پرانتل تلاطمی، برتری وشکسانی تلاطمی نسبت به پخش شناوری در اعماق میانی را نشان می دهد.
زینب احمدی؛ حسین ذوالقرنین؛ بیتا ارچنگی؛ ابراهیم رجب زاده
چکیده
16S rRNA یکی از اجزای بخش بزرگ ریبوزومی می باشد که بوسیله‌ی ژنوم میتوکندریایی کد می‌شود و به طور گستردهای در مطالعات فیلوژنتیکی مربوط به گونه‌های نزدیک و به خصوص گونه های مربوط به Crassostrea مورد استفاده قرار می‌گیرد. پلی مورفیسم توالی نوکلئوتیدی مربوط به ژن 16S rRNA ژنوم میتوکندریایی اویستر خلیج فارس (Crassostrea sp.)، در 30 نمونه اویستر جمع آوری ...
بیشتر
16S rRNA یکی از اجزای بخش بزرگ ریبوزومی می باشد که بوسیله‌ی ژنوم میتوکندریایی کد می‌شود و به طور گستردهای در مطالعات فیلوژنتیکی مربوط به گونه‌های نزدیک و به خصوص گونه های مربوط به Crassostrea مورد استفاده قرار می‌گیرد. پلی مورفیسم توالی نوکلئوتیدی مربوط به ژن 16S rRNA ژنوم میتوکندریایی اویستر خلیج فارس (Crassostrea sp.)، در 30 نمونه اویستر جمع آوری شده از بندر امام خمینی مورد بررسی قرار گرفت. واکنش زنجیرهای PCR از طریق یک جفت آغازگر برای تمام نمونه‌ها انجام و سپس محصولات PCR، توالی یابی اتوماتیک شدند. سپس اطلاعات بدست آمده از طریق برنامهها و نرم افزارها مورد آنالیز قرار گرفتند. برای ژن مورد بررسی تنها 2 موتاسیون مشاهده شد و تنوع نوکلئوتیدی (Pi) 00061/0 محاسبه گردید. در میان 30 نمونه، تعداد 3 هاپلوتیپ شناسایی شد میانگین تنوع هاپلوتیپی (Hd) 195/0 محاسبه گردید. هاپلوتیپهای بدست آمده از تحقیق حاضر برای اولین بار در بانک ژنی ثبت گردیدند. رسم درخت های فیلوژنی حاصل از داده های توالی یابی ژن مورد نظر هیچ جدائی مشخصی را برای نمونه های مورد مطالعه در بندر امام خمینی فراهم نکرد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که تمایز توالی پائینی در جمعیت مورد بررسی در بندر امام خمینی وجود دارد.
علوم غیر‌زیستی دریا
رامین علایی روزبهانی؛ حمیدرضا جعفری؛ غلامرضا نبی بیدهندی؛ حسن هویدی
چکیده
روند گسترش فعالیت‌های انسانی با تغییر و معرفی انواع کاربری و پوشش زمین، ساختار سرزمین را دستخوش تغییرات شدیدی کرده است. طی چندین دهه‌ی اخیر ساختار و الگوی پوشش سرزمین در پهنه‌ی ساحلی خوزستان، نیز مصون از چنین تغییراتی نبوده است. بنابراین پایش ترکیب و آرایش فضایی پوشش سرزمین/کاربری سرزمین و تغییرات آن، به منظور شناسایی تهدید‌ها ...
بیشتر
روند گسترش فعالیت‌های انسانی با تغییر و معرفی انواع کاربری و پوشش زمین، ساختار سرزمین را دستخوش تغییرات شدیدی کرده است. طی چندین دهه‌ی اخیر ساختار و الگوی پوشش سرزمین در پهنه‌ی ساحلی خوزستان، نیز مصون از چنین تغییراتی نبوده است. بنابراین پایش ترکیب و آرایش فضایی پوشش سرزمین/کاربری سرزمین و تغییرات آن، به منظور شناسایی تهدید‌ها و فرصت‌های موجود امری ضروری محسوب می‌شود. هدف از این پژوهش پایش روند تغییرات موزاییک سرزمین در مناطق ساحلی جلگه خوزستان بواسطه رشد و گسترش فعالیت‌های انسانی میباشد. در این پژوهش تصاویر ماهواره‌ای در دو سری زمانی، 2000(Landsat 7 ETM+) و سال 2015(Landsat 8 OLI/TIRS) برای استخراج نقشه پوشش سرزمین/ کاربری سرزمین استفاده گردید. به منظور پایش روند تغییرات از پنج سنجه‌ی سیمای سرزمینNP, PLAND, MPS, MNND استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان می‌دهند که ترکیب و آرایش مکانی پوشش سرزمین در محدوده مطالعاتی با تجزیه‌شدگی، حذف و ساییدگی لکه‌ها، از ناهمگونی و پیچیدگی بیشتری برخوردار شده است. همچنین با اضافه شدن دو نوع کاربری کشت و صنعت نیشکر و حوضچه‌های پرورش ماهی و رشد واحد‌های ساخت و ساز صنعتی، ساختار سرزمین از لحاظ ترکیب، توزیع، پیوستگی و وسعت الگوهای ارزشمند اکولوژیکی با تغییرات شدیدی مواجه شده است. جنگل‌های رودکناری با افزایش تعداد لکه و کاهش 50% سنجهPLAND و تالاب‌ها نیز با افزایش 58% سنجه NP و افزایش 71% سنجه MNND در این نواحی با حدکثر سطح تجزیه‌شدگی، آسیب‌پذیرترین الگوهای محیطی نواحی ساحلی می‌باشند.
علوم انسانی دریا
اصغر رشنودی؛ مرتضی سلطانی؛ اسداله کردنائیج؛ علی حمیدی زاده
چکیده
رقابت یک عامل بیرونی و محیطی و رقابت پذیری خصیصه ی درون ماهیتی است،یکی از سیاست های اقتصادی مورد توجه تصمیم گیران و سیاست گذاران کلان کشورها،در راستای افزایش رقابت پذیری اقتصادملی،توسعه منطقه ای، رفع محرومیت ها، جذب سرمایه های خارجی و داخلی،ایجاد فرصت های شغلی جدید، دستیابی به فناوری پیشرفته و افزایش ...
بیشتر
رقابت یک عامل بیرونی و محیطی و رقابت پذیری خصیصه ی درون ماهیتی است،یکی از سیاست های اقتصادی مورد توجه تصمیم گیران و سیاست گذاران کلان کشورها،در راستای افزایش رقابت پذیری اقتصادملی،توسعه منطقه ای، رفع محرومیت ها، جذب سرمایه های خارجی و داخلی،ایجاد فرصت های شغلی جدید، دستیابی به فناوری پیشرفته و افزایش صادرات، مناطق آزاد تجاری-صنعتی است. هدف از پژوهش حاضر تحلیل کیفی نتایج پژوهش های انجام شده در حوزه شناسایی عوامل کلیدی موفقیت رقابت پذیری مناطق آزاد تجاری صنعتی در سطح بین المللی است. بدین منظور با به کارگیری روش فراترکیب تعداد 74 مقاله مورد بررسی قرار گرفت. پیش از کدگذاری متون، با بهره گیری متدولوژی کسپ(CASP) اسناد فیلتر شدند. در پژوهش حاضر 1097 کد به وسیله نرم افزار مکس کیو-دی-ای(MAXQDA) ارجاعی شناسایی شد. در میان عوامل شناسایی شده،به ترتیب به کارگیری مدیران متخصص(39 ارجاع)،ثبات اقتصادی و شکل گیری اقتصاد مبتنی بر دانایی(34 ارجاع)،ثبات سیاسی و سیاستهای خارجی سازنده(33ارجاع)،بسترهای نهادی(30 ارجاع)،اجرای رویکردهای مبتنی بر فناوری،شایستگی و ساختار(27 ارجاع)،همکاری هوشمندانه و ارتباط موثر با بازارهای بین المللی(24 ارجاع)،همسویی اقتصاد ملی با اقتصاد جهانی(23)، پیاده سازی استراتژی هم رقابتی و تعیین اولویتهای رقابتی مبتنی برمزیتهای رقابتی(21) ،مدیریت عملکرد(19 ارجاع)، در زمره مهمترین کدهای شناسایی شده بودند. ازجمله نوآوریهای پژوهش حاضر شناسایی عوامل کلیدی موفقیت رقابت پذیری مناطق آزاد تجاری صنعتی در سطح بین المللی با بهره گیری از روش پژوهش کیفی فراترکیب و نرم افزار مکس کیو دیای در حوزه رقابت پذیری مناطق آزاد تجاری صنعتی است.
آسیه میرعالی؛ عبدالعلی موحدی نیا؛ رحیم عبدی؛ امیرپرویز سلاطی
دوره 10، شماره 4 ، دی 1390، ، صفحه 15-21
چکیده
تعادل آب و الکترولیت‌ها در محیط‌های هایپراسمتیک دریایی و هایپواسمتیک برای موجودات آبزی اهمیت حیاتی دارد. کلیه‌ها به عنوان یکی از اندام‌های دفعی نقش مهمی در تنظیم اسمزی و حفظ و نگهداری هومئوستازی مایعات بدن ایفا میکند. در این مطالعه اثر اعمال شوری‌های مختلف بر تغییرات ساختار کلیه در ماهی صبیتی Sparidentex hasta مورد بررسی قرار گرفت. ...
بیشتر
تعادل آب و الکترولیت‌ها در محیط‌های هایپراسمتیک دریایی و هایپواسمتیک برای موجودات آبزی اهمیت حیاتی دارد. کلیه‌ها به عنوان یکی از اندام‌های دفعی نقش مهمی در تنظیم اسمزی و حفظ و نگهداری هومئوستازی مایعات بدن ایفا میکند. در این مطالعه اثر اعمال شوری‌های مختلف بر تغییرات ساختار کلیه در ماهی صبیتی Sparidentex hasta مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه با 4 تیمار و سه تکرار انجام شد. در هر تانک تکرار 15 عدد ماهی در مخازن پلی اتیلن 300 لیتری قرار داده شده بود و دوره آزمایشی مواجهه با شوری های مختلف به مدت 14 روز به طول انجامید. تیمارها شامل شوری های 5، 20، 60 گرم در لیتر و شوری کنترل (40گرم در لیتر) بودند. نتایج مطالعه تغییرات در قسمت میانی کلیه، قطر لومن توبول پروکسیمال ابتدایی در 24 ساعت اول قرارگیری در شوری 5 و 20 گرم در لیتر افزایش معنی‌داری مشاهده شد (05/0P<). قطر لومن توبول پروکسیمال در قسمت دوم در طی سازش با شوری‌های مختلف در طول دوره نمونه‌برداری تغییر معنی‌داری را نشان نداد ( 05/0P>). قطر لومن توبول دیستال در قسمت میانی کلیه در تیمار 60 گرم در لیتر در روز دوم آزمایش افزایش معنی‌داری نشان داد (05/0P<). همچنین در شوری‌های 5 و 40 گرم در لیتر در 24 ساعت اول اختلاف معنی‌داری مشاهده شد (05/0P<). بررسی ضخامت دیواره قسمت‌های مختلف لوله‌ی ادراری در قسمت میانی و انتهایی کلیه اختلاف معنی‌داری نشان نداد( 05/0P>). بر اساس نتایج به دست آمده، تغییرات در ساختار بافتی کلیه طی 48-24 ساعت پس از استرس وارد شده به حالت پایه باز‌می‌گردد، که نشان دهنده‌ی غلبه ماهی بر استرس محیطی وارد شده است.
علیرضا صفاهیه؛ ساحل پاکزاد توچایی؛ محمدتقی رونق؛ بیتا ارچنگی؛ محمدعلی حمزه
دوره 12، شماره 3 ، آذر 1392، ، صفحه 15-25
چکیده
فلزات سنگین در محیط های دریایی از دو منبع طبیعی و انسانی منشأ می گیرند. از پدیده های طبیعی تأثیرگذار بر غلظت فلزات سنگین پدیده مونسون است. مونسون با افزایش بارندگی و آبشویی سواحل و بر هم زدن لایه های آب می تواند بر غلظت عناصر اثر داشته باشد. در سال 1389 این تحقیق به منظور بررسی تأثیر پدیده مونسون بر تغییرات غلظت فلزات سنگین Cd، Cu،Ni،PbوZnدر ...
بیشتر
فلزات سنگین در محیط های دریایی از دو منبع طبیعی و انسانی منشأ می گیرند. از پدیده های طبیعی تأثیرگذار بر غلظت فلزات سنگین پدیده مونسون است. مونسون با افزایش بارندگی و آبشویی سواحل و بر هم زدن لایه های آب می تواند بر غلظت عناصر اثر داشته باشد. در سال 1389 این تحقیق به منظور بررسی تأثیر پدیده مونسون بر تغییرات غلظت فلزات سنگین Cd، Cu،Ni،PbوZnدر رسوب سواحل جزر و مدی چابهار صورت گرفت. نمونه برداری از رسوب ایستگاه های گواتر، بریس، رمین، چابهار، تیس و پزم در فصل های پیش مونسون، مونسون و پس از مونسون (به ترتیب در اردیبهشت، مرداد و آبان) در هنگام جزر انجام شد. غلظت فلزات بعد از آماده سازی نمونه ها، توسط دستگاه جذب اتمیاندازه گیری گردید. غلظت فلزات Cd، Cu، Ni، Pb و Zn به ترتیب 36/0، 97/4، 14/17، 88/8 و 93/24 میکروگرم بر گرم بر وزن خشک اندازه گیری شد. بر اساس نتایج عدم تفاوت غلظت Cd می تواند ناشی از تأثیرپذیری این فلز از منابع منطقه ای باشد. روند افزایش غلظت Cu و Zn رسوب از پیش مونسون به پس از مونسون نیز می تواند ناشی از بارندگی و آشفتگی رسوبات ساحلی باشد. همچنین افزایش غلظت Pb از پیش مونسون به پس از مونسون به دلیل تمایل این فلز به نشست سریع و رسوب گذاری بوده که در طی این فصول در اثر شستشو و جاری شدن آبهای ساحلی و از سرگیری مجدد فعالیت شناورها در پس از مونسون غلظت Pb افزایش می یابد.
علوم زیستی دریا
محسن حیدری؛ حسین ذوالقرنین؛ نسرین سخایی؛ عبدالعلی موحدی نیا؛ علی میرزایی
چکیده
هدف از این مطالعه بررسی تنوع زیستی و تراکم جلبک های قهوه ای سواحل خلیج فارس در استان بوشهر طی دو فصل گرم و سرد بود. بیشترین تراکم جلبک های قهوه ای در فصل بهار (20±33 عدد درمترمربع) و کمترین تراکم در فصل پاییز (9±17عدد درمترمربع) بود. در این مطالعه جلبک Cystoserriaceae myrica از بیشترین تراکم(25±41) برخوردار است، وگونه غالب در میان 6 گونه جلبک قهوه ای نمونه ...
بیشتر
هدف از این مطالعه بررسی تنوع زیستی و تراکم جلبک های قهوه ای سواحل خلیج فارس در استان بوشهر طی دو فصل گرم و سرد بود. بیشترین تراکم جلبک های قهوه ای در فصل بهار (20±33 عدد درمترمربع) و کمترین تراکم در فصل پاییز (9±17عدد درمترمربع) بود. در این مطالعه جلبک Cystoserriaceae myrica از بیشترین تراکم(25±41) برخوردار است، وگونه غالب در میان 6 گونه جلبک قهوه ای نمونه برداری شده محسوب می شود. بیشترین مقدار شاخص مارگالف(438/0) مربوط به منطقه میان میان کشندی می باشد. بیشترین مقدار شاخص شانون(94/0) نیزمربوط به منطقه پایین میان کشندی می باشد. بیشترین مقدار غنای گونه ای و غالبیت مربوط به فصل پاییز و بیشترین مقدار شاخص شانون(76/0) مربوط به فصل بهار است. جلبک های قهوه ای بیشترین تراکم را در فصل بهار (20±33 عدد درمترمربع) داشته اند. از نظر غنای گونه ای ایستگاه نیروگاه و ایستگاه گناوه به ترتیب دارای بیشترین و کمترین غنای گونه ای در دو فصل مورد مطالعه بود. بیشترین و بالاترین مقدار غالبیت و تنوع پایین مربوط به منطقه میان میان کشندی می باشد.
علوم زیستی دریا
زهرا بصیر؛ رحیم عبدی
چکیده
سنجش پارامترهای خونی یکی از مهمترین راه های تشخیص بیماری و سلامت در آبزیان بوده که عوامل متعددی آنرا دستخوش تغییرات می کنند. دراین تحقیق تعداد 30 قطعه گربه کوسه لکه‌دار (Chiloscyllium punctatum) با خصوصیات زیست سنجی مشابه از هر دو جنس نر و ماده از خورهای شمالی خلیج فارس صید شدند. پس از صید، خون گیری و تهیه گسترش، پارامترها و فاکتورهای خون شامل WBC، ...
بیشتر
سنجش پارامترهای خونی یکی از مهمترین راه های تشخیص بیماری و سلامت در آبزیان بوده که عوامل متعددی آنرا دستخوش تغییرات می کنند. دراین تحقیق تعداد 30 قطعه گربه کوسه لکه‌دار (Chiloscyllium punctatum) با خصوصیات زیست سنجی مشابه از هر دو جنس نر و ماده از خورهای شمالی خلیج فارس صید شدند. پس از صید، خون گیری و تهیه گسترش، پارامترها و فاکتورهای خون شامل WBC، لنفوسیت، مونوسیت، ائوزینوفیل، نوتروفیل و اندیس های خونی شامل MCV, MCH, MCHC اندازه گیری شدند. بر اساس نتایج بدست آمده بین فاکتورهای اندازه گیری شده و جنس های مختلف اختلاف معنی داری وجود نداشت (05/0>P). در خصوص پارامترهای مربوط به گلبول های سفید لنفوسیت با بیشترین تعداد و ائوزینوفیل با کمترین مقدار و در جنس نر بوده است. همچنین مقدار گلبول های سفید در جنس نر بیشتر از جنس ماده و بیشترین اندیس خونی مربوط به MCV و در جنس نر و کمترین آن مربوط به MCHC و در جنس ماده بوده است. در تحقیق اخیر فاکتورهای گلبول های سفید خون در مقایسه با سایر گونه های آبزی که توسط دیگر محققین انجام پذیرفته است دارای تشابه و اختلافاتی بوده که در گزارش به آن پرداخته شده است.
ایلیا اعتمادی دیلمی؛ احمد سواری؛ تورج ولی نسب؛ نسرین سخایی
دوره 11، شماره 1 ، فروردین 1391، ، صفحه 16-30
چکیده
با توجه به کمبود اصلاعات در خصوص ترکیب گونه های خرچنگ در دریای عمان و همچنین تاثیر پدیده های جوی نظیر مانسون تابستانه بر اکولوژی این گونه ها، در این مطالعه، طی سه فصل مانسونی سال 1389 اقدام به شناسایی و بررسی اکولوژی دو جنس Uca و Ocypode از خانواده Ocypodidae شد که گونه هایUca iranica (Pretzmann, 1971) و Uca sindensis (Alcock, 1900) از منطقه جاسک و خور خلاصی و گونه ...
بیشتر
با توجه به کمبود اصلاعات در خصوص ترکیب گونه های خرچنگ در دریای عمان و همچنین تاثیر پدیده های جوی نظیر مانسون تابستانه بر اکولوژی این گونه ها، در این مطالعه، طی سه فصل مانسونی سال 1389 اقدام به شناسایی و بررسی اکولوژی دو جنس Uca و Ocypode از خانواده Ocypodidae شد که گونه هایUca iranica (Pretzmann, 1971) و Uca sindensis (Alcock, 1900) از منطقه جاسک و خور خلاصی و گونه Ocypode rotundata (Miers, 1882) در سه منطقه جاسک، خور خلاصی و ساحل ونک در دریای عمان شناسایی شدند. نتایج به دست آمده در خصوص شناسایی گونه ای، توانست تا حد بسیار زیادی یافته های پیشین را تصحیح نماید. همچنین در بررسی اکولوژی این خرچنگ ها با توجه به وجود پدیده ی اقلیمی مانسون، مشخص شد که حضور گونه ها درمنطقه مطالعه حاضر تحت تاثیر تغییرات شرایط جوی فصول مانسونی می باشد. بیشترین تراکم نسبی گونه های مورد بررسی (33/9 فرد در مترمربع) در فصل پیش مانسون (اردیبهشت ماه) و کمترین میزان آن (38/6 فرد در مترمربع) در فصل مانسون (شهریور ماه) مشاهده شد. همچنین پراکنش گونه های جنس Uca معطوف به سواحل گلی و خوری بندر جاسک و خور خلاصی با حضور بیشتر در خور خلاصی و پراکنش جنس Ocypode علاوه بر این دو منطقه در ساحل ونک، با حضور بیشتر در سواحل شنی-ماسه ای ساحل ونک، مشاهده شد.
فرخ پرافکنده حقیقی؛ فرهاد کیمرام
دوره 11، شماره 3 ، آبان 1391، ، صفحه 16-24
چکیده
کیلکا از ذخایر با ارزش اقتصادی دریای خزر محسوب می شود که نقش مهمی را در زنجیره غذایی آن ایفا می کند. پژوهش حاضر طی سال های 86-1385، باهدف تعیین میزان ذخیره کیلکای معمولی و تنظیم الگوی برداشت پایدار از آن، در جنوب دریای خزر به مرحله اجرا درآمد. نمونه برداری در سواحل جنوبی دریای خزر از مهر سال 1385 تا شهریور 1386 در دو بندر انزلی و بابلسر صورت ...
بیشتر
کیلکا از ذخایر با ارزش اقتصادی دریای خزر محسوب می شود که نقش مهمی را در زنجیره غذایی آن ایفا می کند. پژوهش حاضر طی سال های 86-1385، باهدف تعیین میزان ذخیره کیلکای معمولی و تنظیم الگوی برداشت پایدار از آن، در جنوب دریای خزر به مرحله اجرا درآمد. نمونه برداری در سواحل جنوبی دریای خزر از مهر سال 1385 تا شهریور 1386 در دو بندر انزلی و بابلسر صورت گرفت. در طول دوره بررسی 1533 نمونه بیومتری شدند و 913 ماهی با استفاده از اتولیتهای ساجیتا تعیین سن شدند. نتایج نشان داد که میانگین طول کیلکای معمولی 7/9±4/102 میلی متر و دامنه آن در طیف 56 تا 144 میلی متر قرار داشت. میانگین سن کیلکای معمولی 6/3 سال بود که بیش از 73 درصد از آن‌ها را ماهیان 3 و 4 ساله تشکیل داده بود. ضریب رشد با استفاده از طرح فورد - والفورد 321/0=K در سال و ضریب مرگ و میر کل برابر 280/1=Z در سال برآورد شد. با استفاده از روش آنالیز کوهورت، میزان ذخیره کیلکای معمولی در بخش جنوبی دریای خزر حدود 75/58 هزار تن برآورد شد. برای تعیین میزان حداکثر محصول قابل برداشت (MSY) از معادله کادیما استفاده شد که در نهایت 25322 تن محاسبه شد. کیلکای معمولی دارای ذخیره نسبتاً کوچکی است، لذا سیاستهای حمایتی از آن باید در اولویت باشد.
امیر اشتری لرکی؛ مسعود صدری نسب؛ ماتیاس تامچک؛ وحید چگینی؛ عامر کعبی
دوره 12، شماره 2 ، شهریور 1392، ، صفحه 16-24
چکیده
خور دورق در قسمت انتهای شمال غربی خور موسی در جنوب غربی ایران واقع گردیده است. موج جزرومدی وارد شده از خلیج فارس به این خور بر اثر پدیده تشدید به دامنه ای در حدود شش متر می رسد. نوع جزرومد در این خور آمیخته(نیم روزانه نا برابر) است. دراین مطالعه جزرومد در خور دورق توسط قسمت هیدرودینامیکی مدل کوهیرنس شبیه سازی گردیده وبا استفاده از رابطه ...
بیشتر
خور دورق در قسمت انتهای شمال غربی خور موسی در جنوب غربی ایران واقع گردیده است. موج جزرومدی وارد شده از خلیج فارس به این خور بر اثر پدیده تشدید به دامنه ای در حدود شش متر می رسد. نوع جزرومد در این خور آمیخته(نیم روزانه نا برابر) است. دراین مطالعه جزرومد در خور دورق توسط قسمت هیدرودینامیکی مدل کوهیرنس شبیه سازی گردیده وبا استفاده از رابطه بین سطح آب و انرژی پتانسیل,میزان الکتریسیته قابل استحصال در حالت های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. مدل مورد استفاده براساس مختصات سیگمای عمودی، متشکل از سه لایه می باشد. در ساده ترین حالت می توان در سطح مقطع خور دورق فرعی به طور متوسط 32مگاوات و با بازده 35 درصد 2/11 مگاوات انرژی الکتریکی استحصال نمود. با نصب توربین های دو طرفه، می توان هم در حالت جزر وهم در حالت مد الکتریسیته تولید نمود و در صورت تقسیم حوزه آبی مورد نظر به دو حوضچه مجزا امکان تولید الکتریسیته در تمام سا عات شبانه روز وجود دارد. با احداث سد در مقطع خور دورق اصلی حوضچه ای طبیعی با مساحت20 کیلومتر مربع ایجاد شده, امکان استحصال 25 مگاوات الکتریسیته در شبانه روزرا فراهم میکند. در ادامه، با فرض لایروبی وخاک برداری خورها واراضی احاطه شده با خورهای زنگی و دورق، مدل برای حوضچه هایی به مساحتهای 60,29 و110 کیلومتر مربع اجرا گردید. نتایج محاسبات نشان می دهد که امکان تولید به ترتیب 74,36و136 مگاوات الکتریسیته در حالت های مذکور می باشد.
علوم زیستی دریا
مژگان تودویی؛ شهلا روزبهانی؛ علی نوری؛ سمیه آزادبخت؛ حدیث کریمی فر
چکیده
گلرنگ (Safflower) با نام علمی Carthamus tinctoriusمتعلق به خانواده Compositae بوده و در صنایع غذایی و طب سنتی استفاده گستردهای دارد. هدف از انجام این بررسی تأثیر عصاره آبی گیاه گلرنگ بر تعیین جنسیت فیزیولوژیک و تأثیر آن بر ایجاد جنس نر در ماهی گوپی (Guppy) با نام علمی (Poecilia reticulata) میباشد. 88 ماهی گوپی درسن یک هفتگی، درچهار گروه 22 تایی A، B، C و شاهد (بدون ...
بیشتر
گلرنگ (Safflower) با نام علمی Carthamus tinctoriusمتعلق به خانواده Compositae بوده و در صنایع غذایی و طب سنتی استفاده گستردهای دارد. هدف از انجام این بررسی تأثیر عصاره آبی گیاه گلرنگ بر تعیین جنسیت فیزیولوژیک و تأثیر آن بر ایجاد جنس نر در ماهی گوپی (Guppy) با نام علمی (Poecilia reticulata) میباشد. 88 ماهی گوپی درسن یک هفتگی، درچهار گروه 22 تایی A، B، C و شاهد (بدون دریافت عصاره) تقسیم شده و غلظت‌های ppm 150 و100 و 50 از عصاره آبی گلرنگ را به مدت یک ماه به همراه غذا دریافت کردند. پس از گذشت سه ماه از گنادهای ماهیان مقاطع بافتی تهیه شد و تغییرات بافتی آن‌ها مورد بررسی قرار گرفت و با گروه شاهد که هیچ عصارهای دریافت نکرده بودند، مقایسه گردید. نتایج تیمار با عصاره گیاه گلرنگ اختلاف معنی‌داری را در تمامی گروهها در تعداد اسپرماتوسیت های اولیه نشان داد؛ به طوری که بیشترین افزایش سلولها درماهیان دریافتکننده غلظت‌های ppm100و 150 عصاره بود( 05/0> p). نتایج همچنین نشان داد؛ با افزایش غلظت، تعداد فولیکولهای ماده به طور معنی‌داری کاهش مییابد( 05/0> p). نتایج این مطالعه نشان داد؛ گلرنگ موجب افزایش اسپرماتوژنز شده و با ایجاد تغییرات بافتی میتواند جنسیت ماهی گوپی را در جهت نرسازی القاء کند.
علوم زیستی دریا
فرشته سلیمیان؛ مهرداد فتح اللهی؛ امین نعمت اللهی؛ فرزانه نیکوخواه؛ نواز خرازیان
چکیده
در این تحقیق اثر ضد قارچی غلظت‌های مختلف عصاره‌های به دست آمده از گیاه دارویی مورد (Myrtus communis L.) بر روی رشد دو عامل بیماریزای قارچی ساپرولگنیا (Saprolegnia sp.) و فوزاریوم (Fusarium sp.) جدا شده از تخمهای لقاح یافته ماهیان قزل آلای رنگین کمان مورد بررسی قرار گرفت. عصاره برگها بعد از جمع آوری از رویشگاههای طبیعی آن در استان چهارمحال و بختیاری در خرداد ...
بیشتر
در این تحقیق اثر ضد قارچی غلظت‌های مختلف عصاره‌های به دست آمده از گیاه دارویی مورد (Myrtus communis L.) بر روی رشد دو عامل بیماریزای قارچی ساپرولگنیا (Saprolegnia sp.) و فوزاریوم (Fusarium sp.) جدا شده از تخمهای لقاح یافته ماهیان قزل آلای رنگین کمان مورد بررسی قرار گرفت. عصاره برگها بعد از جمع آوری از رویشگاههای طبیعی آن در استان چهارمحال و بختیاری در خرداد ماه به روش استخراج فلاونوئید و خیساندن (Maceration) استخراج شد. برای بررسی اثر ضد قارچی عصاره از روش تست انتشار از دیسک (Disk diffusion) و تست انتشار از چاهک (Well diffusion) استفاده شد. براساس نتایج به دست آمده در این مطالعه مشخص شد که مقدارmg/ml 50 عصاره به دست آمده به روش استخراج فلاونوئید و همچنین مقدارmg/ml 100 عصاره آبی گیاه مورد به دست آمده به روش خیساندن روی قارچ ساپرولگنیا اثر کشندگی داشته است. همچنین تنها اثر عصاره کلی و آبی به دست آمده روی قارچ فوزاریوم اثر بازدارندگی با MIC برابر 12.5 و mg/ml 25 به ترتیب با روشهای تست انتشار دیسک و چاهک بوده است. بر اساس نتایج به دست آمده مشخص شد که عصاره گیاه مورد اثر بخشی بهتری در جلوگیری از رشد قارچ ساپرولگنیا نسبت به قارچ فوزاریوم داشت. این مطالعه نشان دهنده وجود ترکیب‌های ضد قارچی در عصاره‌های مختلف گیاه مورد است که با مطالعه در مقیاس گسترده‌تر می توان از آن به عنوان داروی مناسب جهت درمان بیماری‌های قارچی در آبزی پروری استفاده کرد.
علوم زیستی دریا
داریوش محمدی کیا؛ احمد سواری؛ بابک دوست شناس؛ حسین محمد عسگری
چکیده
بررسی پلانکتونی آب های جنوبی ساحلی قشم در استان هرمزگان طی دو فصل سرد و گرم و در چهار ایستگاه(ساحل پارک زیتون، ساحل سوزا، ساحل شیب درازو ساحل سلخ) در سال 1395-1394 انجام شد. به طور کلی طی این بررسی، گونه‌های مختلف فیتوپلانکتونی متعلق به چهار رده دیاتومه‌ها(Bacillariophyceae)، دینوفلاژله هاDinophyceae))،کلروفیسه ها(Chlorophyceae) و جلبک های سبز–آبی(Cyanophyceae) ...
بیشتر
بررسی پلانکتونی آب های جنوبی ساحلی قشم در استان هرمزگان طی دو فصل سرد و گرم و در چهار ایستگاه(ساحل پارک زیتون، ساحل سوزا، ساحل شیب درازو ساحل سلخ) در سال 1395-1394 انجام شد. به طور کلی طی این بررسی، گونه‌های مختلف فیتوپلانکتونی متعلق به چهار رده دیاتومه‌ها(Bacillariophyceae)، دینوفلاژله هاDinophyceae))،کلروفیسه ها(Chlorophyceae) و جلبک های سبز–آبی(Cyanophyceae) شناسایی گردید. فیتوپلانکتون ها تا حد جنس شناسایی شدند، از رده دیاتومه31، از رده دینوفلاژله 11، از رده کلروفیسه 6 و از رده سیانوفیسه 4 جنس شناسایی شدند. میانگین (± خطای استاندارد) تراکم و شاخص‌های سیمپسون، پایلو، شانون و مارگالف به ترتیب 63/9±6705/72 سلول در لیتر، 0/34± 0/82، 12/17±0/1، 9/19±9/0 و 0/38± 2/61 در فصل گرم و 53/2 ±13/ 5666 سلول در لیتر، 0/06± 0/77، 12/11±1/0، 9/17±1/0 و 0/43± 2/26 در فصل سرد به دست آمد. بیشترین میزان شباهت فیتوپلانکتونی فصلی بر اساس ضرایب سورنسن و جاکارد، به ترتیب 0/97 و 0/88 در فصول گرم و سرد بود. همبستگی معنی داری بین تنوع سیمپسون و شانون- وینر با شوری و فسفات مشاهده گردید. در حالیکه تراکم فیتوپلانکتون ها با شوری و pH همبستگی معنا داری نشان داد. نتایج نشان داد مناطق مورد مطالعه از نظر شرایط اکولوژیک دارای رتبه متوسط و جامعه فیتوپلانکتونی از تنوع و غنای نسبتاً خوبی برخوردار است.
علوم انسانی دریا
پیمان درخشان نیک؛ رشید ذوالفقاری زعفرانی؛ علیرضا افشار نژاد
چکیده
رقابت پذیری حمل و نقل دریایی درگرو ارائه خدمات ایمن به ذینفعان است و صاحبان کالا و مالکان کشتی این مهم را به عنوان یک اصل جدا نشدنی از مدیریت برای خود در نظر می گیرند. در این راستا اجرای دستور العمل مدیریت ایمنی (ISM Code) یکی از راهکارهایی است که دستیابی به این هدف را تقویت می کند. اجرای این هدف وابسته به عملکرد صحیح فرمانده و پرسنل ...
بیشتر
رقابت پذیری حمل و نقل دریایی درگرو ارائه خدمات ایمن به ذینفعان است و صاحبان کالا و مالکان کشتی این مهم را به عنوان یک اصل جدا نشدنی از مدیریت برای خود در نظر می گیرند. در این راستا اجرای دستور العمل مدیریت ایمنی (ISM Code) یکی از راهکارهایی است که دستیابی به این هدف را تقویت می کند. اجرای این هدف وابسته به عملکرد صحیح فرمانده و پرسنل کشتی است. مدیریت اجرای این دستور العمل بر روی کشتی، چگونگی اجرا، انتقال مفاهیم و اهمیت آن به پرسنل بر عهده فرمانده است. در اصل نقش فرمانده در ارتباط با اجرای این دستور العمل، بهعنوان ضابط مسئول بین خشکی (شرکت کشتیرانی) و دریا (دریانوردان شاغل بر روی کشتی و خود کشتی) است. مدیریت صحیح در برقراری این ارتباط نقش ضروری در اجرای این دستور العمل دارد. بدین منظور مراتب در قالب پنج گویه یا دسته اجرایی شامل دستور العمل مدیریت منابع انسانی روی کشتی، آموزش و ارتقاء نیروی انسانی، نقش مدیریت ایمنی در شرکت کشتیرانی و ایمنی و امنیت دریانوردی از طریق نظر سنجی از گروهی از فرماندهان کشتی ها، به عنوان افراد مطلع و مجری، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. ضمناً با درنظر داشتن نگرش مدیریتی حاکم بر این پژوهش، نقش انگیزش در اجرای بهینه این دستور العمل نیز بررسی شد. در بخش دوم پژوهش، معنی دارا بودن هریک از عوامل انگیزش مورد بررسی قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل آماری داده ها از نرم افزارهای SPSS16 و AMOS استفاده شد. نتایج به دست آمده با توجه به معنی دار بودن مقادیر آماره آزمون کای دو و درجه آزادی(5=df) نشان می دهد که اجرای دستور العمل مدیریت ایمنی و ایجاد انگیزش در اجرای بهینه آن از سوی دریانورد ایرانی، تاثیر بسزایی در افزایش ایمنی روی کشتی و به تبع آن ایمنی دریانوردی برای دریانوردان ایرانی دارد.
علوم زیستی دریا
آی ناز خدانظری؛ نگین سلامات
چکیده
نگهداری در یخچال یکی از ساده‌ترین روشهای حفاظتی کوتاه مدت ماهی می باشد. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر نگهداری در یخچال بر تغییرات میکروساختار، آنالیز تقریبی (رطوبت، پروتئین، چربی و خاکستر)، فیزیکوشیمیایی (بازهای ازته فرار، pH، تیوباربیتوریک اسید، اسیدهای چرب آزاد و ظرفیت نگهداری آب)، میکروبی (بار باکتری مزوفیل و بار باکتری سرمادوست) ...
بیشتر
نگهداری در یخچال یکی از ساده‌ترین روشهای حفاظتی کوتاه مدت ماهی می باشد. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر نگهداری در یخچال بر تغییرات میکروساختار، آنالیز تقریبی (رطوبت، پروتئین، چربی و خاکستر)، فیزیکوشیمیایی (بازهای ازته فرار، pH، تیوباربیتوریک اسید، اسیدهای چرب آزاد و ظرفیت نگهداری آب)، میکروبی (بار باکتری مزوفیل و بار باکتری سرمادوست) و حسی فیله سرخو حرا طی 12 روز نگهداری در دمای Cº 4 بود. میزان چربی و پروتئین فیله سرخو حرا طی دوره نگهداری در یخچال به طور معنی‌داری کاهش و میزان رطوبت و خاکستر فیله سرخو حرا طی دوره نگهداری در یخچال به طور معنی‌داری افزایش یافتند (05/0>p). میزان بازهای ازته فرار، pH، تیوباربیتوریک اسید و اسیدهای چرب آزاد فیله سرخو حرا طی دوره نگهداری به طور معنی‌دار افزایش یافتند (05/0>p). ظرفیت نگهداری آب ماهی سرخو حرا طی نگهداری از 86 درصد به 66/52 درصد کاهش یافت (05/0>p). بار باکتری مزوفیل ماهی سرخو حرا از log10 cfu/g 77/2 به log10 cfu/g 73/12 طی دوره نگهداری افزایش یافت. بار باکتری سرمادوست ماهی سرخو حرا از log10 cfu/g 43/3 به log10 cfu/g 13/9 طی دوره نگهداری افزایش یافت. تخریب سلول بافت پس از 9 روز نگهداری مشاهده شد. ارزیابی حسی ماهی طی دوره نگهداری به طور معنی دار کاهش یافت. طول مدت ماندگاری سرخو حرا تقریبا 8-7 روز طبق نتایج آنالیز حسی، شیمیایی و میکروبی بود.