نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، چابهار، ایران.
چکیده
دریای مکران همواره تحت تأثیر جریانات مانسون تابستانه و زمستانه بوده و این پدیده یک عامل تنش زای طبیعی برای گونه های ساکن در بوم سامانه آبی از جمله نرم تنان دوکفه ای به شمار می رود. در بررسی اثر مانسون زمستانه بر تراکم دو کفه ای های زیر جزر و مدی سواحل شمالی مکران، نمونه برداری از رسوبات سه منطقه رمین ، بریس و پسابندر، در مجموع 10 ایستگاه، با در نظر گرفتن دوره های زمانی مانسون زمستانه در1396صورت گرفت. شفافیت، شوری، اسیدیته، دما، مواد آلی و دانه بندی بستر هر ایستگاه جهت بررسی ارتباطشان با تراکم به دست آمد که در میان فاکتورها فقط دما، در دوره مانسون به طور معنی داری کمتر از پس مانسون و پیش مانسون بوده‌است(P<0.05). در این پژوهش 10گونه شناسایی شد که گونه Donax scalpellum با 37/13 درصد بیشترین و گونه Trisidos tortuosa با 98/3 درصد کمترین فراوانی را داشتند. جمعیّت دوکفه ای ها در پس مانسون، با فراوانی 17/46 درصد(میانگین 14/23±713 فرد بر مترمربع) پیش مانسون، با فراوانی 27 درصد(میانگین12/25 ± 413 فرد بر مترمربع) و دوره مانسون، با فراوانی 26 درصد(میانگین 34/13± 413 فرد بر مترمربع) محاسبه شد. منطقه پسابندر با میانگین 2/28± 63 فرد بر مترمربع دارای بالاترین میزان تراکم نسبت به مناطق بریس(7/17± 43) و رمین(37/19± 44) بوده‌است و میان ایستگاهها اختلاف معنی داری به‌دست آمد(P<0.05). همبستگی مثبت معنی داری میان سیلت-ماسه و دما با تراکم مشاهده شد؛ ولی بین سایر فاکتورهای محیط و مواد آلی با تراکم، رابطه معنی داری مشاهده‌نشد(P>0.05). عوامل مختلفی به عنوان پارامترهای کنترل کنندۀ فراوانی و گسترش اجتماعات دوکفه ای مناطق و ایستگاه های مختلف مطالعاتی در محدوده آب های ساحلی شمالی مکران محسوب‌می شوند که از جمله ی آنها، می توان فاکتورهای دما، اندازه ذرات رسوب و نوع بستر، مواد آلی و مغذی، مانسون را نام برد که بیشترین تاثیر در تراکم دوکفه ای ها دارند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
Ahmadi, M. R. and Nafisi, M. 2005. Identification of invertebrates of current waters. Khabir Publications, First Edition, Tehran, Iran. 253p.
Asghari, S., Ahmadi, M. R. and Mohammadi Zadeh, F. and Ajlali, K. 2013. Investigation of the effect of summer monsoon on abundance of bivalves and gastropoda on the Iranian coast of Oman. Iranian Journal of Fisheries Science. 22:15-23.
Ashja Ardalan A. 1997. Identification and Investigation of Bivalve Distribution of Chabahar Bay Tidal Areas and Its Beaches. M.Sc. Department of Marine Biology, Islamic Azad University. North Tehran Branch, Iran.
Ansari Z. A., Sreepada R. A. and Kanti A. 1994. Macrobenthic assemblage in the soft sediment of Marmugoa Harbor, Goa (Central west coast of India). Journal of Marine Science. 23: 225-231.
Barber, B. J. and Blake, N. J. 1991. Reproductive physiology, P. 337-428. In S.E., Shumway ed., Scallops: biology, ecology and aquaculture. Developments in Aquaculture and Fisheries Science Vol.
Barnes, R. S. K. 2003. Interactions between benthic molluscs in a Sulawesi mangal, Indonesia: the cerithiid mud-creeper Cerithium coralium and potamidid mud-whelks, Terebralia spp. Journal of the Marine Biological Association of the United Kingdom. 83(3): 483-487.
Bird, K. J., Charpentier, R. R., Gautier, D. L., Houseknecht, D. W., Klett, T. R., Pitman, J. K., Moore, T. E., Schenk, C. J., Tennyson, M. E. and Wandrey, C. J. 2008. Circum- Arctic Resource Appraisal: Estimates of Undiscovered Oil and Gas North of the Arctic Circle: U.S. Geological Survey Fact Sheet FS-2008-3049, 4 p.
Buchanan, J. B. 1984. Sediment analysis-in: Method for the study of marine benthos. A.Holm & A. D. Macintyre (eds). Blackwell.Oxford.41-64.
Carpenter, K. E. and Niem, V. H. 1998. FAO species identification guide for fishery purposes. The living marine resources of the Western Central Pacific. Vol. 1, Seaweeds, corals, bivalves and gastropods. FAO: Rome. 686 p.
Cooper, M. R. 1990. Quaternary mollusca from the port Durnford formation. South African Journal. 933: 538-545.
Daghughi, B. 2001. Study and identification and determination of Molluscan fauna distribution with emphasis on introducing new unreported species, Islamic Azad University North Tehran Branch, M.Sc. in Marine Biology .272 p.
Fatemi, S. M. R. and Abaei, A. 2003. Environmental status of the Persian Gulf (Rapmie area EPA). Iran.
Giese, A. A. C. and kanatani, H. 1987 Maduration and spawing, P., 251-329. In A.C.
Gholami, Z. and Nabavi, S. M. B. 2015. Effect of total organic matter and sediment grain size on distribution of macrobenthic communities of western Hafar River in Khorramshahr. Environmental Science and Technology.17:97-97.
Gosling, E. 2003. Bivalve molluscs: biology, ecology and culture. Fishing News Books, Oxford: UK. 443p.
Graham, P. O.1992. Bivalved Seashells of the Red sea. verlag christa Hemmen. P., 330.
Gray, J. S. 1981. The ecology of marine sediments. Cambridge University press, Cambrige, 187p.
Guacira, M. G. and Jose, W. T. 2004. Description of the reproductive cycle of Donax hanleyanus Bivalvia, Donacidae in southern Brazil, Iheringia, Ser. Zool. 94: 271-276.
Hamzavi, F., Kamrani, A., and Salarzadeh, A. 2013. Abundance and biodiversity study of intertidal bivalves and bivalves of the Basatin Bay of Nayband. First National Conference on Fisheries and Fisheries, 14p.
Harkantra, S. N., Rodrigues, C. L. and Parulekar, A. H. 1982. Macrobenthos of the shelf off North Eastern Bay of Bengal.
Hosseinzadeh Sahafi, H., Daghouki, B. and Ramesh, H. 2001. Mollusca Persian Gulf atlas. Institute Iran Fisheries Research Center, Fisheries Research Center Oman Sea. 232 p.
Karthikeyan, M. M. 2009. Macrobenthic assemblage and temporal interaction at Palk Straits, southeast Coast of India. World Journal of Biology.4:96-104.
Kazemian, M., Delphi, P. and Ghodadadi, M. 2008. Survey of abundance of bivalves and gastropoda on the shores of Tis rocks, in Chabahar Bay. Journal of Marine Biology. 1:63-77.
Kosuge, S. 1998. Notes on the molluscan fauna of the Iranian coast of Persian Gulf. Bull. Inst.Malac. Tokyo. 36:85-96.
Kundu, S., Mondal, N., Lyla, P. S. and Ajmal Khan, S. 2010. Biodiversity and seasonal variation of macro-benthic infaunal community in the inshore waters of Parangipettai Coast. Environmental monitoring and assessment. 163(1): 67-79.
Ibrahim, S., Wan Hussin, W. M., Kassim, Z., Joni, Z. M., Zakaria, M. Z. and Hajisamae, S. 2006. Seasonal abundance of benthic communities in coral areas of Karah Island, Terengganu, Malaysia. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences. 6:129-136.
JokerKhodadadi, K. and Razmjoo, G. H. 1993. Preliminary study of important estuaries of Hormozgan province. Oman Sea Fisheries Research Center. 60p.
Kurihara, T. 2003. Adaptations of subtropical Venus clams to predation and desiccation: endurance of Gafrarium tumidum and avoidance of Ruditapes variegatus. Marine Biology .143:1117–1125.
Leal Soto, S. D., Castro-Longoria, R., BarrazaGuardado, R. H. and Río-Salas, M. M. D. 2012. Penshell Atrina oldroydii (Bivalvia: Pinnidae) in the Gulf of California. Hidrobiologica. 22 (2):185-188.
Lomovasky, B. J., Brey, T. and Morriconi, E. 2005 Population dynamics of the Venerid bivalve Tawera gayi Hupe, 1854 in the Ushuaia Bay, Beagle channel. Journal of Applied ichthyology. 21: 64-73.
Manoharan, J., Varadharajan, D., Thilagavathi, B. and Priyadharsini, S. 2011. Biodiversity and abundance of benthos along the South East Coast of India. Advances in Applied Science Research. 2(6): 554-562.
Maslowski, J. 2003. Effects of trophic conditions on benthic macrofauna in the vicinity of the river swina mouth, southern Baltica sea. Oceanologia .45: 41-52.
Moazzo, P. G. 1939. Mollusques testaces marine du Canal de Suez. Memoires de l Institut d Egypte, 38: 1-283.
Nabavi, S. M. B., Ghotbeddin, N., Kochanin, P. and Dehghan Medisah, S. 2009. Population study of the dominant bivalves of the Hindijan coast (Persian Gulf). Journal of Marine Biology. 1:1-13.
Neira, C. and Hopner, T. 1994 The role of Heteromastus filiformis (Capitellidae, Polychaeta) in organic carbon cycling. Ophelia. 39:55–73
Nikouyan, A. R. 1997. Investigation of density, distribution, diversity and secondary production of benthic invertebrates (macrobenthos) in Chabahar Bay. Doctoral Biology, Islamic Azad University Research Sciences Branch. 211p.
Oliver, P. G. 1992. Bivalved seashells of the Red Sea. National Museum of Wales: Cardiff and Crista Hemmen, Wiesbaden. 330p.
Papahn, F. and Qajari, T. 2019 Identification and Classification of Bivalves in the Coastal Waters of the Northwest Persian Gulf. Journal of Experimental Animal Biology. 6(4): 41-55.
Prabhu, H. V., Narayana, A. C. and Katti, R. J. 1993. Macrobenthic fauna in nearshore sediments off Gangolli, west coast of India. Indian Journal of Marine Science. 22(3):168-171.
Schmid, M. K. 2006. Distribution and structure of macrobenthic fauna in the eastern Laptev Sea in relation to environmental factors. Journal of Polar Biology. 29: 837-848.
SoleimaniRad, A., Kamrani, A., Keshavarz, M., Bahremand, M. and VaziriZadeh, A. 2013. Comparison of Diversity and Distribution of East and West Jask Polychaetes in Jask Protected Area. Oceanography.16: 44-53.
Taheri, M., Yazdani Foshtomi, M. and Bagheri, H. 2010. Community structure and biodiversity of intertidal sandy beach macrofauna in Chabahar bay (northeast of Oman gulf, IR Iran). Journal of the Persian Gulf (Marine Science). 1(1): 17-25.
Tootooni, M. M., Savari, A., Doustshenas, B., Sakhaei, N and Ajdari D. 2016. Effect of monsoon on energy balance of Azumapecten ruschenbergerii bivalves in Chabahar Bay. Oceanography. 26: 99-108.
Velayat Zadeh, M., Mohab, H. and Hosseini, M. 2013. Identification and abundance of bivalves in Bushehr province in summer and spring. Journal of Marine Science and Technology.8 (1):101-91.
Visvanthan, C., Trankler, J., Kuruparan, P. and Xiaoning, Q. 2003. Effects of the monsoon conditions on generation and composition of the landfill leachate-lysimeter experiments with various input and design features. CISA, Environmental Sanitary Engineering Centre, Italy. 10p.
Woodward, F. 1993. Identifying shell, the new compat study guide and identifier.New Burlington Books. USA.
)