علوم زیستی دریا
خاطره مهربانی؛ محمد خسروی زاده؛ وحید یاوری؛ سید مهدی حسینی؛ امید بیرقدار کشکولی
چکیده
مطالعه حاضر با هدف تخمین میزان و ترکیب گونههای دورریز صید در تور ترال کف و پارامترهای زیستی برخی گونهها در منطقه بوسیف در آبهای ساحلی استان خوزستان صورت پذیرفت. دادهها بر اساس نمونههای حاصل از صید تجاری و بهوسیله لنج های صیادی ترال کف در سه فصل پاییز و زمستان سال 96 و تابستان سال 97 جمعآوری شدند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف تخمین میزان و ترکیب گونههای دورریز صید در تور ترال کف و پارامترهای زیستی برخی گونهها در منطقه بوسیف در آبهای ساحلی استان خوزستان صورت پذیرفت. دادهها بر اساس نمونههای حاصل از صید تجاری و بهوسیله لنج های صیادی ترال کف در سه فصل پاییز و زمستان سال 96 و تابستان سال 97 جمعآوری شدند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد نمونههای دورریز شده شامل 33 گونه از 28 خانواده بودند. بر اساس نتایج حاصل گونههای سنگسر چهارخط و پنجزاری باله نارنجی بیشترین فراوانی را داشتند. همچنین نتایج بدست آمده نشان داد میانگین طولی اغلب گونهها دورریز شده در این مطالعه کمتر از 30 سانتیمتر بود. همچنین میزان دورریز به ازای واحد تلاش صیادی در فصل های پاییز، زمستان و تابستان به ترتیب 33/87±57/9، 50/64±27/16 و 7/50±32/33 کیلوگرم در ساعت بود. همچنین میزان صید دورریز به ازای واحد سطح در پاییز، زمستان و تابستان به ترتیب 0/064/±2/77، 0/39±0/73 و 0/44±1/73 کیلوگرم بر مایل مربع محاسبه شد. میزان این شاخص ها در فصل زمستان به طور معنی داری نسبت به فصول پاییز و تابستان کمتر بود (0/05>p). نتایج مطالعه حاضر به طور کلی نشان دهنده فشار بالای صیادی بر گونه های مهم اکولوژیک (مخصوصا در مراحل بحرانی چرخه زیستی) در منطقه بوسیف می باشد که احتمالا در طولانی مدت با اثرات منفی بر ساختار و عملکرد اکوسیستم همراه خواهد بود.
مهندسی دریا
محمدتقی منصوری کیا؛ حمیدرضا شیبانی؛ الهام رجبی
چکیده
رود کارون تنها رودخانه قابل کشتیرانی در ایران است. سابقه کشتیرانی درکارون به قبل از ناصرالدین شاه قاجار برمی گردد. تغییرات آب و هوایی و خشکسالی، برداشت های بیشتر از آب رودخانه و کاهش دبی آن، وجود راه آهن و اتوبان های جدید به عنوان رقبای اصلی حمل بار از بندرهای ماهشهر و خرمشهر به اهواز سبب از رونق افتادن ترابری آبی رودخانه ...
بیشتر
رود کارون تنها رودخانه قابل کشتیرانی در ایران است. سابقه کشتیرانی درکارون به قبل از ناصرالدین شاه قاجار برمی گردد. تغییرات آب و هوایی و خشکسالی، برداشت های بیشتر از آب رودخانه و کاهش دبی آن، وجود راه آهن و اتوبان های جدید به عنوان رقبای اصلی حمل بار از بندرهای ماهشهر و خرمشهر به اهواز سبب از رونق افتادن ترابری آبی رودخانه ای گشته است. مطالعات اندکی در زمینه ترابری آبی کارون وجود دارد. در این تحقیق ابتدا بخشی از نتایج آنها به شکل کلی مطرح شده است. سپس بر مبنای پذیرش جدیدترین تحقیقات، مهم ترین موانع فیزیکی موجود برای ترابری رودخانه ای شناسایی و راهکارهای اصلاح آنها با توجه به شرایط روز مطرح شده است. ضمنا علائم کشتیرانی موردنیاز و وسایل کمکی برای کشتیرانی نیز پیشنهاد گردیدهاند. مطالعات پیشین شامل: مطالعات سازه پردازی ایران (1383) و مطالعات Adabdanan Consulting Engineers (2004) بوده و خصوصاً مطالعات Piesold (2005) که مبین ضررهای سنگین ترابری آبی خصوصاً در تناژهای بالای باربری سالیانه بوده، بررسی گردیده است. به روزترین مطالعه، بررسی های درحال انجام در سازمان آب وبرقخوزستان توسط Mansouri Kia (2018) نشانمیدهد که ترابری نیمه سنگین (در سناریوی بدبینانه 700 هزارتن و در سناریوی خوشبینانه حدود 2133 هزار تن در سال هدف 1425) همراه با توسعه گردشگری، می تواند فاقد ضررهای اقتصادی مطالعات پیشین باشد. سال مبنای محاسبات اقتصادی برای ترابری آبی 1399 است. قبلا زیان های مالی سنگین برای ترابری رودخانه ای فرض شده بود. از مهم ترین نتایج تحقیقات اخیر زیرسوال بردن این زیان ها با اصلاح ابعاد شناور طرح است. نتیجه مهم دیگر در تحقیق حاضر، تعیین مشکلات فیزیکی پیش روی ترابری آبی رودخانه ای ایران (بجز رسوب برداری که در تحقیق دیگری در حال بررسی است) و ارائه راهکارهای حل آنهاست. با به کارگیری نتایج تحقیق در حل موانع فیزیکی و سرمایهگذاری بخش خصوصی (یا سایر راهکارهای تامین مالی)، امکان احیای ترابری آبی درکارون وجود دارد.
علوم زیستی دریا
عماد کوچک نژاد؛ احمد سواری؛ علیرضا صفاهیه؛ غلامرضا اسکندری
چکیده
در این مطالعه سن، رشد و بلوغ ماهی صبور در آبهای استان خوزستان مورد مطالعه قرار گرفته است. تعداد ۳۹۴ ماهی از زیستگاه دریایی (صیدگاه لیفه، بوسیف)، مصب (مصب رودخانه بهمنشیر و اروند) و رودخانه (بهمنشیر و کارون) از اسفند ۱۳۹۲ تا شهریور ۱۳۹۲ از طریق صید تجاری و با استفاده از تور گوشگیر جمعآوری شد. طول کل و وزن تر هر ماهی به ترتیب با دقت یک ...
بیشتر
در این مطالعه سن، رشد و بلوغ ماهی صبور در آبهای استان خوزستان مورد مطالعه قرار گرفته است. تعداد ۳۹۴ ماهی از زیستگاه دریایی (صیدگاه لیفه، بوسیف)، مصب (مصب رودخانه بهمنشیر و اروند) و رودخانه (بهمنشیر و کارون) از اسفند ۱۳۹۲ تا شهریور ۱۳۹۲ از طریق صید تجاری و با استفاده از تور گوشگیر جمعآوری شد. طول کل و وزن تر هر ماهی به ترتیب با دقت یک سانتیمتر و یک گرم اندازهگیری شد و جهت تعیین سن ماهی، اتولیت ساژیتا به وسیله برش عرضی استخوان سر از ماهی استخراج گردید. سپس برای تعیین جنسیت و وضعیت بلوغ، حفره شکمی هر نمونه باز شد. پارامترهای رشد با استفاده از مدل رشد ون برتالانفی محاسبه شد (۳۶۵/۵۸=L∞، ۲6/۰=K، 16/۰-=t0). ثابت فایپریم نیز 95/2 به دست آمد. طول و سن بلوغ با استفاده از مدل لجستیک با برازندن پارامترهای a و b به داده های مشاهده شده در فصل تخم ریزی به ترتیب 32/27 سانتیمتر و 4/2 سال به دست آمد.
احمد شادی؛ احمد سواری؛ پریتا کوچنین؛ سیمین دهقان مدیسه؛ یاسمن گندمی
دوره 10، شماره 3 ، مهر 1390، ، صفحه 69-78
چکیده
در این مطالعه پراکنش، تراکم و میزان توده زنده ماهیان جوان آبهای ساحلی استان خوزستان واقع در شمال غربی خلیج فارس بین دی ماه 1385 تا آذر ماه 1386 مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری به صورت ماهیانه از 10 نقطه از آبهای خوزستان شامل 5 نمونه برداری در بخش غربی منطقه و 5 نمونه برداری در بخش شرقی منطقه با استفاده از تور ترال با قطر چشمه 24 میلیمتری ...
بیشتر
در این مطالعه پراکنش، تراکم و میزان توده زنده ماهیان جوان آبهای ساحلی استان خوزستان واقع در شمال غربی خلیج فارس بین دی ماه 1385 تا آذر ماه 1386 مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری به صورت ماهیانه از 10 نقطه از آبهای خوزستان شامل 5 نمونه برداری در بخش غربی منطقه و 5 نمونه برداری در بخش شرقی منطقه با استفاده از تور ترال با قطر چشمه 24 میلیمتری که توسط شناور 360 اسب بخاری کشیده می شد انجام گرفت. نقشه پراکنش گونه های غالب، همچنین توده زنده و صید به ازای واحد سطح (CPUA) برای ماهیان جوان منطقه به دست آمد. بیشترین مقدار CPUA در مهر ماه برابر 629 کیلوگرم در کیلومتر مربع و کمترین مقدار آن در آذرماه با 76 کیلوگرم در کیلومتر مربع به دست آمد. بیشترین میزان توده زنده ماهیان جوان در تابستان و اوایل پاییز تخمین زده شد. نتایج آزمون آنالیز همبستگی بین نتایج حاصله و عوامل محیطی نشان دهنده رابطه معنی دار بین شوری و تعداد گونه ها در هر ماه و همچنین رابطه معنی دار بین دما و توده زنده ماهیان جوان بود که تایید کننده نقش عوامل محیطی در پراکنش ماهیان به ویژه در مراحل اولیه دوره زندگی میباشد.