علوم غیرزیستی دریا
محمد تقی زمانیان؛ مسعود صدری نسب؛ مهری فلاحی
چکیده
طراحی مدل عددی اقیانوسی برای خلیجفارس برای پیشبینی پدیدهها و فراسنجهای اقیانوسی، از جمله راههای پیشگیری یا رفع مشکلات موجود در این محیط مهم میباشد و کار موثر، طراحی مدل آزمایشگاهی در تشابه با آن بوده که میتواند واکنش فیزیکی محیط را نسبت به شرایط مختلف مشخّص کند. هدف این پژوهش، طراحی مدل عددی اقیانوسی آزمایشگاهی، ...
بیشتر
طراحی مدل عددی اقیانوسی برای خلیجفارس برای پیشبینی پدیدهها و فراسنجهای اقیانوسی، از جمله راههای پیشگیری یا رفع مشکلات موجود در این محیط مهم میباشد و کار موثر، طراحی مدل آزمایشگاهی در تشابه با آن بوده که میتواند واکنش فیزیکی محیط را نسبت به شرایط مختلف مشخّص کند. هدف این پژوهش، طراحی مدل عددی اقیانوسی آزمایشگاهی، در تشابه با خلیجفارس، برای پیشبینی پاسخ محیط به نیروی کشند و باد است. این مدل سه بعدی از معادلات مقدم در دستگاه مختصات کروی زمین با آرایه قائم سیگما برای همانندسازی سود میبرد. برای حل معادلات مدل از روش تفاضل متناهی استفاده شده است. اصول بهکار رفته در طراحی مدل و محاسبه منطقیتر تنش بین لایهها، از مزایای این مدل، در مقایسه با مدلهای مشابه است. به این منظور، یک حوضه پنج لایه اقیانوسی با کفی نا تراز، بیشترین عمق 100 متر و کمترین عمق 80/09 متر درنظر گرفته شده است. میانگینهای روزانه باد خلیجفارس، شوری و دمای آب و تغییرات تراز آب در تنگهی هرمز از دادههای ورودی مدل است. اجرای دو سالهی این مدل نشان داد که دراین حوضه نیروی کشند در مقایسه با نیروی باد و اختلاف چگالی، یک نیروی غالب است. همچنین جریانی با بیشینهی 1/98 متربرثانیه در تنگه ایجاد شده که چرخش پادساعتگردی را در حوضه برقرار مینماید. حداکثر مجموع تغییرات ارتفاع آب، در این ناحیه 2/98 متر بهدست آمد. نتایج اجرای این مدل آزمایشگاهی با واقعیتهای اقیانوسشناختی خلیجفارس تطابق داشته و ضمن برآورده نمودن هدف، اساس مدلی مناسبی برای خلیجفارس است.
علوم غیرزیستی دریا
مسعود صدری نسب؛ عباس عینعلی؛ محمد اکبری نسب؛ محمدعلی نجارپور
چکیده
پلوم رودخانه اروند که اصلی ترین منبع آب شیرین برای خلیج فارس بوده، حوضه آبریز آن سکونت گاه حدود 54 میلیون نفر انسان در منطقه است، از پدیده های مهم در مناطق ساحلی است. رودخانه اروند، مرز دو کشور ایران و عراق بوده، پلوم آن در خلیج فارس در قلمرو سه کشور ایران، عراق و کویت شکل می گیرد. این موضوع به همراه مشکلات سیاسی و امنیتی ...
بیشتر
پلوم رودخانه اروند که اصلی ترین منبع آب شیرین برای خلیج فارس بوده، حوضه آبریز آن سکونت گاه حدود 54 میلیون نفر انسان در منطقه است، از پدیده های مهم در مناطق ساحلی است. رودخانه اروند، مرز دو کشور ایران و عراق بوده، پلوم آن در خلیج فارس در قلمرو سه کشور ایران، عراق و کویت شکل می گیرد. این موضوع به همراه مشکلات سیاسی و امنیتی منطقه و همچنین کم عمق بودن دهانه رودخانه، علت کمبود اندازه گیری های میدانی در منطقه و ناشناخته ماندن دبی رودخانه اروند است. با وجود مشکلات ناشی از کمبود دادههای میدانی، این مطالعه از جدی ترین تلاش ها برای درک ساختار پلوم این رودخانه مهم است. در این تحقیق، چرخش آب و دما و شوری خلیج فارس، با استفاده از مدل FVCOM مدل سازی شد. سپس حساسیت ساختار سطحی پلوم رودخانه اروند نسبت به تغییرات دبی و باد مورد بررسی دقیق تر قرار گرفت. به این منظور 14 حالت مختلف باد به علاوه 8 حالت مختلف دبی به مدل اعمال شد. نتایج نشان داده که پلوم رودخانه اروند از نوع «پلوم گسترده در سطح» است و حساسیت بالایی نسبت به تغییرات باد دارد. افزایش سرعت باد، عموما سبب کاهش مساحت پلوم شد. حالت های مختلف باد سبب ایجاد سه نوع پلوم در دهانه این رودخانه شد. در نوع اول پلوم به سمت سواحل شمال غربی خلیج فارس و در نوع سوم به سمت سواحل کویت منحرف میشود. در نوع دوم پلوم در امتداد مسیر ورود آب رودخانه به دریا حرکت کرده، به طرفین منحرف نمی شود. این جابجایی پلوم صرفا به دلیل جابجایی توده آّب سطحی است.
علوم غیرزیستی دریا
مسعود صدری نسب؛ محمد فیاض محمدی؛ وحید چگینی؛ امیر اشتری لرکی
چکیده
اروندرود مهمترین رودخانه مرزی ایران است و عمیق ترین نقطه رودخانه، مرز ایران و عراق را تعیین می کند. لذا همواره جا به جایی این خط و تغییر مسیر رودخانه، بر اثر فرسایش و رسوب گذاری، مورد توجه بوده است. در مناطقی که جریان به تبعیت از شیب رودخانه مجبور به تغییر جهت می شود تنش زیادی به جداره های رودخانه وارد می کند و کاهش شدیدتر دامنه موج جزرومدی، ...
بیشتر
اروندرود مهمترین رودخانه مرزی ایران است و عمیق ترین نقطه رودخانه، مرز ایران و عراق را تعیین می کند. لذا همواره جا به جایی این خط و تغییر مسیر رودخانه، بر اثر فرسایش و رسوب گذاری، مورد توجه بوده است. در مناطقی که جریان به تبعیت از شیب رودخانه مجبور به تغییر جهت می شود تنش زیادی به جداره های رودخانه وارد می کند و کاهش شدیدتر دامنه موج جزرومدی، افزایش فرسایش، و افزایش بار معلق آب در عبور از پیچ رودخانه ها را به دنبال دارد. برای بررسی این امر، از مدل سه بعدی هیدرودینامیکی مایک3/21 استفاده شده است. این مدل، بر اساس رویکرد مش-بندی مثلثی، و برمبنای حل عددی ۲و۳ بعدی معادلات میانگین ناویه-استوکس برای حالت بدون تراکم پذیر با در نظرگرفتن تقریب بوزینسک و فشار هیدرواستاتیک بنا شده است. با استفاده از نتایج اندازه گیری های میدانی، نوسان سطح آب، سرعت جریان، و غلظت بار معلق در طول رودخانه واسنجی و صحت سنجی شده، به نحوی که نتیجهی آزمون خطا یابی جذر میانگین مربعات برای نوسان سطح آب در فاو 16/0 به دست آمده است و مقدار خوبی محسوب می شود. نتایج نشان می دهند در مسیر مستقیم رودخانه به فاصله 17 کیلومتر بین آبادان تا خسرو آباد ارتفاع نوسان سطح آب 18% و غلظت بار معلق رودخانه 8/3% افزوده شده است در حالی که در فاصله های غیر مستقیم کوتاه تر، با دو پیچ، ارتفاع نوسان سطح آب 22% و غلظت بار معلق رودخانه 15% افزوده شده است.
داریوش منصوری؛ مسعود صدری نسب؛ محمد اکبری نسب
چکیده
در این تحقیق تغییرات فصلی و سالانه گردش آب سطحی دریای خزر با استفاده از مدل POM بررسی شد. در این مدل از داده های میدان دما و شوری WOA و از داده های باد و شارش های اتمسفری بانک دادههای روزانه ECMWF، با دقت 5/7 دقیقه و با گام زمانی ۶ ساعته و برای بتیمتری از دادههای GEBCO08 با دقت ۳۰ ثانیه استفاده شده است. ابتدا مدل برای مدت ده سال (1997-1988) اجرا شد ...
بیشتر
در این تحقیق تغییرات فصلی و سالانه گردش آب سطحی دریای خزر با استفاده از مدل POM بررسی شد. در این مدل از داده های میدان دما و شوری WOA و از داده های باد و شارش های اتمسفری بانک دادههای روزانه ECMWF، با دقت 5/7 دقیقه و با گام زمانی ۶ ساعته و برای بتیمتری از دادههای GEBCO08 با دقت ۳۰ ثانیه استفاده شده است. ابتدا مدل برای مدت ده سال (1997-1988) اجرا شد و پس از بررسی پایداری، با داده های اندازه گیری موجود (1996) مقایسه گردید که تطابق خوبی بین الگوی تغییرات دما و نیز شوری مشاهده می شود. سپس، مدل برای ده سال اخیر (2014-2005) در دو حالت (با و بدون در نظر گرفتن شارش های اتمسفری، داده های باد و رودخانه ها) اجرا گردید. نتایج نشان داد که تغییرات جریان آب در کلیه فصول سال، در مناطق کم عمق، بیانگر اثر غالب میدان باد بر این نواحی است اما در مناطق عمیق، وزش باد اثر کمتری بر روی جریان ها دارد. تغییرات میانگین گردش آب سطحی سالانه دریای خزر، سه گردش آب را نشان میدهد. یک گردش آب کوچک ساعتگرد نسبتا ضعیف در حوضه شمالی و یک گردش آب بزرگ پادساعتگرد قوی در مرکز حوضه میانی و یک گردش ساعتگرد نسبتا قوی و کوچک در جنوب حوضه جنوبی می باشد که با توجه به گردش های فصلی آنها، واداشت باد در حوضه شمالی و مناطق کم عمق دریای خزر در شکل گیری جریان ها، موثرتر می باشند.
علوم غیرزیستی دریا
پرستو اکبری؛ مسعود صدری نسب؛ وحید چگینی؛ سید مصطفی سیادت موسوی
چکیده
جزرومد به عنوان یکی از منظم ترین تغییرات سطح آب دریاها و اقیانوسها محسوب میشود که به علت تأثیرگذاری بر الگوی جریان از اهمیت ویژهای برخوردار است. نظر به نیازهای مهندسی و زیست محیطی در منطقه اقتصادی- صنعتی خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان، اطلاع از ویژگیهای جزرومدی این مناطق دارای اهمیت است. برای این منظور از مدل اقیانوسی FVCOM ...
بیشتر
جزرومد به عنوان یکی از منظم ترین تغییرات سطح آب دریاها و اقیانوسها محسوب میشود که به علت تأثیرگذاری بر الگوی جریان از اهمیت ویژهای برخوردار است. نظر به نیازهای مهندسی و زیست محیطی در منطقه اقتصادی- صنعتی خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان، اطلاع از ویژگیهای جزرومدی این مناطق دارای اهمیت است. برای این منظور از مدل اقیانوسی FVCOM استفاده شده تا دامنه جزرومدی در منطقه شامل خلیج فارس، تنگه هرمز، دریای عمان و دریای عرب شبیهسازی گردد. این مدل از روش حجم محدود برای گسستهسازی معادلات هیدرودینامیکی بر روی شبکه مثلثی استفاده میکند. شبکه یکنواخت با تفکیکپذیری 5 کیلومتر در مدل به کار رفته است. مقادیر ثابت هشت مؤلفه روزانه و نیمروزانه در مرز باز به مدل اعمال گردید. به منظور اعتبارسنجی نتایج مدل، پس از اعمال آنالیز هارمونیک برروی خرو.جیهای مدل در ایستگاههای مورد نظر، دامنه بدست آمده از این آنالیز با نتایج بدست آمده از انجام آنالیز برروی اطلاعات اندازهگیری موجود در این ایستگاهها مقایسه گردید. با توجه به نتایج اندازهگیری و محاسبات مدل در این ایستگاهها، ضمن شناسایی چهار مؤلفه جزرومدی اصلی، الگوی دامنه این مؤلفهها در کل منطقه مدلسازی تعیین شد. همچنین با استفاده از دامنه مؤلفههای اصلی و تخمین فاکتور F در کل منطقه، نوع جزرومد در منطقه مورد مطالعه پیش بینی گردید. همچنین بررسی مقادیر بیشینه سرعت جزرومدی در منطقهی مورد مطالعه نشان میدهد که مقدار این سرعت در دریای عمان و دریای عرب کمتر از m/s 1/0 است.