علوم غیر‌زیستی دریا
عاطفه پورکریمیان؛ مریم سیوف جهرمی؛ حسین ملکوتی
چکیده
بینش جدید در زمینه‌ی مطالعات همزمان اقیانوسی-جوی-خشکی، محققان را به سوی ردیابی پدیده‌های جذاب جوی و اقیانوسی سوق داده است. در این پژوهش، با بررسی نقشه‌های همدیدی (سینوپتیکی) و شاخص‌های بارشی ایران، نوع و شدت رویداد بارشی 29 اسفند 1395 در شهر بندر دیر در ایستگاه همدیدی آن (با مختصات Nʺ34ʹ51˚27- Eʺ52ʹ57˚51 و کد بین‌المللی 40872) تعیین شده‌است. ...
بیشتر
بینش جدید در زمینه‌ی مطالعات همزمان اقیانوسی-جوی-خشکی، محققان را به سوی ردیابی پدیده‌های جذاب جوی و اقیانوسی سوق داده است. در این پژوهش، با بررسی نقشه‌های همدیدی (سینوپتیکی) و شاخص‌های بارشی ایران، نوع و شدت رویداد بارشی 29 اسفند 1395 در شهر بندر دیر در ایستگاه همدیدی آن (با مختصات Nʺ34ʹ51˚27- Eʺ52ʹ57˚51 و کد بین‌المللی 40872) تعیین شده‌است. سپس به‌منظور شناسایی چشمه‌های اقیانوسی محتوای آب این سامانه بارشی، از زمان رخداد بیشینه بارش، بسته‌های هوا به‌صورت عقب‌گرد به مدت 9 روز از ایستگاه مورد مطالعه با استفاده از مدل تحت وب، مسیریابی هیبریدی تک بسته‌ای لاگرانژی HYSPLIT، ردیابی شده‌اند و الگوی میانگین مسیر انتقال رطوبت در ترازهای بارشی 800 تا 550 هکتوپاسکال ترسیم شدند. داده‌های میدانی آب‌و‌هوایی (شامل سرعت و جهت باد، رطوبت نسبی و بارش) از آرشیو داده‌های آنالیزشده مرکز ملی پیش‌بینی محیطی/ مرکز ملی تحقیقات جوی (NCEP/NCAR) با گام زمانی 6 ساعته و تفکیک مکانی ˚5/2×˚5/2 طول و عرض جفرافیایی به مدل وارد شده‌است. در بررسی نقشه‌های هواشناسی و داده‌ها، دیده شد که رویداد بارشی 29 اسفند، طبق شاخص حدی R10mm، جزء روزهای با بارش سنگین قرار گرفته است. همچنین نتایج مدلسازی به خوبی نشان داد که منشأ اصلی محتوای رطوبت این سامانه بارشی اسفندماه 1395 شمال اقیانوس هند (دریای عربی) و شرق اقیانوس اطلس بوده است. به علاوه نتایج نشان داد که در طول وقوع این رویداد بارشی یک سیکلون برون حاره‌ای در منطقه در حال فعالیت بوده است.
علوم زیستی دریا
کبری جلالی؛ بابک دوست شناس؛ احمد سواری؛ نسرین سخایی
چکیده
انتقال گونه های بیگانه ی مهاجم توسط آب توازن کشتی ها یکی از مهمترین تهدیدهای اکوسیستم های آبی میباشد. در این مطالعه با هدف بررسی و شناسایی پاروپایان، آب توازن 10 فروند کشتی ورودی به بندر صادراتی مجیدیه ماهشهر در سال 1397 نمونه برداری شد. نمونه برداری زئوپلانکتون ها از هر کشتی با عبور دادن 100 لیتر آب‌توازن کشتی ها از تورپلانکتون ...
بیشتر
انتقال گونه های بیگانه ی مهاجم توسط آب توازن کشتی ها یکی از مهمترین تهدیدهای اکوسیستم های آبی میباشد. در این مطالعه با هدف بررسی و شناسایی پاروپایان، آب توازن 10 فروند کشتی ورودی به بندر صادراتی مجیدیه ماهشهر در سال 1397 نمونه برداری شد. نمونه برداری زئوپلانکتون ها از هر کشتی با عبور دادن 100 لیتر آب‌توازن کشتی ها از تورپلانکتون گیری با چشمه 50 میکرومتر و در سه تکرار صورت گرفت. همزمان فاکتورهای محیطی شامل اکسیژن محلول، اسدیته، دما و شوری آب توازن با 3 تکرار سنجیده شد. به طور کلی 56 گونه از پاروپایان شناسایی شدند. بیشترین تعداد گونه (36گونه) و همچنین بیشترین میانگین تراکم پاروپایان (104× 3/2 فرد در متر مکعب) مربوطه به کشتی ARGO1 از بندرعباس و کمترین میانگین تراکم (104×1 فرد در متر مکعب) و کمترین تعداد گونه (24) به ترتیب مربوط به کشتی PRECIGIOUS و GUNISHLI از بندر فجیره، امارات بود. نتایج آنالیز واریانس یک طرفه بین کشتی‌های ورودی به بندر صادراتی مجیدیه از نظر میانگین تراکم پاروپایان اختلاف معنی دار نشان داد. همبستگی مثبت و معنی داری بین میانگین تراکم پاروپایان با دما و اکسیژن محلول دیده شد. تمامی گونه ها به جز گونه Oithona davisae قبلاً از آب های خلیج فارس گزارش شده بودند. گونه O. davisae فقط در کشتی CONSTANTINOS از بندر فجیره امارات مشاهده گردید. این گونه بومی آب های ساحلی شرق آسیا خصوصا اطراف ژاپن و چین است و در دریای سیاه، بخش مرکزی دریای مدیترانه و اخیراً در دریای اژه گزارش شده است. نتایج این تحقیق می تواند به ارزیابی خطر احتمالی ورود گونه‌های بیگانه و مهاجم جدید کمک نموده و در بهبود روش های مدیریت کمیت و کیفیت آب‌توازن کشتی ها اهمیت داشته باشد.
مهندسی دریا
محمدتقی منصوری کیا؛ حمیدرضا شیبانی؛ الهام رجبی
چکیده
رود کارون تنها رودخانه قابل کشتیرانی در ایران است. سابقه کشتیرانی درکارون به قبل از ناصرالدین شاه قاجار برمی گردد. تغییرات آب و هوایی و خشکسالی، برداشت های بیشتر از آب رودخانه و کاهش دبی آن، وجود راه آهن و اتوبان های جدید به عنوان رقبای اصلی حمل بار از بندرهای ماهشهر و خرمشهر به اهواز سبب از رونق افتادن ترابری آبی رودخانه ...
بیشتر
رود کارون تنها رودخانه قابل کشتیرانی در ایران است. سابقه کشتیرانی درکارون به قبل از ناصرالدین شاه قاجار برمی گردد. تغییرات آب و هوایی و خشکسالی، برداشت های بیشتر از آب رودخانه و کاهش دبی آن، وجود راه آهن و اتوبان های جدید به عنوان رقبای اصلی حمل بار از بندرهای ماهشهر و خرمشهر به اهواز سبب از رونق افتادن ترابری آبی رودخانه ای گشته است. مطالعات اندکی در زمینه ترابری آبی کارون وجود دارد. در این تحقیق ابتدا بخشی از نتایج آنها به شکل کلی مطرح شده است. سپس بر مبنای پذیرش جدیدترین تحقیقات، مهم ترین موانع فیزیکی موجود برای ترابری رودخانه ای شناسایی و راهکارهای اصلاح آنها با توجه به شرایط روز مطرح شده است. ضمنا علائم کشتیرانی موردنیاز و وسایل کمکی برای کشتیرانی نیز پیشنهاد گردیده‌اند. مطالعات پیشین شامل: مطالعات سازه پردازی ایران (1383) و مطالعات Adabdanan Consulting Engineers (2004) بوده و خصوصاً مطالعات Piesold (2005) که مبین ضررهای سنگین ترابری آبی خصوصاً در تناژهای بالای باربری سالیانه بوده، بررسی گردیده است. به روزترین مطالعه، بررسی های درحال انجام در سازمان آب وبرق‌خوزستان توسط Mansouri Kia (2018) نشان‌می‌دهد که ترابری نیمه سنگین (در سناریوی بدبینانه 700 هزارتن و در سناریوی خوشبینانه حدود 2133 هزار تن در سال هدف 1425) همراه با توسعه گردشگری، می تواند فاقد ضررهای اقتصادی مطالعات پیشین باشد. سال مبنای محاسبات اقتصادی برای ترابری آبی 1399 است. قبلا زیان های مالی سنگین برای ترابری رودخانه ای فرض شده بود. از مهم ترین نتایج تحقیقات اخیر زیرسوال بردن این زیان ها با اصلاح ابعاد شناور طرح است. نتیجه مهم دیگر در تحقیق حاضر، تعیین مشکلات فیزیکی پیش روی ترابری آبی رودخانه ای ایران (بجز رسوب برداری که در تحقیق دیگری در حال بررسی است) و ارائه راهکارهای حل آنهاست. با به کارگیری نتایج تحقیق در حل موانع فیزیکی و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی (یا سایر راهکارهای تامین مالی)، امکان احیای ترابری آبی درکارون وجود دارد.
مهسا لشگری؛ علی اکبر اکبری
چکیده
حمل‌ونقل دریایی عمدتاً شامل مسائلی چون تخصیص ناوگان، مسیریابی کشتی و مسائل مربوط به سوختگیری کشتی‌ها هست. باید اشاره‌کنیم که مسئله تخصیص ناوگان، تعیین مسیر و برنامه‌ریزی کشتی‌ها با هدف حداقل سازی هزینه‌ها سروکار دارند. در سال‌های اخیر بیشتر شرکت‌های حمل‌ونقل دریایی با شرایط بازاری دشواری ازلحاظ سوختگیری و قیمت سوخت مواجه ...
بیشتر
حمل‌ونقل دریایی عمدتاً شامل مسائلی چون تخصیص ناوگان، مسیریابی کشتی و مسائل مربوط به سوختگیری کشتی‌ها هست. باید اشاره‌کنیم که مسئله تخصیص ناوگان، تعیین مسیر و برنامه‌ریزی کشتی‌ها با هدف حداقل سازی هزینه‌ها سروکار دارند. در سال‌های اخیر بیشتر شرکت‌های حمل‌ونقل دریایی با شرایط بازاری دشواری ازلحاظ سوختگیری و قیمت سوخت مواجه گردیده‌اند. با توجه به اینکه تقریباً 60 درصد هزینه‌های کشتی به سوخت آن اختصاص دارد، پس هزینه های سوخت ناوگان به‌عنوان عمده ترین هزینه حمل‌ونقل دریایی محسوب می گردد. با توجه به شرایط رقابتی و عدم قطعیت های مختلف موجود در چنین مسائلی، بررسی یکپارچه تخصیص ناوگان، مسیریابی و سوخت گیری امری ضروری است. بر این اساس در پژوهش حاضر مسئله حمل‌ونقل دریایی لاینر، که در آن تصمیمات مربوط به انتخاب ناوگان، تعیین مسیر بهینه هر شناور، انتخاب سرعت حرکت آن بین بنادر مختلف و سیاست سوخت گیری مربوطه در شرایط عدم قطعیت قیمت و مصرف سوخت به‌صورت یکپارچه اتخاذ می‌شود، موردمطالعه قرارگرفته است. وجود وابستگی سوختگیری به مسیریابی و تخصیص با توجه به نیاز به سوختگیری در طی مسیر کشتی اهمیت و ضرورت بررسی این دو موضوع به‌صورت یکپارچه را فراهم می‌سازد. بدین منظور مدل برنامه ریزی تصادفی عدد صحیح خطی بارو یکرد مبتنی بر سناریو توسعه داده‌شده است. حل و تجزیه‌وتحلیل‌های مربوطه در خصوص نمونه مسائل مختلف و مزیت های رویکرد یکپارچه و تصادفی بر حالتی که پارامترهای مدل قطعی فرض می‌شود؛ از طریق شبیه سازی و دیگر روش ها نشان داده است.
بهشاد مرداسی؛ جواد احدیان؛ نیما شهنی کرم زاده
چکیده
در این پژوهش به بررسی پارامترهای انتشار و پیشروی جریان در محیط بی نهایت کم عمق پرداخته شده است.نتایج نشان داد که با افزایش عدد فرود ضریب انتشار کاهش می‌یابد این کاهش به دلیل افزایش سرعت ورودی سیال جت و افزایش ممنتم جریان میباشد. از طرفی نتایج نشان دادکه در شرایط یکسان، سیال با غلظت بیشتر ضرایب انتشار بالاتر و طول پیشروی کمتری دارد. ...
بیشتر
در این پژوهش به بررسی پارامترهای انتشار و پیشروی جریان در محیط بی نهایت کم عمق پرداخته شده است.نتایج نشان داد که با افزایش عدد فرود ضریب انتشار کاهش می‌یابد این کاهش به دلیل افزایش سرعت ورودی سیال جت و افزایش ممنتم جریان میباشد. از طرفی نتایج نشان دادکه در شرایط یکسان، سیال با غلظت بیشتر ضرایب انتشار بالاتر و طول پیشروی کمتری دارد. همچنین در این تحقیق با در نظر گرفتن الگوی حرکت جریان، پهنهی انتشار سیال آلاینده در محیط پذیرنده، نسبت به عدد فرود اولیه دسته بندی شد. بررسی‌ها نشان میدهد که جریان آلاینده با عدد فرود بیشتر از ۵ نحوه‌ی پخشیدگی مرزهای حرکتی آلاینده تقریباً مشابه به معادله سهمی درجه دو میباشد. ضرایب a،bوc سهمی برای هر آزمایش به طور مجزا محاسبه شد. این در حالیست که برای جریان هایی با عدد فرود بیشتر از ۵ پهنهی پخشیدگی جریان تقریبا مشابه به معادله بیضوی است. برای این قسمت معادله‌ی ریاضی-تجربی ۳ بعدی (x,y,t) بدست آورده شد. از طرفی نتایج نشان داد که با افزایش عدد فرود چگال در تمامی غلظت ها پارامتر پیشروی جریان افزایش می‌یابد. این در حالیست که برای تمامی غلظت ها این روند با آهنگ تقریباً ثابتی تغییر می‌کند. همچنین نتایج بدست آمده حاکی از وابسته بودن پارامتر پیشروی نسبت به عدد رینولدز و عدد وبر است. تاثیر موثر عدد‌‌های رینولدز و وبر بر پخشدگی و پهنهی جریان نشان میدهد که در تمامی غلظت‌‌ها تا محدوده‌‌ای،بسیار تاثیر گذار بوده است و از یک مرزی به بعد تاثیر تقریبا ناچیزی داشته است.
علوم زیستی دریا
نجمه نوذرپور؛ سید محمد باقر نبوی؛ محمد تقی رونق؛ بیتا ارچنگی؛ نسرین سخایی
چکیده
مطالعه حاضر در سال 1393 به منطور درک صحیح از خصوصیات ژن mtDNA خرچنگ Chiromantes boulengeri (Calman, 1920) در آب های جزر و مدی اروند رود در منطقه جزیره مینو (پل مینو شهر و منطقه ام العجاج) انجام گردید. بدین منظور در مهر ماه سال 1393 گونه مورد مطالعه از پهنه های جزر و مدی و نواحی کم عمق جزیره مینو جمع آوری گردید و در الکل %70 نگهداری شدند و در آزمایشگاه دانشگاه علوم ...
بیشتر
مطالعه حاضر در سال 1393 به منطور درک صحیح از خصوصیات ژن mtDNA خرچنگ Chiromantes boulengeri (Calman, 1920) در آب های جزر و مدی اروند رود در منطقه جزیره مینو (پل مینو شهر و منطقه ام العجاج) انجام گردید. بدین منظور در مهر ماه سال 1393 گونه مورد مطالعه از پهنه های جزر و مدی و نواحی کم عمق جزیره مینو جمع آوری گردید و در الکل %70 نگهداری شدند و در آزمایشگاه دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر مورد بررسی قرار گرفت. سپس به منظور آنالیزهای مولکولی جهت بررسی ارتباط فایلوژنتیک این گونه با گونه های نزدیک در بانک ژنی NCBI، DNA نمونه ها با استفاده از روش فنل- کلروفرم استخراج و قطعه ژنی میتوکندریایی 16S rRNA توسط PCR تکثیر و در نهایت توالی یابی شدند. نتایج شناسایی های ریخت شناسی همراه با بررسی فیلوژنی توالی های به دست آمده از نشانگر میتوکندریائی، حاکی از وجود گونه C. boulengeri در منطقه مورد مطالعه می باشد. با استناد بر بررسی پلی مورفیسم، بین گونه های C. boulengeri دو منطقه جهش رخ داده است که بیانگر سیر تکاملی و سازش گونه C. boulengeri جهت بقای بهتر در شرایط مختلف اکولوژیکی در منطقه مورد مطالعه می باشد.
محدثه رحمانی گرجی؛ سعید تابش؛ فاطمه نصرالله زاذه؛ مرتضی دوستی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، شناسایی فرصت ها و بهره گیری از آنها در جهت توسعه ی ورزش های آبی و ساحلی شهرستان بابلسر بوده است.روش تحقیق آمیخته در دو مرحله کیفی و کمی انجام شد،در مرحله کیفی از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته فرصت ها شناسایی شدسپس پرسشنامه ای تدوین و بین نمونه ۲۵ نفری توزیع گردید.در مرحله کمی با استفاده از روش دلفی در سه دوره به طوریکه ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر، شناسایی فرصت ها و بهره گیری از آنها در جهت توسعه ی ورزش های آبی و ساحلی شهرستان بابلسر بوده است.روش تحقیق آمیخته در دو مرحله کیفی و کمی انجام شد،در مرحله کیفی از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته فرصت ها شناسایی شدسپس پرسشنامه ای تدوین و بین نمونه ۲۵ نفری توزیع گردید.در مرحله کمی با استفاده از روش دلفی در سه دوره به طوریکه در دور اول و دوم پاسخ به سوالات به صورت بلی و خیر بوده و در دور سوم پرسشنامه ای با مقیاس۵ ارزشی لیکرت در۵ بعد بین نمونه ها توزیع گردید.جامعه آماری شامل، متخصصان و اساتید تربیت بدنی و علوم ورزشی، اساتید گردشگری ،اساتید اقتصاد،کارکنان اداره ورزش و جوانان،مربیان و قهرمانان ملی رشته های آبی وساحلی بوده است. برای تجزیه تحلیل داده ها از نرم افزار spss و برای رتبه بندی ابعاد و فرصت های هر بعد از آزمون فریدمن استفاده گردید. یافته ها حاکی از آن است که بعد جغرافیایی-گردشگری و زیر ساختی به عنوان پر اهمیت ترین بعد و وجود رودخانه و وجود دریا و ساحل به عنوان مهم ترین فرصت ها دراین بعد شناسایی شد.سایر ابعاد به ترتیب اهمیت به صورت، بعد اقتصادی، نیروی انسانی، مدیریتی - ارتباطی و فرهنگی – اجتماعی رتبه بندی شد.به مدیران ورزشی کشور و استان مازندران پیشنهاد می گردد باتوجه به فرصت های شناسایی شده و اولویت بندی ابعاد براساس رتبه ها دراین تحقیق و تحقیقات مشابه اقدام به بهره گیری ازآنها در جهت توسعه ورزش های آبی و ساحلی شهرستان بابلسر نمایند.
علوم انسانی دریا
محمد امین کوهبر؛ همایون یوسفی؛ محمد اسماعیل دوست؛ آرش امرایی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی ظرفیت های صنعت گردشگری دریایی و ساحلی در راستای رشد اقتصادی بنادر استان خوزستان و تأثیر آن بر جذب گردشگر در این منطقه می باشد. از طرفی استناد به هدف تحقیق، ضمن رتبه بندی عوامل موثر بر توسعه صنعت گردشگری دریایی موجب افزایش درآمدهای سازمان بنادر و دریانوردی آبادان و خرمشهر، منطقه آزاد اروند و نیز ایجاد فرصت‌های ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر بررسی ظرفیت های صنعت گردشگری دریایی و ساحلی در راستای رشد اقتصادی بنادر استان خوزستان و تأثیر آن بر جذب گردشگر در این منطقه می باشد. از طرفی استناد به هدف تحقیق، ضمن رتبه بندی عوامل موثر بر توسعه صنعت گردشگری دریایی موجب افزایش درآمدهای سازمان بنادر و دریانوردی آبادان و خرمشهر، منطقه آزاد اروند و نیز ایجاد فرصت‌های شغلی در خوزستان میگردد. روش تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی – پیمایشی است که با انجام مصاحبه، مشاهده، مطالعه و ... با رویکرد استقرایی جهت شناسایی عوامل تاثیر گذار صورت می گیرد، از طرفی در بخش کمی تحقیق اقدام به تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس آزمون تک نمونه ای tو معادلات ساختاری و با بکارگیری از نرم افزارهای SPSS و لیزرل انجام گردیده است، بر اساس نتایج به دست آمده، متغیرّهای طبیعی از سایر متغیرها تأثیر بیشتری دارد که با مقدار آماره تی، 14.84 و ضریب تأثیر، 0.85، مقدار قابل توجه ای را دارا میباشد. این مقدار از نظر شدت تأثیر مقدار قوی محسوب می‌شود زیرا بیشاز 70 درصد است. از طرف دیگر، متغیر عوامل سیاسی، با مقدار آماره تی، 9.71 و ضریب تأثیر 0.59 و تأثیر شدت متوسط کمترین تأثیر در جذب گردشگر در منطقه آزاد اروند را دارا میباشد
سمانه پورسعید؛ بهرام فلاحتکار؛ ایرج عفت پناه
دوره 11، شماره 2 ، مرداد 1391، ، صفحه 25-35
چکیده
این مطالعه با هدف بررسی اثر پنج رژیم نوری مختلف بر مراحل رشد و نمو جنینی، بازماندگی و درصد تفریخ تخم تاسماهی ایرانی صورت گرفت. جهت انجام این مطالعه، پنج رژیم نوری شامل 24 ساعت تاریکی (00L:24D)، 8 ساعت روشنایی: 16 ساعت تاریکی (08L: 16D)، 12 ساعت روشنایی: 12 ساعت تاریکی (12L:12D)، 16 ساعت روشنایی: 8 ساعت تاریکی (16L:08D) و 24 ساعت روشنایی (24L:00D) با سه تکرار برای ...
بیشتر
این مطالعه با هدف بررسی اثر پنج رژیم نوری مختلف بر مراحل رشد و نمو جنینی، بازماندگی و درصد تفریخ تخم تاسماهی ایرانی صورت گرفت. جهت انجام این مطالعه، پنج رژیم نوری شامل 24 ساعت تاریکی (00L:24D)، 8 ساعت روشنایی: 16 ساعت تاریکی (08L: 16D)، 12 ساعت روشنایی: 12 ساعت تاریکی (12L:12D)، 16 ساعت روشنایی: 8 ساعت تاریکی (16L:08D) و 24 ساعت روشنایی (24L:00D) با سه تکرار برای هر تیمار در نظر گرفته شد. اختلاف معنی‌داری در مراحل بلاستولا، گاسترولا و نورولا مشاهده شد. همچنین اختلاف معنی‌داری در میزان تفریخ، تلفات و تخم‌های قارچی بین تیمارها وجود داشت. کمترین میزان قارچ زدگی نیز در تاریکی مطلق (2/0±4/2) و بیشترین در تیمار12L:12D (2/1±1/14) مشاهده شد. بالاترین درصد تلفات در تیمار 12L:12D(4/1±4/38)و کمترین در16L:08D (9/0±9/10) مشاهده شد. بیشترین درصد تفریخ در تیمارهای 16L: 08D (9/3±8/88) مشاهده شد که اختلاف معنی‌داری با سایر تیمارها داشت. جنین‌های که تحت تأثیر رژیم نوری 12L:12D و 08L: 16D قرار داشتند زودتر از سایر تیمارها تفریخ شدند (7 روز بعد از لقاح) با این حال تفریخ انبوه لاروها در تیمار 16L:08Dنه روز بعد از لقاح مشاهده شد. جنین‌های که تحت تأثیر تاریکی مطلق قرار داشتند در زمان تفریخ اندازه کوچکتری داشتند و مساحت کیسه زرده و بدن آنها در مقایسه با سایر تیمارها کمتر بود. بنابراین با توجه به تلفات کم در طول دوره انکوباسیون و درصد بالای تفریخ، رژیم نوری16L:08D و یا تاریکی مطلق بسته به زمان تفریخ انبوه، انرژی در دسترس و ارزان و کیقیت لارو استحصالی، برای انکوباسیون تخم تاسماهی ایرانی پیشنهاد می‌شود.
علوم زیستی دریا
علی صدوق نیری؛ احسان کامرانی؛ ایمان سوری نژاد
چکیده
مطالعه حاضر با هدف بررسی انتخاب‌پذیری طولی تورهای گوشگیر شناور سطحی رایج صید ماهی هوور معمولی (Thunnus tonggol) و تعیین اندازه چشمه بهینه صید در آبهای سیستان و بلوچستان (صیدگاه‌های چابهار، کنارک و رمین) از مهرماه 1395 تا خردادماه 1396 صورت پذیرفت. تورهای گوشگیر مورد بررسی دارای اندازه چشمه‌های 100، 110، 130 و 165 میلی‌متر به صورت کشیده بودند. در ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف بررسی انتخاب‌پذیری طولی تورهای گوشگیر شناور سطحی رایج صید ماهی هوور معمولی (Thunnus tonggol) و تعیین اندازه چشمه بهینه صید در آبهای سیستان و بلوچستان (صیدگاه‌های چابهار، کنارک و رمین) از مهرماه 1395 تا خردادماه 1396 صورت پذیرفت. تورهای گوشگیر مورد بررسی دارای اندازه چشمه‌های 100، 110، 130 و 165 میلی‌متر به صورت کشیده بودند. در طول 45 مرحله دریاروی با قایق های فایبرگلاس و لنج چوبی تعداد 477 عدد ماهی هوور صید شد که داده های فراوانی طولی، وزن کل و دور آبشش و دور بدن آنها ثبت شد. تعداد 228 نمونه نیز کالبد شکافی شده و مراحل رسیدگی تخمدان آنها جهت برآورد طول بلوغ جنسی (Lm50) تعیین گردید. حداقل، حداکثر و میانگین (±انحراف معیار) طول چنگالی نمونه ها به ترتیب 32، 90 و 13.35±55.1سانتی‌متر به دست آمد. روابط طول چنگالی- دور آبشش و طول چنگالی- حداکثر دور بدن به ترتیب /0.4955FL+ 0.5379= Gop و 0.5879FL+0.5095 = Gmax محاسبه شد. طول بلوغ جنسی ماهی هوور 53.7 سانتی‌متر به دست آمد. با استفاده از روش سچین، انتخاب پذیری طولی تورهای گوشگیر با اندازه چشمه‌های 100، 110، 130 و 165 میلی متر به ترتیب 35، 38، 46 و 57 سانتی‌متر تعیین شد. با استفاده از ضرایب انتخاب‌پذیری و طول بلوغ جنسی ماهی هوور، چشمه استاندارد برای صید این گونه 170 میلی‌متر تعیین گردید. به دلیل عدم صید ماهیان نابالغ توسط چشمه‌ی 165 میلی‌متر، این چشمه می‌تواند مناسب باشد و این امر تأییدی بر محاسبه‌ی اندازه‌ی چشمه‌ی استاندارد این تور به روش سچین میباشد.
امیر جافریان؛ حسین ذوالقرنین؛ مهدی محمدی؛ محمدعلی سالاری علی آبادی؛ سیدجواد حسینی
دوره 12، شماره 1 ، اردیبهشت 1392، ، صفحه 29-37
چکیده
راشگوی معمولی در آبهای ساحلی کم عمق با بستر شنی یا گلی زندگی می کند. از این خانواده 7 جنس و 35 گونه در آبهای گرم شناسایی شده است. از نظر اقتصادی جز ماهیان ممتاز خلیج فارس محسوب می شوند. نمونه برداری در این تحقیق با استفاده از قایق های صیادی مجهز به تورگوشگیر و بعضاً قلاب در حوزه خلیج فارس انجام شد. تعداد شش جایگاه آلل استفاده شد. بیشترین ...
بیشتر
راشگوی معمولی در آبهای ساحلی کم عمق با بستر شنی یا گلی زندگی می کند. از این خانواده 7 جنس و 35 گونه در آبهای گرم شناسایی شده است. از نظر اقتصادی جز ماهیان ممتاز خلیج فارس محسوب می شوند. نمونه برداری در این تحقیق با استفاده از قایق های صیادی مجهز به تورگوشگیر و بعضاً قلاب در حوزه خلیج فارس انجام شد. تعداد شش جایگاه آلل استفاده شد. بیشترین تعداد آ- دشکلی(راوانی 0.شد.ول لل مشاهده شده در جایگاه Eletet2 و مربوط به نمونه های استان بوشهر (5 آلل) و کمترین مقدار آن در جایگاه Eletet16.0 و مربوط به نمونه های استان خوزستان می باشد (1 آلل). کمترین دامنه Ho در جایگاه Eletet16.0 درنمونه های جمع آوری شده از استان خوزستان و بیشترین مقدار در جایگاه Eletet16.0 مربوط به استان بوشهر می باشد. بیشترین مقدار شاخص شانون در جایگاه Eletet2 در استان بوشهر) 494/1 ( و کمترین مقدار آن جایگاهEletet17 در استان خوزستان(637/0) می باشد. بر اساس تست AMOVA درسطح احتمال 01/0 اختلاف بین نمونه های هرمنطقه (05/0 P≤و 76%) ، اختلاف بین گروه ها(نواحی) (05/0 P≤و 0%) ، اختلاف بین مناطق(05/0 P≤و 24%) محاسبه شد. شباهت ژنتیکی بر اساس معیارNei,(1972) میان نمونه های استان خوزستان و بوشهر(486/0) و فاصله ژنتیکی میان نمونه های استان خوزستان و بوشهر(615/0)وجود دارد. در مطالعه حاضر بیشترین مقدار هتروزایگوسیتی مورد در جاِیگاه Eletet2 در نمونه های استان بوشهر می باشد. بیشترین مقدار هتروزایگوسیتی مشاهده شده(Ho)، 923/0 مربوط به جایگاه Eletet16.0 و نمونه های استان بوشهر می باشد. در این بررسی مقدار هتروزایگوسیتی مشاهده شده از مقدار هتروزایگوستی مورد انتظار بیشتر می باشد که بیانگر تغییرپذیری ژنتیکی در این ماهی بعلت مهاجرت ها نزدیک و دور و دسترسی به آبهای آزاد(جریان ژنی بالا) می باشد. نتایج حاکی از آن است که احتمالاً یک جمعیت ماهی راشگوی معمولی در مناطق نمونه بردای وجود دارد و لازم است نگاه شیلات در مدیریت این گونه، یکسان باشد.
علوم زیستی دریا
رضا اسعدی؛ محمد رضا ایمانپور؛ مسعود اصغری؛ طیبه عنایت غلام پور
چکیده
در تحقیق حاضر، اثرات آنزیم فیتاز و جایگزینی پودر ماهی با آرد سویا به‌مدت 8 هفته روی رشد و کیفیت لاشه فیل ماهی جوان مورد بررسی قرار گرفت. فیل‌ماهیان جوان (میانگین وزن 16/2±65/80 گرم) در 21 حوضچه فایبرگلاس توزیع شده و با 7 جیره غذایی که حاوی سطوح مختلف سویا و فیتاز بودند مورد تغذیه قرار گرفتند. جیره‌‌‌های آزمایشی شامل جیره شاهد که در آن ...
بیشتر
در تحقیق حاضر، اثرات آنزیم فیتاز و جایگزینی پودر ماهی با آرد سویا به‌مدت 8 هفته روی رشد و کیفیت لاشه فیل ماهی جوان مورد بررسی قرار گرفت. فیل‌ماهیان جوان (میانگین وزن 16/2±65/80 گرم) در 21 حوضچه فایبرگلاس توزیع شده و با 7 جیره غذایی که حاوی سطوح مختلف سویا و فیتاز بودند مورد تغذیه قرار گرفتند. جیره‌‌‌های آزمایشی شامل جیره شاهد که در آن از پودر سویا و آنزیم فیتاز استفاده نشد و 6 جیره آزمایشی دیگر به روش فاکتوریل 3×2 شامل دو سطح 40 و 70 درصد جایگزینی پودر ماهی با پودرسویا و سه سطح فیتاز (صفر، 1000 و 2000 واحد بین المللی بر کیلوگرم) تهیه شدند. در پایان دوره آزمایش تفاوت معنی‌داری در بین شاخص های رشد مشاهده گردید (05/0p< ( و وزن بدست آمده، نرخ رشد ویژه و شاخص کارایی پروتئین بطور معنی‌داری در ماهیان تغذیه شده با جیره غذایی شاهد بالاتر بود و تیمار شاهد کمترین ضریب تبدیل غذایی را داشت. ولی درصد بقا تفاوت معنی‌داری نداشت(05/0p>). اثر جایگزینی، اثر آنزیم فیتاز و اثر متقابل در بین تیمارهای مختلف تفاوت معنی‌داری داشتند(05/0p< ( با افزایش جایگزینی پودرماهی با پودر سویا و میزان آنزیم فیتاز، به‌ترتیب شاخص‌های رشد کاهش و افزایش یافتند. درصد رطوبت، چربی، پروتئین و میزان انرژی خام لاشه فیل‌ماهیان در بین تیمارهای آزمایشی معنی‌دار نبود (05/0p> (. از طرفی درصد خاکستر در تمیار شاهد بطور معنی‌داری کمتر از سایر تیمارها بود (05/0p< (.اثر جایگزینی، اثر آنزیم فیتاز و اثر متقابل در ترکیبات لاشه اثر معنی‌داری نداشتند (05/0p> (.
علوم زیستی دریا
نگین درخشش؛ عبدالعلی موحدی نیا؛ نگین سلامات؛ محمود هاشمی تبار؛ وحید بیاتی
چکیده
کبد یکی از مهم ترین اندام های بدن جانوران محسوب می شود که به عنوان اندام سم زدا و پالایشگر سموم بدن شناخته می شود و در اغلب مطالعات توکسیکولوژیک به عنوان اندام هدف مورد استفاده قرار می گیرد. برای انجام این مطالعه، از 8 عدد ماهی هامور معمولی نابالغ (نر و ماده به تعداد مساوی) استفاده شد. سپس ماهی بیهوش و سر آن ها از بدن جدا شد. بدن ماهی توسط ...
بیشتر
کبد یکی از مهم ترین اندام های بدن جانوران محسوب می شود که به عنوان اندام سم زدا و پالایشگر سموم بدن شناخته می شود و در اغلب مطالعات توکسیکولوژیک به عنوان اندام هدف مورد استفاده قرار می گیرد. برای انجام این مطالعه، از 8 عدد ماهی هامور معمولی نابالغ (نر و ماده به تعداد مساوی) استفاده شد. سپس ماهی بیهوش و سر آن ها از بدن جدا شد. بدن ماهی توسط الکل اتانول 70% ضدعفونی و پس از جدا کردن بافت کبد، به قطعات ریز تقسیم و توسط آنزیم کلاژناز تیپ 4 هضم شدند. سلول های کبدی به مدت 2 هفته در دمای c °30 و میزان 20% (FBS: Fetal bovine serum) به همراه ITS (Insulin- transferin- selenium) کشت داده شدند، سپس دوزهای آلودگی (µM 100، µM 100*2 ،µM100*3) به نمونه ها اضافه و در زمان های صفر، 6، 12 و 24 ساعت مطالعه شدند. مرفولوژی سلول ها توسط میکروسکوپ معکوس و درصد بقا توسط سنجش MTT (Methyl thiazolyl tetrazolium: متیل تیازول تترازولیوم) ارزیابی گردید. آنالیز مرفولوژی نشان داد که دوز 100µm موجب القا 50 درصد مرگ سلولی می شود و به کارگیری غلظت های پایین آلاینده بنزوآلفاپایرن طی تیمار 24 ساعت اثر مهار تکثیر وابسته به دوز و زمان داشته و در دوزهای بالاتر باعث لیز شدن سلولها و نکروزیس می شود.
حسین خیامی؛ جعفر سیف آبادی؛ حمید رضایی مارنانی؛ مهرشاد طاهری؛ راحله بگ زاده باغان
دوره 12، شماره 4 ، اسفند 1392، ، صفحه 30-40
چکیده
در این تحقیق پراکنش، فراوانی و زیتوده Ampelisca sp. در فلات قاره بخش ایرانی دریای عمان (از جاسک تا گواتر با طول تقریبی 350 کیلومتر) مورد مطالعه قرار گرفت. جهت نمونه برداری، 5 ترانسکت با فواصل تقریبا مساوی در نظر گرفته شد و از اعماق 10 ،50 ،100 ،200 متر در هر ترانسکت، بوسیله رسوب گیر Van Veen و در سه تکرار نمونه رسوب برداشت گردید. برای تعیین خصوصیات فیزیکی ...
بیشتر
در این تحقیق پراکنش، فراوانی و زیتوده Ampelisca sp. در فلات قاره بخش ایرانی دریای عمان (از جاسک تا گواتر با طول تقریبی 350 کیلومتر) مورد مطالعه قرار گرفت. جهت نمونه برداری، 5 ترانسکت با فواصل تقریبا مساوی در نظر گرفته شد و از اعماق 10 ،50 ،100 ،200 متر در هر ترانسکت، بوسیله رسوب گیر Van Veen و در سه تکرار نمونه رسوب برداشت گردید. برای تعیین خصوصیات فیزیکی رسوبات بستر تکرار دیگری از رسوب برداشت شد. خصوصیات فیزیکی آب نیز در هر یک از ایستگاه‌ها بوسیله دستگاه CTD ثبت گردید. پس از شناسایی و شمارش، ازطریق PCA و روابط همبستگی، میزان وابستگی فراوانی و زیتوده ایستگاههای مختلف با هر یک از پارامترهای محیطی تعیین گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که عمق 10 متری بیشترین فراوانی و زیتوده را به طور میانگین داشته و با افزایش عمق از فراوانی و زیتوده کاسته شده و فراوانی و زیتوده Ampelisca در هر ایستگاه با اکسیژن محلول، درصد شن و دما ارتباط معنی دار داشت.
اسماعیل حسین نیا؛ قباد آذری تاکامی؛ ایوب یوسفی جوردهی؛ محمود بهمنی
چکیده
در این تحقیق از جیره های غذایی مختلف جهت تغذیه و پرورش کرم سفید به عنوان غذای زنده بچه ماهیان خاویاری استفاده گردید چهار تیمار جیره غذایی طی یک دوره سه ماه مورد استفاده قرار گرفت. برای کاهش هزینه تولید کرم سفید از مخلوط آزولا 60 درصد، آرد گندم 25 درصد و سبوس برنج 15 درصد استفاده گردید که زیتوده آنها طی 90 روز به 533 گرم بر متر مربع رسید. زیتوده ...
بیشتر
در این تحقیق از جیره های غذایی مختلف جهت تغذیه و پرورش کرم سفید به عنوان غذای زنده بچه ماهیان خاویاری استفاده گردید چهار تیمار جیره غذایی طی یک دوره سه ماه مورد استفاده قرار گرفت. برای کاهش هزینه تولید کرم سفید از مخلوط آزولا 60 درصد، آرد گندم 25 درصد و سبوس برنج 15 درصد استفاده گردید که زیتوده آنها طی 90 روز به 533 گرم بر متر مربع رسید. زیتوده کرم هایی که با مخلوط سیب زمینی 30 درصد، هویج 30 درصد، آرد گندم 25 درصد و سبوس برنج 15 درصد تغذیه می شدند، به 584 گرم بر متر مربع و زیتوده کرم هایی که با مخلوط سیب زمینی 60 درصد، آرد گندم 25 درصد و سبوس برنج 15 درصد تغذیه می شدند به 576 گرم بر متر مربع رسید. از نظر اقتصادی هزینه تولید کرم سفید با آزولا در مقایسه با سایر غذاها کمتر بود. pH بر اساس نتایج حاصل، آزولا می تواند بعنوان یک جایگزین مناسب و به صرفه در جیره غذایی کرم سفید، و از شرایط فیزیکوشیمیایی آزمایش شده در این تحقیق میتوان بعنوان یک الگو جهت بهبود پرورش آن استفاده کرد.
کامران لاری؛ مجید ابره دری
دوره 11، شماره 3 ، آبان 1391، ، صفحه 31-41
چکیده
تحولات وتوسعه کشورها و نیاز به مبادلات علمی، فرهنگی و صنعتی در سطح جهان مستلزم دراختیار داشتن نقشه‌ها و اطلاعات مکانی از تمامی سطح زمین میباشد، دستیابی به چنین خواسته‌ای مستلزم یکسان‌سازی مبنای مسطحاتی و ارتفاعی کلیه کشورهای جهان است. امروزه با پیشرفت درعلـوم وتکـنولوژی و بـه دنبال آن افـزایش دقـت بحـث سطوح مبنای ارتفاعی ...
بیشتر
تحولات وتوسعه کشورها و نیاز به مبادلات علمی، فرهنگی و صنعتی در سطح جهان مستلزم دراختیار داشتن نقشه‌ها و اطلاعات مکانی از تمامی سطح زمین میباشد، دستیابی به چنین خواسته‌ای مستلزم یکسان‌سازی مبنای مسطحاتی و ارتفاعی کلیه کشورهای جهان است. امروزه با پیشرفت درعلـوم وتکـنولوژی و بـه دنبال آن افـزایش دقـت بحـث سطوح مبنای ارتفاعی از مباحث به روز به شمار آمده وتلاش‌هایی درجهت یافتن سطوح مبنای ارتفاعی وارتباط بین آنها صـورت گرفـته‌است. یکی ازمشکلاتی که در استفاده از ارتفاعات مطلق وجود دارد، جدایی بین سطح متوسط آب‌ها ی آزاد و ژئوئید میباشد. درحالـت تـئوریک سـطح مبـنای ارتفاعـات مطلـق، ژئوئـید میباشد اما در عمل از سطح متوسط آبهای آزاد بعنوان سطح مبنای ارتفاعات مطلق استفاده می‌شود، به جدایی بین این دو سطح، توپوگرافی سطح دریا (SST) گفته می‌شود. در این مقاله در ابتداء از مشاهدات مأموریت‌های ماهواره‌های ارتفاع‌سنجی T/P و Jason-1 به مدلسازی سطح متوسط دریا در خلیج فارس و دریای عمان پرداخته شد و در نهایت با توجه به اهمیتی که تعیین توپوگرافی سطح آب در یکسان‌سازی سطح مبنای ارتفاعی دارد به معرفی روشی نوین برای محاسبه توپوگرافی سطح آب در خلیج فارس و دریای عمان پرداخته شد، اینروش براساس تلفیق اطلاعات ارتفاع‌سنجی ماهواره‌ای و ژئوئید بدست آمده از مدل ژئوپتانسیل جهانیEGM08 در خلیج فارس و دریای عمان قابل ارائه میباشد. بر این اساس اختلاف سطح متوسط آبهای آزاد حاصل از مدل ارتفاع‌سنجی ماهواره‌های T/P، Jason-1 و ژئوئید جهانی EGM08 در بازه9/0- متر و 1/1 متر ارزیابی گردید.
عسکر زحمت کش؛ کتایون کریم زاده؛ علی رضا ولی پور
چکیده
به منظور بررسی الگوی رشد و شاخص های طولی و وزنی بدن شاه میگوی چنگال باریک (Astacus leptodactylus) در مراحل مختلف زندگی ، حدود 10 هزار عدد نوزاد در استخر خاکی که تقریباً مشابه زیستگاه طبیعی آنها بود رها سازی شدند. نمونه برداری از جمعیت شاه میگو ها در سال های 1385-1387 و در چهار مرحله شامل زیر 2 ماه، 4 ، 6 و 15 ماهه انجام گرفت. شاخص هایی مانند طول کل، وزن کل، ...
بیشتر
به منظور بررسی الگوی رشد و شاخص های طولی و وزنی بدن شاه میگوی چنگال باریک (Astacus leptodactylus) در مراحل مختلف زندگی ، حدود 10 هزار عدد نوزاد در استخر خاکی که تقریباً مشابه زیستگاه طبیعی آنها بود رها سازی شدند. نمونه برداری از جمعیت شاه میگو ها در سال های 1385-1387 و در چهار مرحله شامل زیر 2 ماه، 4 ، 6 و 15 ماهه انجام گرفت. شاخص هایی مانند طول کل، وزن کل، وزن چنگال و وزن گوشت شکم به تفکیک در 294 عدد شاه میگوی نر و 259 عدد شاه میگوی ماده اندازه گیری شد. بر اساس نتایج به دست آمده در این مطالعه میانگین وزن و طول کل در جنس نر در سنین متفاوت به ترتیب از 15/. تا 76/11 گرم و 5/18 تا 20/76 میلی متر متغییر بود. مقدار این شاخص ها در جنس ماده به ترتیب 15/.-49/11 گرم و 5/18-14/76 میلی متر بدست آمد. مقادیر میانگین وزن و طول کل در جنس نر و ماده اختلاف آماری معنی داری نداشتند (05/0 p> ). بین معیار های طولی و وزنی بخش های مختلف بدن شاه میگو ها اعم از نر یا ماده ارتباط نمایی وجود داشت. بر اساس این روابط و آنالیز رگرسیونی الگوی رشد در شاه میگوهای آزمایشی به شکل ایزومتریک ولی رشد چنگال در نرها به صورت آلومتریک بود.
محمود شکوریان؛ بهرام فلاحتکار
دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1390، ، صفحه 32-43
چکیده
یکی از مسائل مهم در بازسازی ذخایر ماهیان خاویاری، دسترسی به مولدین با کیفیت مطلوب می باشد. این مطالعه با هدف مقایسه پارامترهای زیستی و شاخص های تولید مثلی 397 مولد تاسماهی ایرانی صید شده از رودخانه سفیدرود و دریا (صید پره و دام گوشگیر) انجام پذیرفت. نتایج نشان داد حداقل وزن ماهیان (1/5±5/26 کیلوگرم) مربوط به مولدین صید شده از تور پره بوده ...
بیشتر
یکی از مسائل مهم در بازسازی ذخایر ماهیان خاویاری، دسترسی به مولدین با کیفیت مطلوب می باشد. این مطالعه با هدف مقایسه پارامترهای زیستی و شاخص های تولید مثلی 397 مولد تاسماهی ایرانی صید شده از رودخانه سفیدرود و دریا (صید پره و دام گوشگیر) انجام پذیرفت. نتایج نشان داد حداقل وزن ماهیان (1/5±5/26 کیلوگرم) مربوط به مولدین صید شده از تور پره بوده و بیشترین وزن مولدین (0/4±0/30 کیلوگرم) مربوط به رودخانه می باشد بطوریکه اختلاف معنی داری بین این دو گروه مشاهده شد (P<0.05) اما از لحاظ کل تخم استحصال شده، اختلاف معنی داری بین گروه های مختلف وجود نداشت (P>0.05). حداکثر شاخص قطبیت هسته تخمک (PI=Polarization Index) در زمان صید (6/2±6/10) در مولد صید شده از صیدگاه و حداقل آن (6/1±4/7) در مولدین رودخانه مشاهده گردید، که اختلاف بین آنها معنی دار بود (P<0.05). حداکثر میزان درصد لقاح نیز (8/6±4/86) در مولدین رودخانهای بوده و حداقل آن (6/10±3/77) در مولدین صید شده از صیدگاه مشاهده شد که این اختلاف از لحاظ آماری معنی‌دار بود (P<0.05). با توجه به برتری شاخص های تولید مثلی مولدین صید شده از رودخانه، این تحقیق پیشنهاد می نماید توجه ویژهای برای فراهم آوردن شرایط لازم برای مهاجرت مولدین به رودخانه فراهم گردد تا علاوه بر احیای مناطق تخمریزی طبیعی، به افزایش راندمان و عملکرد تولید مثلی مولدین انتقالی به کارگاه های تکثیر مصنوعی در ارتباط با درصد لقاح و بازماندگی بالاتر تخم و لاروهای حاصله منجر گردد.
غلام مرادی؛ نصیر نیامیمندی؛ محمدجواد شعبانی
دوره 11، شماره 4 ، اسفند 1391، ، صفحه 32-45
چکیده
تحقیق در خصوص تخمین توده زنده و تراکم میگوی ببری‌سبز (Penaeus semisulcatus ) در ماههای تیر و مرداد و قبل از شروع فصل صید میگو در آبهای استان بوشهر طی سال‌های 1383 تا 1385 اجرا گردید. در گشت‌های انجام شده در تابستان هر سال ( ماههای تیر و مرداد )، بیشترین میزان صید بر واحد تلاش صیادی (CPUE) مربوط به منطقه جنوبی ( بوشهر تا مطاف ) آبهای استان بوشهر بوده ...
بیشتر
تحقیق در خصوص تخمین توده زنده و تراکم میگوی ببری‌سبز (Penaeus semisulcatus ) در ماههای تیر و مرداد و قبل از شروع فصل صید میگو در آبهای استان بوشهر طی سال‌های 1383 تا 1385 اجرا گردید. در گشت‌های انجام شده در تابستان هر سال ( ماههای تیر و مرداد )، بیشترین میزان صید بر واحد تلاش صیادی (CPUE) مربوط به منطقه جنوبی ( بوشهر تا مطاف ) آبهای استان بوشهر بوده است. از اواسط فصل صید میگو تا انتهای آن، به تدریج میزان CPUEدر منطقه شمالی افزایش مییافت. بر اساس محاسبات انجام شده جهت تخمین توده زنده میگو در منطقه جنوبی آبهای استان، در سال‌های 83، 84 و 85 میزان توده زنده اولیه میگو به ترتیب 674، 1024 و 873 تن برآورد گردید. درصد میگوی ببری‌سبز در ساحل آوری تجاری طی سال‌های 1383، 84 و 85 به ترتیب 77، 75 و 86 درصد بود. مطالعه بر روی تراکم میگو در آبهای استان بوشهر نشان میدهد که میگوهای ببری سبز از حوزه جنوبی آبهای استان بوشهر وارد صیدگاه‌های استان شده‌اند. در این میان مناطق مطاف، نخیلو، رأس خان و رود مند را میتوان محل ظهور اولیه گلههای میگویببری سبز محسوب نمود. همچنین میزان تراکم از نظر عمق صیدگاه، نشان میدهد که در هفته اول تیرماه، اعماق بالای 10 متر و در مرداد ماه 30-20 متر دارای بیشترین میزان CPUE و تراکم بوده اند.
علوم زیستی دریا
حلیمه بامری؛ مهران لقمانی؛ گیلان عطاران فریمان
چکیده
پرتاران از نقطه نظر تعیین وضعیت سلامت زیست محیطی بسترهای دریایی و نقششان در زنجیره غذایی دریایی دارای اهمیت بالایی هستند. در این تحقیق به منظور بررسی تراکم پرتاران زیر جزر و مدی نمونه برداری از رسوبات سه منطقه بریس، رمین و پسابندر در10 ایستگاه واقع در شمال دریای مکران به وسیله گرب ون-وین در سه دوره زمانی پیش مانسون، مانسون، پس مانسون ...
بیشتر
پرتاران از نقطه نظر تعیین وضعیت سلامت زیست محیطی بسترهای دریایی و نقششان در زنجیره غذایی دریایی دارای اهمیت بالایی هستند. در این تحقیق به منظور بررسی تراکم پرتاران زیر جزر و مدی نمونه برداری از رسوبات سه منطقه بریس، رمین و پسابندر در10 ایستگاه واقع در شمال دریای مکران به وسیله گرب ون-وین در سه دوره زمانی پیش مانسون، مانسون، پس مانسون زمستانه همراه با ثبت پارامترهای فیزیکی شیمیایی از آبان تا اسفند 1396 انجام گردید. در این بررسی 18 خانواده شناسایی شد که بیشترین تراکم در مجموع ایستگاه‌ها در دوره مانسون و در پسابندر با570±67/4364 فرد در‌متر‌مربع و کمترین تراکم در دوره پس مانسون منطقه رمین با 89± 33/225 فرد در‌متر‌مربع بوده است. در منطقه پسابندر بیشترین درصد فراوانی مربوط به خانوادههای Spionidae، Maldanidae و Cirratulidaeو در بریس خانواده های Nephtydae، Phyllodocidae و Cirratulidaeو در رمین خانوادههای Orbiniidae، Maldanidae وCirratulidae بودند. آنالیز واریانس یک طرفه در بین ایستگاه ها و دوره‌های زمانی دارای اختلاف معنی‌داری بوده است (05/0>P). بیشترین تراکم پرتاران از نظر دوره زمانی به ترتیب به صورت الگوی دوره مانسون>پیش مانسون>پس مانسون برآورد شده است. نتایج همبستگی تراکم پرتاران با فاکتورهای محیطی نشان داد که دانه‌بندی و TOM در دوره پیش مانسون دارای همبستگی مثبت و معنی داری با تراکم پرتاران بوده است (05/0>p). نتایج نشان داد که مانسون زمستانه تغییرات معنی داری را در جمعیت پرتاران مناطق مورد مطالعه ایجاد می کند. افزایش تراکم در مانسون می تواند ناشی از تغییر شکل جهت جریان و افزایش ورودی بار مواد مغذی به دنبال آن درمنطقه باشد.
کامران لاری؛ مجید ابره دری؛ علیرضا سودکلایی
دوره 10، شماره 3 ، مهر 1390، ، صفحه 33-39
چکیده
یکی از مهمترین مراحل عملیات هیدروگرافی، تعیین چارت دیتوم و تبدیل عمقهای اندازه گیری شده نسبت به این سطح مبناء میباشد. برای انتخاب چنین سطحی بایستی نوسانات آب دریا در اثر جزرومد و سایر عوامل مشخص گردد. در روشهای کنونی هیدروگرافی از تایدگیجهای ساحلی برای اندازه‌گیری تغییرات جزرومدی سطح آب دریا استفاده شده و نهایتاً چارت دیتوم بر ...
بیشتر
یکی از مهمترین مراحل عملیات هیدروگرافی، تعیین چارت دیتوم و تبدیل عمقهای اندازه گیری شده نسبت به این سطح مبناء میباشد. برای انتخاب چنین سطحی بایستی نوسانات آب دریا در اثر جزرومد و سایر عوامل مشخص گردد. در روشهای کنونی هیدروگرافی از تایدگیجهای ساحلی برای اندازه‌گیری تغییرات جزرومدی سطح آب دریا استفاده شده و نهایتاً چارت دیتوم بر مبنای پایینترین سطح آب تعیین میگرد که به علت وجود اختلاف زیاد بین دامنه و فاز جزرومد در نقاط مختلف، این روش برای تعیین چارت دیتوم در مناطق دور از ساحل مناسب نبوده و باید از روشهای دیگری بجای آن استفاده شود. روش مورد استفاده در این تحقیق استفاده از ارتفاع سنجی ماهواره‌ای است، در این روش با استفاده از داده‌های ماهواره ارتفاع سنجی Jason-1در بازه زمانی 2002 الی 2008 در محدوده خلیج فارس و دریای عمان، چارت دیتوم در نقطه عمقیابی نسبت به بیضوی WGS84 محاسبه میگردد از مهمترین دستاوردهای این تحقیق میتوان به حذف اثر جزرومد و تعیین چارت دیتوم در نقاط دور از ساحل اشاره کرد.
طاهره افشار؛ اصغر عبدلی؛ بهرام کیابی
دوره 12، شماره 2 ، شهریور 1392، ، صفحه 33-46
چکیده
بررسی بر روی هم آوری ماهی گل خورک Scartelaos tenuis در مناطق حفاظت شده خور آبی و خور آذینی در فصل تخم ریزی از اسفند 1389 تا اردیبهشت 1390 انجام گردید. نمونه برداری بصورت تصادفی ساده و با استفاده از دست صورت گرفت. در مجموع 219 قطعه ماهی گل خورک یال دار مورد بررسی قرار گرفتند. که 113 قطعه در منطقه خور آبی (93 ماده و 20 نر) و 106قطعه در منطقه خور آذینی (83 ماده ...
بیشتر
بررسی بر روی هم آوری ماهی گل خورک Scartelaos tenuis در مناطق حفاظت شده خور آبی و خور آذینی در فصل تخم ریزی از اسفند 1389 تا اردیبهشت 1390 انجام گردید. نمونه برداری بصورت تصادفی ساده و با استفاده از دست صورت گرفت. در مجموع 219 قطعه ماهی گل خورک یال دار مورد بررسی قرار گرفتند. که 113 قطعه در منطقه خور آبی (93 ماده و 20 نر) و 106قطعه در منطقه خور آذینی (83 ماده و 23 نر) بودند. نسبت جنسی ماده به نر برای گل خورک 24/1:0 بدست آمد که اختلاف معنی‌داری را در سطح قابل انتظار (1:1) نشان می دهد (05/0P). فراوان ترین طبقه طولی برای گل خورک در بندر پل در طبقات طولی 16-15 سانتی متر و و در تیاب در طبقات طولی19-18 سانتی متر بود. رابطه طول – وزن کل جنس ماده ماهی گل خورک به صورت 7245/2TL00116/0 W=، این رابطه برای جنس نر ماهی گل خورک بصورت 6523/2TL00138/0 W= بدست آمد. بطور کلی میزان همآوری مطلق این گل خورک در منطقه بندر پل 1045±4147 عدد تخمک و در منطقه تیاب 983±3707 عدد تخمک بود و اختلاف معنی داری در میزان هماوری بین دو منطقه مشاهده نشد(05/0P>). رابطه طول- هماوری بصورت 6412/1TL17/36=هماوری (6638/0 R2=) بدست آمد میانگین قطر تخمک در منطقه بندر پل114±796 میکرون و در منطقه تیاب 137±737 میکرون بدست آمد. رابطه وزن تخمدان-قطر تخمک در این ماهی یک رابطه خطی بصورت 2167/0-GW0009/0=OD (4728/0=R2) بدست آمد.
هادی دهقانی؛ میرمسعود سجادی؛ پریا پرتو؛ حمید رجاییان؛ جعفر جلایی
دوره 12، شماره 3 ، آذر 1392، ، صفحه 33-41
چکیده
سفرهماهیها از جمله غضروف ماهیهایی هستند که در آبهای شمالی خلیج فارس و دریای عمان حضور دارند و ممکن است که بر روی دم شلاق مانند خود یک یا چند خار سخت دندانهدار داشته باشد. وقتی که پشت این حیوانات لمس شود، دم با یک حرکت رفلکسی حرکت می‌کند و خار خود را در بدن متجاوز وارد می‌کند که باعث ایجاد جراحت و وارد کردن زهر می‌شود. ...
بیشتر
سفرهماهیها از جمله غضروف ماهیهایی هستند که در آبهای شمالی خلیج فارس و دریای عمان حضور دارند و ممکن است که بر روی دم شلاق مانند خود یک یا چند خار سخت دندانهدار داشته باشد. وقتی که پشت این حیوانات لمس شود، دم با یک حرکت رفلکسی حرکت می‌کند و خار خود را در بدن متجاوز وارد می‌کند که باعث ایجاد جراحت و وارد کردن زهر می‌شود. در این تحقیق به مقایسه خصوصیات مورفولوژیکی بافت زیرپوستی خار در گونه‌های مختلف سفرهماهیهای قسمت شمالی خلیج فارس و دریای عمان پرداخته گردیده است. با استفاده از EDTA، خارها کلسیمگیری شده و سپس با استفاده از روشهای مرسوم، عملیات بافتشناسی بر روی خارها انجام شد. نتایج نشان داد که ساختار لایههای پوست و زیرپوست خارها در تمامی گونهها، شبیه به ساختار متناظر آنها در دیگر قسمتهای بدن ماهیها است. همچنین نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که هر سه گونه مورد مطالعه دارای سلولهای ترشح کننده زهر هستند. پراکنش سلولهای ترشح کننده زهر در گونه‌های مختلف، متفاوت است؛ در گونه‌های پوی گزندهDasyatis bennetti ، و پوی دوخار Himantura walgaاین سلولها در تمام قسمتهای زیرپوست اطراف خار مشاهده شد و در گونه پوی چهارگوش Himantura gerrardi تنها در شیارهای پهلویی و قسمت کناری شکمی و پشتی خار بودند. این تفاوت در میزان پراکنش در میان گونه‌های مختلف احتمالا تفاوت در شدت مصدومیت آنها را توجیه می‌کند.
علوم زیستی دریا
آتوسا نوری کوپائی؛ پرگل قوام مصطفوی؛ جلیل فلاح مهرآبادی؛ سید محمدرضا فاطمی
چکیده
راسته ی زوانتاریا (زوانتید) یکی از راسته های شاخه ی گزنه سانان است که در منطقه ی خلیج فارس کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. به همین لحاظ هدف از مطالعه ی حاضر بررسی تنوع زیستی این راسته با استفاده از مطالعات مورفولوژیک و مولکولی در جزیره هرمز می باشد. بدین منظور 34 کلنی متنوع در طیف وسیعی از رنگ و شکل از پهنه های جزر و مدی و نواحی کم عمق جزیره ...
بیشتر
راسته ی زوانتاریا (زوانتید) یکی از راسته های شاخه ی گزنه سانان است که در منطقه ی خلیج فارس کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. به همین لحاظ هدف از مطالعه ی حاضر بررسی تنوع زیستی این راسته با استفاده از مطالعات مورفولوژیک و مولکولی در جزیره هرمز می باشد. بدین منظور 34 کلنی متنوع در طیف وسیعی از رنگ و شکل از پهنه های جزر و مدی و نواحی کم عمق جزیره هرمز جمع آوری شد. پس از نمونه برداری ویژگی های مورفولوژیک هر نمونه با استفاده از عکس های میدانی ثبت گردید. سپس در آزمایشگاه DNA نمونه ها با استفاده از روش CTAB- Chloroform استخراج و قطعه ژنی میتوکندریائی 16S rDNA تکثیر و توالی یابی شد. نتایج شناسائی های مورفولوژیکی همراه با بررسی فیلوژنی توالی های به دست آمده از نشانگر میتوکندریائی حاکی از وجود سه گونه Zoanthus sansibaricus، Palythoa cf. mutuki وPalythoa tuberculosa از این راسته در منطقه مورد مطالعه می باشد. ویژگی های مورفولوژیک پیش از بررسی های مولکولی در تفکیک گونه ای زوانتیدها موفق نبود اما با شناسائی های مولکولی گونه ها، ویژگی های مورفولوژیک مطالعه ی حاضر از این پس می تواند به عنوان معیارهای شناسائی مورفولوژیک گونه ای زوانتیدها محسوب شود.
علوم انسانی دریا
سیدجعفر سجادی پارسا؛ محبوبه جوانمردی؛ حمیدرضا تهمک
چکیده
در این تحقیق سلسه مراتب نیازهای کارکنان اداره کل بنادر و دریانوردی استان هرمزگان ترسیم و رتیه‌بندی شده است. پس از تایید روایی و پایایی، پرسشنامه در میان افراد نمونه که تعداد اعضای نمونه به وسیله‌ی فرمول کوکران به دست آمد، توزیع شد. از میان 100 پرسشنامه توزیعی، 93 پرسشنامه جمع‌آوری شد که همه‌ی آنها قابل قبول بودند. جهت تحلیل پرسشنامه‌ها ...
بیشتر
در این تحقیق سلسه مراتب نیازهای کارکنان اداره کل بنادر و دریانوردی استان هرمزگان ترسیم و رتیه‌بندی شده است. پس از تایید روایی و پایایی، پرسشنامه در میان افراد نمونه که تعداد اعضای نمونه به وسیله‌ی فرمول کوکران به دست آمد، توزیع شد. از میان 100 پرسشنامه توزیعی، 93 پرسشنامه جمع‌آوری شد که همه‌ی آنها قابل قبول بودند. جهت تحلیل پرسشنامه‌ها از آزمون‌های T-test، ANOVA، شاخص KMO، آزمون بارتلت، آزمون کولموگروف-اسمیرنوف (KS)، آزمون توزیع دوجمله‌ای، ضریب همبستگی اسپیرمن و آزمون نیکویی برازش (به وسیله‌ی نرم‌افزارهای SPSS 19، Lisrel 8.8 و Excel) استفاده شده است. مدل مفهومی تحقیق به وسیله‌ی شاخص‌های برازش مدل که عبارتند از GFI، AGFI، RMSEA، CFI و NFI و همچنین آزمون توزیع دوجمله‌ای و ضریب همبستگی اسپیرمن که تایید شده است، مورد سنجش قرار گرفت. از میان ویژگی‌های شخصی (جنسیت، سن، وضعیت تاهل، سابقه‌ی خدمت و میزان تحصیلات)، سازمانی (وضعیت استخدامی و محل کار) و اقتصادی (میزان حقوق دریافتی)، تنها ویژگی سطح تحصیلات است که بر سطح رضایت کارکنان تاثیر متفاوت دارد. در پایان نیز هرم سلسله مراتب نیازهای مزلو برای کارکنان اداره کل بنادر و دریانوردی استان هرمزگان ترسیم شد که به ترتیب نیازهای خودشکوفایی (72/3)، فیزیولوژیکی (69/3)، اجتماعی (67/3)، احترام (64/3) و ایمنی (52/3) بالاترین میانگین امتیاز را کسب کردند.