نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر، ایران.

2 گروه بیولوژی و ارزیابی ذخایر آبزیان خلیج فارس و دریای عمان، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، تهران، ایران.

3 گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، چابهار، ایران.

چکیده

به منظور مطالعه اثرات مونسون بر غنا و تغییرات فصلی تراکم خرچنگ های منطقه بین جزر و مدی سواحل جنوبی استان سیستان و بلوچستان، نمونه برداری در سال 1390 (براساس شدت مونسون) به ترتیب در سه فصل پیش مونسون، مونسون و پس مونسون و در ۵ ایستگاه مختلف با استفاده از کوادرات 50*50 سانتیمتر و عمق 10 سانتیمتر انجام گرفت. در طی تحقیق همچنین مواد آلی، شوری و درجه حرارت سنجیده شد. در مجموع در مطالعه حاضر 17 گونه از 10خانواده و 15 جنس مورد شناسایی قرار گرفت. براساس نتایج آنالیز آماری واریانس دوطرفه اختلاف معنی داری در تراکم و تنوع خرچنگهای حقیقی در در بین سه فصل مشاهده شد. بطوریکه کمترین غنا و تراکم گونه ای در بین سه فصل به دلیل تنش های محیطی در فصل مونسون به ثبت رسید. در مقابل به دلیل وجود شرایط مطلوب محیطی برای زیست خرچنگ ها بیشترین تراکم و غنای گونه ای در فصل پیش مانسون و پس مانسون مشاهده شد. مقایسه آماری تراکم در ایستگاه های مختلف نشان داد که به جهت ارتباط معنی داری که بین تراکم ، دانه بندی بستر و دیگر شرایط محیطی وجو دارد، ایستگاه های جزیره خرچنگ و گواتر به دلیل وجود بیشترین مواد آلی در طول سال، وجود بستر گلی و اکوسیستم مانگرو، دارای بالاترین غنا و تراکم گونه ای بوده است. از طرفی کمترین تراکم در ایستگاه های تیس و بریس به ثبت رسید. مونسون می‌تواند اثرات مختلفی بر اکولوژی موجودات زنده داشته باشد. در مجموع مونسون به دلیل اثراتی گسترده ای که بر شرایط محیطی از قبیل محتوای مواد آلی و شرایط بستر دارد، می تواند موجب کاهش تراکم و غنای خرچنگ های منطقه بین جزر و مدی در فصل مانسون شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات