علوم زیستی دریا
ابراهیم علیزاده دوغیکلایی؛ محمد نوری؛ ناصر آق
دوره 11، شماره 2 ، مرداد 1391، صفحه 1-7
چکیده
در این تحقیق، تاثیر شوری‌های50، 100، 150، 200 و 250 ppt بر تراکم و ترکیب جمعیتی آرتمیای بکرزا مورد بررسی قرار گرفت. پس از تخم گشایی سیست‌ها،200 عدد ناپلیوس در ظروف استوانه‌ای مخروطی 5/1 لیتری حاوی یک لیتر آب با شوری‌های مذکور تا مرحله بلوغ پرورش داده شدند. پس از بلوغ آرتمیاها، 3 ماده بکرزا به صورت تصادفی از هر 5 سطح شوری جدا شده و در 4 تکرار ...
بیشتر
در این تحقیق، تاثیر شوری‌های50، 100، 150، 200 و 250 ppt بر تراکم و ترکیب جمعیتی آرتمیای بکرزا مورد بررسی قرار گرفت. پس از تخم گشایی سیست‌ها،200 عدد ناپلیوس در ظروف استوانه‌ای مخروطی 5/1 لیتری حاوی یک لیتر آب با شوری‌های مذکور تا مرحله بلوغ پرورش داده شدند. پس از بلوغ آرتمیاها، 3 ماده بکرزا به صورت تصادفی از هر 5 سطح شوری جدا شده و در 4 تکرار به مدت 12 هفته پرورش داده شدند. آرتمیاها و زادهها در طول دوره پرورش به چهار گروه (1) ناپلی- متاناپلی، (2) آرتمیاهای جوان، (3) آرتمیاها در مرحله قبل از بلوغ و (4) آرتمیاهای بالغ تقسیم شده و هر هفته یکبار بطور کامل شمارش شدند. نتایج نشان داد که بیشترین جمعیت بالغین و ناپلی- متاناپلی در شوری 100 ppt تولید می‌شود. همچنین بیشترین میزان مراحل پست لاروی و جوان آرتمیا در شوری 50ppt دیده شد. جمعیت آرتمیای بالغ در طول دوره پرورش افزایش و سایر مراحل رشد آرتمیا کاهش یافت. با توجه به یافته‌های تحقیق یک رابطه معکوس بین افزایش شوری با شکوفایی جمعیت در آرتمیای بکرزا مشاهده شد. نتایج تحقیق نشان داد که شوری‌های پایین برای رشد جمعیت آرتمیای بکرزا مناسبتر است.
علیرضا شامرادی؛ محمد علی سالاری علی‌آبادی؛ سید محمد باقر نبوی؛ احمد سواری؛ عبدالعلی موحدی نیا
دوره 11، شماره 2 ، مرداد 1391، صفحه 8-15
چکیده
این پروژه طی چهار فصل در سال 1389 ودر پنجترانسکت در طول جزیره انجام گرفت. در هر ترانسکت سه منطقه فراساحلی، میان ساحلی و فروساحلی بررسی گردید و هدف از این تحقیق شناسایی و بررسی اکولوژیک دوکفه‌ای‌های ماکروبنتیک منطقه بین جزرومدی جزیره خارک بود. فاکتورهای محیطی دما، شوری و مواد آلی مورد سنجش قرار گرفتند. بیشترین و کمترین میزان دما به‌ترتیب ...
بیشتر
این پروژه طی چهار فصل در سال 1389 ودر پنجترانسکت در طول جزیره انجام گرفت. در هر ترانسکت سه منطقه فراساحلی، میان ساحلی و فروساحلی بررسی گردید و هدف از این تحقیق شناسایی و بررسی اکولوژیک دوکفه‌ای‌های ماکروبنتیک منطقه بین جزرومدی جزیره خارک بود. فاکتورهای محیطی دما، شوری و مواد آلی مورد سنجش قرار گرفتند. بیشترین و کمترین میزان دما به‌ترتیب در فصول تابستان (28/0±94/35) و زمستان (39/0±34/18) و بیشترین و کمترین میزان شوری به‌ترتیب در فصول زمستان (14/0±6/44) و بهار(18/0±37) اندازهگیری شد. بیشترین درصد کل مواد آلی در فصل تابستان (71/0±63/9) و کمترین درصد در فصل پاییز (15/0±39/3) مشاهده شد. به طور کلی 12 گونه دوکفهای از هفت خانواده شناسایی شد که عبارت بودند از: Barbatialacerate، Pinctadaradiate، sp.1Ostrea، gigasCrossostrea، Sacosstreacucullata، ravaiyensisDiplodonta، Venus sp.1، Circentiacallypyga، Callistasp.1، Gariroseus، Tellinacapsoides، Angulusadensis. بیشترین تراکم و تنوع در فصل بهار و کمترین آن در فصل تابستان مشاهده گردید. فراوانترین دوکفهای شناسایی شده در منطقه جزرومدی جزیره خارک در کل سال مربوط به گونه Barbatialacerate بود.
علی طاهری؛ محمد رضا کلباسی؛ عبدالمحمد عابدیان
دوره 11، شماره 2 ، مرداد 1391، صفحه 16-24
چکیده
به منظور حفظ قدرت لقاح گامتهای ماهی قزل آلای رنگین کمان در شرایط انتقال کوتاه مدت، تأثیر استفاده از اکسیژن مرطوب بر روی تخمک و اسپرم خنک شده این ماهی در دمای 2-1 درجه سانتی گراد بررسی گردید. بدین منظور اسپرم و تخمک ماهی به صورت مجزا درون کیسه‌های پلی اتیلنی زیپ دار (20×18 سانتی متر) جمع آوری شد و به هر کیسه مقادیر صفر، 25، 50، ...
بیشتر
به منظور حفظ قدرت لقاح گامتهای ماهی قزل آلای رنگین کمان در شرایط انتقال کوتاه مدت، تأثیر استفاده از اکسیژن مرطوب بر روی تخمک و اسپرم خنک شده این ماهی در دمای 2-1 درجه سانتی گراد بررسی گردید. بدین منظور اسپرم و تخمک ماهی به صورت مجزا درون کیسه‌های پلی اتیلنی زیپ دار (20×18 سانتی متر) جمع آوری شد و به هر کیسه مقادیر صفر، 25، 50، 75 و 100% اکسیژن مرطوب در حجم باقی مانده کیسه تزریق گردید. ده ساعت پس از انتقال گامت‌ها از کارگاه شهید باهنر کلاردشت به دانشکده علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس درون جعبه‌های یونولیتی حاوی کیسه های ترموژل منجمد، اسپرم و تخمک در قالب 25 تیمار (با 3 تکرار) لقاح داده شد و جهت تفریخ درون یک انکوباتور آزمایشگاهی ویژه تفریخ تخم ماهی قزل آلای رنگین کمان با سیستم بازچرخش آب (دمای ده درجه سانتی گراد) قرار گرفت. در طی این مدت میزان لقاح، چشم زدگی و تفریخ هر یک از تیمارها به عنوان شاخص تعیین میزان بهینه اکسیژن مصرفی در مورد انتقال گامت‌ها مورد محاسبه قرار گرفت. نتایج این بررسی مبین آن است که لقاح تخمک حاوی 100% اکسیژن و اسپرم حاوی 75% اکسیژن منجر به اخذ بهترین نتایج شامل2/1 ±01/95 درصد لقاح و 21/4±78 درصد چشم زدگی و بالاخره 88/3 ± 75 درصد تفریخ لارو گردید که در مقایسه با گروه شاهد ( صفر درصد اکسیژن) واجد اختلاف معنی دار می‌باشد (05/0<p). از آنجا که در برنامه‌های تکثیر و اصلاح نژاد آبزیان نقل و انتقال گامت‌ها بسیار سهل‌تر و کم هزینه‌تر از انتقال مولدین می‌باشد لذا روش مذکور به عنوان روشی ساده در نقل و انتقال کوتاه مدت گامت ماهی قزل آلای رنگین کمان می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
سمانه پورسعید؛ بهرام فلاحتکار؛ ایرج عفت پناه
دوره 11، شماره 2 ، مرداد 1391، صفحه 25-35
چکیده
این مطالعه با هدف بررسی اثر پنج رژیم نوری مختلف بر مراحل رشد و نمو جنینی، بازماندگی و درصد تفریخ تخم تاسماهی ایرانی صورت گرفت. جهت انجام این مطالعه، پنج رژیم نوری شامل 24 ساعت تاریکی (00L:24D)، 8 ساعت روشنایی: 16 ساعت تاریکی (08L: 16D)، 12 ساعت روشنایی: 12 ساعت تاریکی (12L:12D)، 16 ساعت روشنایی: 8 ساعت تاریکی (16L:08D) و 24 ساعت روشنایی (24L:00D) با سه تکرار برای ...
بیشتر
این مطالعه با هدف بررسی اثر پنج رژیم نوری مختلف بر مراحل رشد و نمو جنینی، بازماندگی و درصد تفریخ تخم تاسماهی ایرانی صورت گرفت. جهت انجام این مطالعه، پنج رژیم نوری شامل 24 ساعت تاریکی (00L:24D)، 8 ساعت روشنایی: 16 ساعت تاریکی (08L: 16D)، 12 ساعت روشنایی: 12 ساعت تاریکی (12L:12D)، 16 ساعت روشنایی: 8 ساعت تاریکی (16L:08D) و 24 ساعت روشنایی (24L:00D) با سه تکرار برای هر تیمار در نظر گرفته شد. اختلاف معنی‌داری در مراحل بلاستولا، گاسترولا و نورولا مشاهده شد. همچنین اختلاف معنی‌داری در میزان تفریخ، تلفات و تخم‌های قارچی بین تیمارها وجود داشت. کمترین میزان قارچ زدگی نیز در تاریکی مطلق (2/0±4/2) و بیشترین در تیمار12L:12D (2/1±1/14) مشاهده شد. بالاترین درصد تلفات در تیمار 12L:12D(4/1±4/38)و کمترین در16L:08D (9/0±9/10) مشاهده شد. بیشترین درصد تفریخ در تیمارهای 16L: 08D (9/3±8/88) مشاهده شد که اختلاف معنی‌داری با سایر تیمارها داشت. جنین‌های که تحت تأثیر رژیم نوری 12L:12D و 08L: 16D قرار داشتند زودتر از سایر تیمارها تفریخ شدند (7 روز بعد از لقاح) با این حال تفریخ انبوه لاروها در تیمار 16L:08Dنه روز بعد از لقاح مشاهده شد. جنین‌های که تحت تأثیر تاریکی مطلق قرار داشتند در زمان تفریخ اندازه کوچکتری داشتند و مساحت کیسه زرده و بدن آنها در مقایسه با سایر تیمارها کمتر بود. بنابراین با توجه به تلفات کم در طول دوره انکوباسیون و درصد بالای تفریخ، رژیم نوری16L:08D و یا تاریکی مطلق بسته به زمان تفریخ انبوه، انرژی در دسترس و ارزان و کیقیت لارو استحصالی، برای انکوباسیون تخم تاسماهی ایرانی پیشنهاد می‌شود.
سارا جرجانی؛ عبدالمجید حاجی مرادلو؛ افشین قلیچی؛ نور محمد مخدومی؛ رضوان ا… کاظمی
دوره 11، شماره 2 ، مرداد 1391، صفحه 36-45
چکیده
ساختار میکروسکوپی روده فیل ماهی از مرحله تفریخ تا زمان رهاسازی به دریا با استفاده از میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفت. لاروها در محلول بوئن فیکس شد. سپس مراحل آبگیری و آغشتگی به پارافین انجام گردید. مقاطع بافتی به ضخامت 7- 5 میکرون تهیه و به روش‌های هماتوکسیلین و ائوزین و پریودیک اسید شیف رنگ آمیزی شدند. لارو یک روزه دارای روده ابتدایی ...
بیشتر
ساختار میکروسکوپی روده فیل ماهی از مرحله تفریخ تا زمان رهاسازی به دریا با استفاده از میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفت. لاروها در محلول بوئن فیکس شد. سپس مراحل آبگیری و آغشتگی به پارافین انجام گردید. مقاطع بافتی به ضخامت 7- 5 میکرون تهیه و به روش‌های هماتوکسیلین و ائوزین و پریودیک اسید شیف رنگ آمیزی شدند. لارو یک روزه دارای روده ابتدایی است که توسط بافت پوششی استوانه‌ای مژه‌دار پوشیده شده است. در روز سوم پس از تفریخ در دیواره لوله گوارش شیاری مورب در قسمت پشتی- خلفی کیسه زرده ایجاد می‌شود و لوله گوارش را به دو ناحیه معده و روده میانی تقسیم می‌کند. در این زمان دریچه‌های اسپیرال تمایز می‌یابد. در لومن دریچه‌های اسپیرال، رنگدانه‌های جنینی تجمع یافته و ملانین پروپکا را تشکیل می‌دهند. در روز هفتم پس از تفریخ بافت اپیتلیوم روده میانی و روده مارپیچ از نوع استوانه‌ای مژه‌دار است. بخش انتهایی دستگاه گوارش به مجاری کوتاه مخرجی که بافت پوششی آن مکعبی است، تمایز می‌یابد. مجاری ادراری در این زمان به رکتوم متصل می‌شود. در روز سیزدهم پس از تفریخ تعداد واکوئل‌های محتوی چربی در روده میانی و روده مارپیچ افزایش می‌یابد. بین روزهای 17 تا 19 پس از تفریخ لاروهای فیل ماهی دارای یک دوره تغذیه توأم هستند. 25 روز پس از تفریخ سلول‌های روده میانی دارای میکروویلی‌های بلند است. در 36 روزگی تعداد سلول‌های جامی شکل در روده مارپیچ افزایش می‌یابد. در 43 روزگی، غدد روده‌ای با بافت پوششی استوانه‌ای مژه‌دار در بافت همبندی روده میانی، قابل مشاهده است. بین روزهای 57 تا 75 تعداد و اندازه چین‌های مخاطی روده افزایش می‌یابد. چنین اطلاعات و یافته‌های پایه‌ای می‌تواند به منظور ارتقاء پرورش لارو ماهیان خاویاری به‌ویژه فیل ماهی بسیار مفید باشد.
ایمان سوری نژاد؛ محمد رضا کلباسی
دوره 11، شماره 2 ، مرداد 1391، صفحه 45-57
چکیده
در تکثیر مصنوعی مولدین ماهی آزاد دریای خزر Salmo trutta caspius، حفظ تنوع ژنتیکی بچه ماهیانی که برای بازسازی ذخایر استفاده می‌شوند نیازمند توجه جدی است. مشارکت نامتعادل مولدین نر و ماده در تولید آلوین‌ها در شیوه فعلی تکثیر مصنوعی باعث کاهش اندازه جمعیت مؤثردر مولدین می‌گردد و یکسان نمودن حجم مایع منی نیز منجر به مشارکت متعادل مولدین در تولید ...
بیشتر
در تکثیر مصنوعی مولدین ماهی آزاد دریای خزر Salmo trutta caspius، حفظ تنوع ژنتیکی بچه ماهیانی که برای بازسازی ذخایر استفاده می‌شوند نیازمند توجه جدی است. مشارکت نامتعادل مولدین نر و ماده در تولید آلوین‌ها در شیوه فعلی تکثیر مصنوعی باعث کاهش اندازه جمعیت مؤثردر مولدین می‌گردد و یکسان نمودن حجم مایع منی نیز منجر به مشارکت متعادل مولدین در تولید آلوین‌ها نمی شود. با توجه به احتمال تأثیر غلظت اسپرم بر میزان مشارکت مولدین نر در تولید آلوین‌ها در تکثیر مصنوعی ماهی آزاد دریای خزر، اندازه جمعیت مؤثر مولدین و تنوع ژنتیکی نسل F1در لقاح مخلوط شش مولد نر و دو مولد ماده با غلظت یکسان اسپرم و تعداد برابر تخمک بررسی شد. ردیابی والدین و نسل F1 با استفاده از روش حذف در نرم افزار FAP و پس از بررسی 9 جایگاه ریزماهواره و انتخاب 3 جایگاه 58 Str، 73 Str و 591 Str که دارای بیشترین میزان تنوع ژنتیکی در مولدین ماهی آزاد دریای خزر بودند صورت پذیرفت. بیش از91درصد از آلوین‌های تولید شده به شیوه لقاح مخلوط به والدین خود منتسب شدند.اندازه جمعیت مؤثر مولدین 24/5 (65/0) محاسبه گردید و تعداد آلل‌ها و هتروزیگوسیتی مورد انتظار کاهش معنی‌داری را در آلوین‌ها (67/6 011/0± 726/0) نسبت به مولدین (33/7و 808/0) نشان دادند (05/0>P). بر اساس نتایج تحقیق حاضر یکسان‌سازی غلظت اسپرم مولدین نر در شیوه لقاح مخلوط باعث مشارکت متعادل مولدین نر در بارورسازی تخمک‌ها و عدم کاهش تنوع ژنتیکی در آلوین‌ها نمی‌شود.
محمد ذاکری؛ پریتا کوچنین؛ جاسم غفله مرمضی
دوره 11، شماره 2 ، مرداد 1391، صفحه 58-66
چکیده
محتوای پروتئین و ترکیب اسیدهای آمینه بافت ماهیچه ماهیان وحشی و پرورشی شانک زرد باله نر و ماده با استفاده از روش HPLC تعیین گردید. تفاوتهای کمی بین اسیدهای آمینه در بافت ماهیچه براساس جنسیت (نر و ماده) و مکان (طبیعی و پرورشی) بدست آمد. براساس نتایج در تمام نمونه های مورد مطالعه اسید آمینه لیزین و ایزولوسین بعنوان اسیدهای آمینه ضروری و اسید ...
بیشتر
محتوای پروتئین و ترکیب اسیدهای آمینه بافت ماهیچه ماهیان وحشی و پرورشی شانک زرد باله نر و ماده با استفاده از روش HPLC تعیین گردید. تفاوتهای کمی بین اسیدهای آمینه در بافت ماهیچه براساس جنسیت (نر و ماده) و مکان (طبیعی و پرورشی) بدست آمد. براساس نتایج در تمام نمونه های مورد مطالعه اسید آمینه لیزین و ایزولوسین بعنوان اسیدهای آمینه ضروری و اسید گلوتامیک بعوان اسید آمینه غیر ضروری در بافت ماهیچه بشمار می آیند. درحالیکه محتوای پروتئین خام در بافت ماهیچه تحت تاثیر جنسیت قرار ندارد. براساس مکان اختلاف معنی داری در مقدار آرژنین، لوسین، ایزولوسین، فنیل آلانین، لیزین، سرین، گلیسین، آلانین و تیروزین در بافت ماهیچه بین شانک وحشی و پرورشی مشاهده گردید. نتایج این تحقیق نشان می دهد که بافت ماهیچه ماهیان بالغ نر و وحشی شانک زرد باله دارای سطوح اسیدهای آمینه ضروری بالاتری (05/0<P) در مقایسه با سایر گروه ها است. ترکیب اسیدهای آمینه بافت ماهیچه شانک زرد باله بیشتر تحت تاثیر مکان و ترکیب جیره غذایی قرار دارد و می تواند بعنوان منبعی مناسب جهت تامین نیازهای غذایی اسیدهای آمینه در تغذیه انسان محسوب گردد.