نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه هرمزگان

2 دانشگاه رازی

3 دانشگاه شیراز

چکیده

سفره‏ماهی‏ها از جمله غضروف ماهی‏هایی هستند که در آب‏های شمالی خلیج فارس و دریای عمان حضور دارند و ممکن است که بر روی دم شلاق مانند خود یک یا چند خار سخت دندانه‏دار داشته باشد. وقتی که پشت این حیوانات لمس شود، دم با یک حرکت رفلکسی حرکت می‏کند و خار خود را در بدن متجاوز وارد می‏کند که باعث ایجاد جراحت و وارد کردن زهر می‏شود. در این تحقیق به مقایسه خصوصیات مورفولوژیکی بافت زیرپوستی خار در گونه‏های مختلف سفره‏ماهی‏های قسمت شمالی خلیج فارس و دریای عمان پرداخته گردیده است. با استفاده از EDTA، خارها کلسیم‏گیری شده و سپس با استفاده از روش‏های مرسوم، عملیات بافت‏شناسی بر روی خارها انجام شد. نتایج نشان داد که ساختار لایه‏های پوست و زیرپوست خارها در تمامی گونه‏ها، شبیه به ساختار متناظر آنها در دیگر قسمت‏های بدن ماهی‏ها است. همچنین نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که هر سه گونه مورد مطالعه دارای سلول‏های ترشح کننده زهر هستند. پراکنش سلول‏های ترشح کننده زهر در گونه‏های مختلف، متفاوت است؛ در گونه‏های پوی‏ گزندهDasyatis bennetti ، و  پوی‌ دوخار Himantura walgaاین سلول‏ها در تمام قسمت‏های زیرپوست اطراف خار مشاهده شد و در گونه پوی چهارگوش‌ Himantura gerrardi تنها در شیارهای پهلویی و قسمت کناری شکمی و پشتی خار بودند. این تفاوت در میزان پراکنش در میان گونه‏های مختلف احتمالا تفاوت در شدت مصدومیت آنها را توجیه می‏کند.

کلیدواژه‌ها