2024-03-29T01:25:38Z
https://jmst.kmsu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=303
مجله علوم و فنون دریایی
2008-8965
2008-8965
1390
10
3
مطالعه عوامل تاثیرگذار بر نوسانات تراز آب خزر جنوبی
شهیر
اقتصادی
رفیعه
زاهدی
دریای خزر به عنوان بزرگترین دریای بسته جهان، از نظر بین المللی دارای اهمیت زیادی می باشد. از نظر منابع نفت و گاز بسیار مهم است. هم چنین نقش شاخصی در زمینه های کشتیرانی، بازرگانی، اقتصاد ملی داشته و تاثیر زیادی بر آب و هوا و اقلیم منطقه می گذارد. این دریا به علت تنوع آب وهوایی، میزان تبخیر و درون ریز آب های شیرین، شرایط اقلیمی بسیار متفاوتی دارد. هم چنین نوسان تراز آب دریای خزر، نقش اساسی در تغییرات و دگرگونی های مناطق ساحلی ایفا میکند که گاهی به صورت پیشروی و گاهی به صورت پسروی اتفاق می افتد.
یکی از مهمترین پدیده های دریای خزر، افزایش تراز آب آن در سال های اخیر می باشد. نوسانات تراز آب دریای خزر ممکن است حاصل عوامل مختلفی مثل تغییرات اقلیم، تغییر آب و هوایی حوزه آبریز، تغییر دبی رودخانه، بارش منطقه ای، تبخیر، دما، تنش باد، بالا آمدگی (surge)، تغییرات ریخت شناسی بستر دریا، تغییر در الگوی جابجایی اتمسفری و هم چنین فعالیت های بشری مثل ساخت سدها بر روی رودخانه های اصلی باشد. بیشتر مطالعات هواشناسی در منطقه دریای خزر و تراز آب با نتایج قابل قبولی همراه بوده است. در این تحقیق تغییرات تبخیر و بارش در 5 ایستگاه ساحل جنوبی دریای خزر برای سال های 2008 - 1993 مورد مطالعه قرار گرفته و عوامل مؤثر بر بارش، تبخیر و دما در این دوره زمانی تعیین گردیده است. تبخیر متوسط محاسبه شده در این دوره زمانی 9/922 میلی متر است که از تبخیر محاسبه شده برای دراز مدت (1007 میلی متر در سال)کمتر است. میانگین بارندگی در سال های مورد مطالعه برای مجموع پنج ایستگاه خزر جنوبی 6/1292 میلی متر است که از میزان بارش محاسبه شده برای دراز مدت (221 میلی متر در سال) بیشتر است. بنابراین در ساحل جنوبی دریای خزر، افزایش بارش وکاهش تبخیر می تواند نقش مهمی در افزایش تراز آب دریا داشته باشد. هم چنین شاخص آماری و همبستگی بین پارامترهای جوی در این تحقیق مشخص و مورد بحث قرار گرفته است.
تبخیر
دمای سطح دریا
بارندگی
نوسان تراز آب
دریای خزر جنوبی
2012
09
01
4
13
https://jmst.kmsu.ac.ir/article_1874_3274500c65aee43ef06031595e7218c8.pdf
مجله علوم و فنون دریایی
2008-8965
2008-8965
1390
10
3
مقایسه تاثیر پذیری مراحل مختلف رشد بچه ماهی سفید (Rutilus firissi kutum) در پاسخ دهی به مورفولین بعنوان تقویت کننده حافظه رفتار بازگشت به رودخانه
همایون
حسین زاده صحافی
حسین
عبدالحی
محمد حسین
طلوعی
جواد
صیادفر
این تحقیق به منظور بررسی تاثیر مورفولین بر ضریب بازگشت ماهی سفید از سال 1384 تا 1387 در مرکز تکثیر و پرورش شهید انصاری صورت پذیرفت. ماهیان مولد پس از انتقال به کارگاه (از رود خانه خشکرود ) به صورت ترکیبی تکثیر شده و از لارو و بچه ماهیان حاصل برای انجام آزمایشات استفاده گردید. به منظور تعیین مناسب ترین زمان تاثیر پذیری از مورفولین(5-10×5 میلیگرم بر لیتر) تعداد 10450عدد ماهی سفید در مراحل لارو دارای کیسه زرده، لارو با تغذیه فعال،بچه ماهی 2-3 گرم و بچه ماهی 4-5 گرم تحت تاثیر دوز های مختلف مورفولین قرار گرفته و با روش تگ های الاستومر علامتگذاری و از طریق رودخانه خشکرود به دریای خزر رهاسازی گردیدند. جهت صید ماهیان علامتگذاری شده درسال 1387 از تور سالیک استفاده گردید. نتایج حاصل از تاثیر مورفولین در دوره های مختلف رشد حاکی از وجود اختلاف معنی دار در نرخ بازگشت به خانه ماهیان در دوره لاروی با تغذیه فعال(1درصد) در مقایسه با سایر تیمار ها (23/0 درصد درخصوص لارو دارای کیسه زرده 23/0 درصد درخصوص بچه ماهی 2-3 گرم و 26/0درصد درخصوص بچه ماهی 4-5 گرم ) و شاهد(13/0 درصد) می باشد. بیشترین طول و وزن به هنگام صید به ترتیب شامل 620 میلیمتر و 1700 گرم بود. نتایج حاکی از وجود اختلاف معنی دار در نسبت جنسی ( 210 ماده و 295 نر) درکل ماهیان صید شده میباشد. نسبت جنسی در ماهیان تگ دار برگشتی ( 14 ماده و 20 نر) با نرخی معادل42/1 درصد با غالبیت نرها محاسبه شد. (x2=6.4, α= 0.05, df= 1). در مجموع با استفاده از تکنیک تگ گذاری الاستومر، ضریب بازگشت شیلاتی ناشی از تاثیر پذیری از مورفولین در ماهی سفید 7/6 در صد محاسبه گردید. نتایج کلی نشان دهنده افزایش معنی دار نرخ بازگشت به خانه ماهی سفید به هنگام تاثیر پذیری از مورفولین (32/0 درصد ) در مقایسه با شاهد (09/0 درصد) میباشد.
مراحل لاروی
بچه ماهی
مورفولین
ماهی سفید
خشکرود
بازگشت به خانه
2012
09
01
14
22
https://jmst.kmsu.ac.ir/article_1875_9adc9147a4cd68ca108e9a2d87406a9d.pdf
مجله علوم و فنون دریایی
2008-8965
2008-8965
1390
10
3
تجمع زیستی فلزات سنگین جیوه، کادمیوم، سرب و مس در دو کفه ای Crassostrea gigas در منطقه بندر امام خمینی (ره)
علی
عظیمی
علیرضا
صفاهیه
علی
دادالهی سهراب
حسین
ذوالقرنین
احمد
سواری
فلزات سنگین بهدلیل پایداری زیاد با تجمع در بافتهای آبزیان، قابل انتقال به سطوح مختلف غذایی و در نهایت انسان می باشند و بهاین ترتیب باعث بروز پیامدهای خطرناک آلودگی به این فلزات میشوند. بندر امام خمینی بزرگترین بندر ایران واقع در شمال غرب خلیج فارس میباشد که تردد فراوان کشتیها در این بندر و همچنین وجود صنایع مختلف بهخصوص صنایع پتروشیمی در اطراف این بندر سبب تخلیه ناپاکیهای فراوان آلی و معدنی از جمله فلزات سنگین به این منطقه میشود. در این مطالعه بهمنظور آگاهی از سطوح فلزات سنگیندر بافت نرم دوکفهای Crassostrea gigas، نمونهبرداری از صدفهای متصل به اسکلههای بندر امام خمینی در اسفند ماه 1388 در 5 ایستگاه بهصورتی که کل منطقه بندر امام خمینی پوشش داده شود به نامهای اسکله پتروشیمی، داک سرسره، اسکله 15، اسکله 28 و اسکله 33 انجام و پس از انتقال به آزمایشگاه و عملیات آماده سازی و هضم شیمیایی توسط اسید نیتریک، میزان فلزات سنگین نمونهها توسط دستگاه اسپکتروفتومتری جذب اتمی (AAS) اندازهگیری گردید. نتایج نشان داد که میانگین سطوح جیوه، کادمیوم، سرب و مس در بافت نرم دوکفهایهای جمعآوری شده از ایستگاههای مختلف بهترتیب 97/2±12/3، 62/3±56/7، 30/3±1/7 و 17/66±57/440 میکروگرم بر گرم وزن خشک میباشد. مقایسه آماری میزان فلزات جیوه، کادمیوم، سرب و مس در دوکفهایهای مربوط به ایستگاههای مختلف اختلافات معنیداری را نشان داد (05/0P<). مقایسه مقادیر این فلزات با استانداردهای بینالمللی نشان داد که میزان هر چهار فلز سنگین در صدفهای منطقه بندر امام بالاتر از حد استانداردهای بینالمللی میباشد. با توجه به فعالیتهای پتروشیمی بندر امام و سایر صنایع فعال در منطقه، پایش زیست محیطی مداوم فلزات سنگین در منطقه لازم به نظر میرسد.
تجمع زیستی
فلزات سنگین
دوکفهای
بندر امام خمینی(ره)
خلیج فارس
2012
09
01
23
32
https://jmst.kmsu.ac.ir/article_1876_e47468c0176cd34cf0eb3b61e6369332.pdf
مجله علوم و فنون دریایی
2008-8965
2008-8965
1390
10
3
تهیه چارت دیتوم برای منطقه خلیج فارس و دریای عمان بر اساس داده¬های ارتفاع¬سنجی ماهوارهJason-1
کامران
لاری
مجید
ابره دری
علیرضا
سودکلایی
یکی از مهمترین مراحل عملیات هیدروگرافی، تعیین چارت دیتوم و تبدیل عمقهای اندازه گیری شده نسبت به این سطح مبناء میباشد. برای انتخاب چنین سطحی بایستی نوسانات آب دریا در اثر جزرومد و سایر عوامل مشخص گردد. در روشهای کنونی هیدروگرافی از تایدگیجهای ساحلی برای اندازهگیری تغییرات جزرومدی سطح آب دریا استفاده شده و نهایتاً چارت دیتوم بر مبنای پایینترین سطح آب تعیین میگرد که به علت وجود اختلاف زیاد بین دامنه و فاز جزرومد در نقاط مختلف، این روش برای تعیین چارت دیتوم در مناطق دور از ساحل مناسب نبوده و باید از روشهای دیگری بجای آن استفاده شود. روش مورد استفاده در این تحقیق استفاده از ارتفاع سنجی ماهوارهای است، در این روش با استفاده از دادههای ماهواره ارتفاع سنجی Jason-1در بازه زمانی 2002 الی 2008 در محدوده خلیج فارس و دریای عمان، چارت دیتوم در نقطه عمقیابی نسبت به بیضوی WGS84 محاسبه میگردد از مهمترین دستاوردهای این تحقیق میتوان به حذف اثر جزرومد و تعیین چارت دیتوم در نقاط دور از ساحل اشاره کرد.
Jason-1
چارت دیتوم
ارتفاع¬سنجی ماهواره¬ای
خلیج فارس و دریای عمان
2012
09
01
33
39
https://jmst.kmsu.ac.ir/article_1877_8c3815b29f469a78b6b90f67c6662eda.pdf
مجله علوم و فنون دریایی
2008-8965
2008-8965
1390
10
3
اثر بنزوآلفاپایرن بر سطوح پلاسمایی هورمون¬های موثر در فرآیند اسپرماتوژنز (کورتیزول و تستوسترون) در نرهای رسیده شانک زرد باله Acanthopagrus latus
سارا
رستگار
عبدالعلی
موحدی نیا
زهرا
یاراحمدی
مطالعه حاضر با هدف ارزیابی تاثیر بنزوآلفاپایرن (BaP) به عنوان یکی از مهمترین هیدروکربنهای آروماتیک چند حلقهای (PAH) بر سطوح کورتیزول پلاسما و فرآیند اسپرماتوژنز از طریق ارزیابی سطوح پلاسمایی هورمون تستوسترون در نرهای رسیده شانک زرد باله Acanthopagrus latus صورت گرفت. بدین منظور و برای بررسی اثرات کوتاه مدت و بلند مدت بنزوآلفاپایرن، ماهیان به سه گروه شاهد، پایه و تیمار تقسیم شدند. به گروه تیمار بنزوآلفاپایرن محلول در روغن گیاهی (mg/kg50 بنزوآلفاپایرن به ازای وزن بدن ماهی در g/lμ2 روغن به ازای وزن بدن) به صورت درون صفاقی تزریق شد و به گروه شاهد g/lμ2 روغن گیاهی به ازای وزن بدن تزریق گردید. در گروه پایه هیچ گونه تزریقی صورت نگرفت. از هر گروه پس از 3 ساعت نمونه خون و گناد تهیه شد. برای بررسی اثرات دراز مدت، و رهایش آرام آلاینده، ایمپلنت mg/kg50 بنزوآلفاپایرن به ازای وزن بدن در g /lμ10 روغن گیاهی به ازای وزن بدن به صورت درون صفاقی انجام شد. برای ماهیان شاهد g/lμ10 روغن گیاهی به ازای وزن ایمپلنت گردید. پس از 72 ساعت از هر گروه نمونهگیری صورت گرفت. نتایج به ترتیب افزایش و کاهش معنیدار سطوح پلاسمایی کورتیزول و تستوسترون را در استرس کوتاه مدت و بلند مدت نشان داد. به نظر میرسد افزایش کورتیزول به علت ایجاد اختلال توسط بنزوآلفاپایرن در مسیرهای بیوسنتز و آشفتگی در محور هیپوفیز-هیپو تالاموس- اینتررنال باشد. کاهش سطح تستوسترون میتواند ناشی از فعال شدن رسپتورهای آریل هیدروکربن در گنادها و تاثیر بر مسیرهای بیوسنتز تستوسترون و یا اختلال در عملکرد محور HPG باشد. آشفتگی در سطوح هورمونهای تستوسترون و کورتیزول به ویژه در نرهای رسیده سبب ایجاد اختلال در تولیدمثل موفق و بقای نسل ماهی شانک زرد باله میشود.
تستوسترون
کورتیزول
فیزیولوژی تولیدمثل
استرس
هیدروکربن آروماتیک چند حلقه¬ای
2012
09
01
40
47
https://jmst.kmsu.ac.ir/article_1878_0a32876eb128a099f6f43e7ccb621b7f.pdf
مجله علوم و فنون دریایی
2008-8965
2008-8965
1390
10
3
تاثیر دما و فتوپریود بر رشد جمعیت و هم آوری آنتن منشعب آب شیرین
Straus, 1820)) Moina macrocopa
امیدوار
فرهادیان
محمد حسین
خانجانی
دما وفتوپریود از فاکتورهای مهم در پرورش زئوپلانکتونها بخصوص آنتن منشعب ها است زیرا بر رشد و پارامترهای تولیدمثلی تاثیرات مهمی دارند. تاثیرات دما و فتوپریود بر رشد و هم آوری Moina macrocopa با کشت بر روی جلبک سبز Scenedesmus quadricauda در فلاسک 500 میلی لیتر آزمایش شد. تیمارهای مورد استفاده برای دمای آب (سانتی گراد) وفتوپریود(ساعات نور:تاریکی) به ترتیب 25، 30 و35 درجه سانتی گراد و 12 : 12، 0 : 24: و 24 : 0 بود. بالاترین تراکم جمعیت (5/ 310 فرد در فلاسک)، بالاترین میزان رشد ویژه (387/0 فرد در روز)، کوتاهترین زمان دوبرابر شدن جمعیت (79/1 روز) وبیشترین هماوری (5/8 فرد به ازاء مولد) در دما 30 درجه سانتی گراد به دست آمد. همچنین بالاترین تراکم جمعیت (7/320 فرد در فلاسک)، بالاترین میزان رشد ویژه(538/0 فرد در روز)، کوتاهترین زمان دوبرابر شدن جمعیت (28/1 روز) و بیشترین هماوری (54/7 فرد به ازاء مولد) در فتوپریود 24 ساعت روشنایی کامل به دست آمد. در مجموع این تحقیق نشان داد که رشد وتولید مثل گونه M. macrocopa در دمای 30 درجه سانتی گراد و24 ساعت روشنایی عملکرد معنی داری (05/0P<) در مقایسه به سایر تیمارهای آزمایشی دارد. کشت انبوه این گونه در این شرایط نوری و دمایی می تواند غذای زنده مناسبی را برای استفاده در پرورش لارو ماهیان فراهم نماید.
Moina macrocopa
دما
فتوپریود
ضریب رشد ویژه
هماوری
2012
09
01
48
56
https://jmst.kmsu.ac.ir/article_1879_982ba8203a1678213b592932fbf2c42e.pdf
مجله علوم و فنون دریایی
2008-8965
2008-8965
1390
10
3
بررسی میزان آلودگی به باکتریهای گرم منفی بر خی از مناطق تالاب بندر انزلی
سپیده
خطیب حقیقی
حجت
خدا پرست
در این تحقیق 8 ایستگاه واقع در تالاب انزلی بر اساس مجاورت مناطق مسکونی و کشاورزی، رودخانه های ورودی و رودگاهای خروجی انتخاب گردید.نمونه برداری از لایه سطحی آب، بصورت فصلی و هر فصل یکبار به اجرا در آمد. در این بررسی از هر ایستگاه 3 بار نمونه برداری انجام گرفت و در مجموع 96 نمونه در مدت یکسال در شرایط استریل با دمای 4 درجه سانتی گراد، در مجاورت یخ و کمتر از 24 ساعت به آزمایشگاه منتقل شد. میزان آلودگی کلیفرمی با روش MPN و برای رشد و شناسایی سایرباکتریها از روش شمارش صفحه ای و از محیط های کشت افترا قی و اختصاصی استفاده گردید.در این مطالعه جنس های مختلف باکتریها از نمونه ها جدا سازی و مورد شناسایی قرار گرفت که عبارت بودند از: اشریشیا کلی 65/19 درصد، شیگلا 21/18 درصد، کلبسیلا 86/17 درصد، پروتئوس 21/13 درصد، آنتروباکتر 07/11 درصد، مورگانلا 65/9 درصد، سالمونلا92/3 درصد، سراشیا 5/2 درصد، پروویدنسیا 14/2 درصد و سیتروباکتر 79/1 درصد از خانواده آنتروباکتریاسه بودند. از خانواده ویبریوناسه جنس ویبریو 55/47 درصد، آئرو موناس 67/28 درصد، پلزیو موناس 9/4 درصد بودند واز گروه باکتری های گرم منفی غیر تخمیری، جنس سودموناس 88 /18 درصد بوده است.میزان آلودگی باکتریایی در 8 ایستگاه مختلف تفاوت معنی دار( P<0.05) داشت. بیشترین میزان میانگین آلودگی کلیفرمی در تابستان با 36/171±71/147 تعداد در سانتیمتر مکعب و بیشترین میانگین آلودگی کلیفرم مدفوعی با19/173± 125/135 تعداد در سانتیمتر مکعب تعلق داشت.به طور کلی آلودگی در تابستان بیشتراز بقیه اوقات سال بود و بالا رفتن دما و کاهش حجم آب در تابستان، و در پاییز بارندگی شدید همراه با شستشوی خاک و طغیانی شدن رودخانه ها و تخلیه فاضلاب های سطحی از عوامل مهم در افزایش آلودگی این فصل نسبت به زمستان بوده است. رودخانه پیر بازارو پسیخان و شنبه بازار روگا حجم بالایی از فاضلاب های خانگی و کشاورزی و حیوانی را در بر داشته و بخش غربی تالاب که بزرگترین بخش آن است از کمترین میزان آلودگی بر خوردار بوده است.
آلودگی باکتریایی
آنتروباکتریاسه
ویبریوناسه
سودوموناس و تالاب انزلی
2012
09
01
57
68
https://jmst.kmsu.ac.ir/article_1884_7b0cf6d9ca37834125755c7171711ec3.pdf
مجله علوم و فنون دریایی
2008-8965
2008-8965
1390
10
3
پراکنش و تراکم بچه ماهیان آبهای ساحلی خوزستان
احمد
شادی
احمد
سواری
پریتا
کوچنین
سیمین
دهقان مدیسه
یاسمن
گندمی
در این مطالعه پراکنش، تراکم و میزان توده زنده ماهیان جوان آبهای ساحلی استان خوزستان واقع در شمال غربی خلیج فارس بین دی ماه 1385 تا آذر ماه 1386 مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری به صورت ماهیانه از 10 نقطه از آبهای خوزستان شامل 5 نمونه برداری در بخش غربی منطقه و 5 نمونه برداری در بخش شرقی منطقه با استفاده از تور ترال با قطر چشمه 24 میلیمتری که توسط شناور 360 اسب بخاری کشیده می شد انجام گرفت. نقشه پراکنش گونه های غالب، همچنین توده زنده و صید به ازای واحد سطح (CPUA) برای ماهیان جوان منطقه به دست آمد. بیشترین مقدار CPUA در مهر ماه برابر 629 کیلوگرم در کیلومتر مربع و کمترین مقدار آن در آذرماه با 76 کیلوگرم در کیلومتر مربع به دست آمد. بیشترین میزان توده زنده ماهیان جوان در تابستان و اوایل پاییز تخمین زده شد. نتایج آزمون آنالیز همبستگی بین نتایج حاصله و عوامل محیطی نشان دهنده رابطه معنی دار بین شوری و تعداد گونه ها در هر ماه و همچنین رابطه معنی دار بین دما و توده زنده ماهیان جوان بود که تایید کننده نقش عوامل محیطی در پراکنش ماهیان به ویژه در مراحل اولیه دوره زندگی میباشد.
ماهیان جوان
CPUA
توده زنده
پراکنش
خوزستان
خلیج فارس
2012
09
01
69
78
https://jmst.kmsu.ac.ir/article_1887_73fc9e27f662c3791b0efa3cb988e85b.pdf