علوم انسانی دریا
سیده معصومه صداقی؛ هدا فصیحی کرمی؛ سامان زارع
چکیده
بندر همیشه نقشی راهبردی در توسعه داخلی و خارجی تجارت برای کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه ایفا می‌کند. علاوه‌براین در شرایطی که دنیا به‌سوی جهانی‌شدن پیش می‌رود و فاصله‌ها پیوسته در حال کاهش هستند، بنادر نقش فعالی را در رشد اقتصادی کشور و محدوده وابسته به خود ایفا نموده و صرفاً بازیگران منفعلی در امر حملونقل و جابه‌جایی ...
بیشتر
بندر همیشه نقشی راهبردی در توسعه داخلی و خارجی تجارت برای کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه ایفا می‌کند. علاوه‌براین در شرایطی که دنیا به‌سوی جهانی‌شدن پیش می‌رود و فاصله‌ها پیوسته در حال کاهش هستند، بنادر نقش فعالی را در رشد اقتصادی کشور و محدوده وابسته به خود ایفا نموده و صرفاً بازیگران منفعلی در امر حملونقل و جابه‌جایی نیستند. شبکه‌سازی بنادر از ایده‌های نسبتا نوینی است که در سال های اخیر مورد توجه کشورهای پیشرو در حمل و نقل دریایی قرار گرفته است. در رویکرد شبکه‌سازی، بنادر کوچک و بزرگ می‌توانند در تعامل با یکدیگر در یک شبکه بزرگتر به عنوان جزیی از کل فعالیت داشته و بهره‌برداران و سازمان های مربوطه را در تحقق چشم اندازهای خود یاری نمایند. در این پژوهش، تمرکز بر بنادر تجاری استان بوشهر شامل بنادر بوشهر، دیلم، گناوه، ریگ، مروارید خارک، محمدعامری، بوالخیر، عامری، دیر، کنگان، نخل‌تقی و عسلویه می‌باشد. در ابتدا با استفاده از روش دلفی، شاخصهای ارزیابی بنادر تعیین و بر آن اساس بنادر استان بوشهر در سه سطح و همچنین با توجه به موقعیت جغرافیایی، در سه گروه طبقهبندی شدند. در نهایت با جایگزینی بنادر مذکور در مدل های شبکه سازی حمل و نقل، الگوی شبکه ای پویا برای بنادر استان بوشهر ارائه شده است.
علوم انسانی دریا
محمد امین کوهبر
چکیده
به منظور بررسی رفتار مصرفی خانوارها در تقاضای مواد غذایی دریایی از داده‌های مصرف غذاهای دریایی در سال 1391 برگرفته از مرکز آمار ایران برای 38900 خانوار شهری و روستایی در تخمین تقاضای ماهی و میگو و سایر غذاهای دریایی استفاده شده است. داده ها نشان می دهند بسیاری از خانوارها به صورت بالقوه هم مصرف کننده غذاهای دریایی نبوده و این گروه مصرفی ...
بیشتر
به منظور بررسی رفتار مصرفی خانوارها در تقاضای مواد غذایی دریایی از داده‌های مصرف غذاهای دریایی در سال 1391 برگرفته از مرکز آمار ایران برای 38900 خانوار شهری و روستایی در تخمین تقاضای ماهی و میگو و سایر غذاهای دریایی استفاده شده است. داده ها نشان می دهند بسیاری از خانوارها به صورت بالقوه هم مصرف کننده غذاهای دریایی نبوده و این گروه مصرفی در رژیم روزانه آنها جایی ندارد. پدیده مصرف صفر و مشاهدات مفقود به عنوان ویژگی داده‌های سطح خرد در نظر گرفته شده است. به همین منظور از دو الگوی توبیت و هکمن به عنوان روش های آلترناتیو در تخمین تقاضای غذاهای دریایی استفاده شده که البته الگوی هکمن از قدرت توضیح دهندگی بالاتری برخوردار بوده است. بر اساس نتایج بهدست آمده، عوامل اقتصادی نظیر درآمد خانوار، عوامل دموگرافیکی مانند سطح تحصیلات سرپرست خانوار و تعداد فرزندان و متوسط سن خانوار و منطقه جغرافیایی محل سکونت بر مصرف غذاهای دریایی تاثیر گذار است.
علوم غیر‌زیستی دریا
یاسمن گندمی؛ احمد سواری؛ بابک دوست شناس؛ صالح آرخی
چکیده
کاربردهای روز افرون سنجش از راه دور برای به نقشه درآوردن و پایش تغییرات مانگروها به منظور مدیریت پایدار منابع زیستی روشی عملی است. طی چند دهه ی اخیر پیدایش شاخص های گیاهی متفاوت اثر قابل توجهی بر فرایندهای به نقشه در آوردن مانگروها و دیگر اکوسیستم های جنگلی داشته است. دراین مطالعه چهار شاخص گیاهی مختلف شامل ...
بیشتر
کاربردهای روز افرون سنجش از راه دور برای به نقشه درآوردن و پایش تغییرات مانگروها به منظور مدیریت پایدار منابع زیستی روشی عملی است. طی چند دهه ی اخیر پیدایش شاخص های گیاهی متفاوت اثر قابل توجهی بر فرایندهای به نقشه در آوردن مانگروها و دیگر اکوسیستم های جنگلی داشته است. دراین مطالعه چهار شاخص گیاهی مختلف شامل شاخص نرمال شده ی تفاضل پوشش گیاهی (NDVI)، شاخص پوشش گیاهی تعدیل شده با خاک(SAVI)، شاخص نسبت پوشش گیاهی(SR) و همچنین شاخص گیاهی تغییر یافته(TVI) با هم مقایسه شدند تا مناسب ترین شاخص برای جداسازی مناطق مانگرویی خلیج نایبند با استفاده از تصویر ماهوارهی لندست با قدرت تفکیک مکانی 30 متر از سال 2012 شناسایی شود. برای جداسازی مناطق مانگرویی از غیرمانگرویی از روش طبقه بندی نظارت شده ی حداکثر احتمال (MLC) استفاده شد. نتایج نشان داد که بهترین و بالاترین صحت (%85/96) به ترکیب بین باندهای سنجنده به همراه شاخص های گیاهی NDVI و SAVIمربوط می شود.
علوم زیستی دریا
علی صدوق نیری؛ احسان کامرانی؛ ایمان سوری نژاد
چکیده
مطالعه حاضر با هدف بررسی انتخاب‌پذیری طولی تورهای گوشگیر شناور سطحی رایج صید ماهی هوور معمولی (Thunnus tonggol) و تعیین اندازه چشمه بهینه صید در آبهای سیستان و بلوچستان (صیدگاه‌های چابهار، کنارک و رمین) از مهرماه 1395 تا خردادماه 1396 صورت پذیرفت. تورهای گوشگیر مورد بررسی دارای اندازه چشمه‌های 100، 110، 130 و 165 میلی‌متر به صورت کشیده بودند. در ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف بررسی انتخاب‌پذیری طولی تورهای گوشگیر شناور سطحی رایج صید ماهی هوور معمولی (Thunnus tonggol) و تعیین اندازه چشمه بهینه صید در آبهای سیستان و بلوچستان (صیدگاه‌های چابهار، کنارک و رمین) از مهرماه 1395 تا خردادماه 1396 صورت پذیرفت. تورهای گوشگیر مورد بررسی دارای اندازه چشمه‌های 100، 110، 130 و 165 میلی‌متر به صورت کشیده بودند. در طول 45 مرحله دریاروی با قایق های فایبرگلاس و لنج چوبی تعداد 477 عدد ماهی هوور صید شد که داده های فراوانی طولی، وزن کل و دور آبشش و دور بدن آنها ثبت شد. تعداد 228 نمونه نیز کالبد شکافی شده و مراحل رسیدگی تخمدان آنها جهت برآورد طول بلوغ جنسی (Lm50) تعیین گردید. حداقل، حداکثر و میانگین (±انحراف معیار) طول چنگالی نمونه ها به ترتیب 32، 90 و 13.35±55.1سانتی‌متر به دست آمد. روابط طول چنگالی- دور آبشش و طول چنگالی- حداکثر دور بدن به ترتیب /0.4955FL+ 0.5379= Gop و 0.5879FL+0.5095 = Gmax محاسبه شد. طول بلوغ جنسی ماهی هوور 53.7 سانتی‌متر به دست آمد. با استفاده از روش سچین، انتخاب پذیری طولی تورهای گوشگیر با اندازه چشمه‌های 100، 110، 130 و 165 میلی متر به ترتیب 35، 38، 46 و 57 سانتی‌متر تعیین شد. با استفاده از ضرایب انتخاب‌پذیری و طول بلوغ جنسی ماهی هوور، چشمه استاندارد برای صید این گونه 170 میلی‌متر تعیین گردید. به دلیل عدم صید ماهیان نابالغ توسط چشمه‌ی 165 میلی‌متر، این چشمه می‌تواند مناسب باشد و این امر تأییدی بر محاسبه‌ی اندازه‌ی چشمه‌ی استاندارد این تور به روش سچین می‌باشد.
علوم زیستی دریا
حامد دیلمی پور؛ سید محمد موسوی؛ محمد ذاکری؛ پریتا کوچنین؛ سعید کیوان شکوه
چکیده
این مطالعه با هدف بررسی اثر نانوذرات سلنیوم، منیزیم و ترکیب آنها بر رشد و آنزیم های گوارشی ماهی سیباس آسیایی با میانگین وزنی 1/16±32/78 گرم به مدت 42 روز انجام گرفت. پس از سازگاری با شرایط آزمایشی، 96 ماهی به صورت کاملا تصادفی در 12 تانک استوانهای فایبرگلاس 300 لیتری به تعداد مساوی توزیع شدند. 4 تیمار شامل تیمار کنترل، تیمار mg/kg4 ...
بیشتر
این مطالعه با هدف بررسی اثر نانوذرات سلنیوم، منیزیم و ترکیب آنها بر رشد و آنزیم های گوارشی ماهی سیباس آسیایی با میانگین وزنی 1/16±32/78 گرم به مدت 42 روز انجام گرفت. پس از سازگاری با شرایط آزمایشی، 96 ماهی به صورت کاملا تصادفی در 12 تانک استوانهای فایبرگلاس 300 لیتری به تعداد مساوی توزیع شدند. 4 تیمار شامل تیمار کنترل، تیمار mg/kg4 نانوسلنیوم، تیمار mg/kg 500 نانومنیزیم و تیمار ترکیبی mg/kg 4 نانوسلنیوم و mg/kg 500 نانومنیزیم، مورد بررسی قرار گرفتند. ماهیان روزانه در حد سیری و تا حد 3% وزن بدن، در دو وعده تغذیه شدند. نمونه های مورد نیاز جهت سنجش شاخص های رشد و آنزیم های گوارشی در انتهای دوره جمع آوری شدند. نتایج حاصل نشان داد که در ماهیان تغذیه شده با تیمار ترکیبی، بالاترین میزان افزایش وزن بدن به میزان 58/26 ±33/131 درصد و نرخ رشد ویژه، به میزان 28/0 ±08/2 درصد به روز، را نشان داد که با تیمار کنترل (به ترتیب 21/26±65/65 و 32/0 ±23/1)، دارای اختلاف معنیداری بود (P<0/05). نتایج این مطالعه نشان داد که آنزیمهای گوارشی آلکالین فسفاتاز، لیپاز، تریپسین و کیموتریپسین بین تیمارهای آزمایشی اختلاف معنی داری داشتند (05/0P<)، به طوریکه بیشترین میزان فعالیت آنزیم آلکالین فسفاتاز در تیمار نانوسلنیوم (U/mg protein 00/82±06/611)، و بیشترین میزان آنزیم های لیپاز (U/mg protein 03/0±86/0)، تریپسین (U/mg protein 0/001±0/0540) و کیموتریپسین (U/mg protein 004/0±214/0) در تیمار نانومنیزیم مشاهده گردید (0/05<P)، درصورتیکه آنزیم آمیلاز بین تیمارهای آزمایشی اختلاف معنیداری را نشان نداد (05/0P>). نتایج مطالعه حاضر نشان داد که افزودن نانوذرات سلنیوم و منیزیم به جیره غذایی ماهی سیباس آسیایی دارای اثرات مثبت بر رشد و آنزیمهای گوارشی بوده و با توجه به نتایج حاصله پیشنهاد داد که میتوان از مکمل نانوذارت منیزیم (mg/kg500) به تنهایی و یا به صورت ترکیبی با نانوذارت سلنیوم (mg/kg 4 نانوسلنیوم و mg/kg 500 نانومنیزیم) در جیره غذایی ماهی سیباس آسیایی استفاده نمود.
علوم انسانی دریا
بهزاد سیفی
چکیده
توقیف کشتی ها در قلمروهای مختلف دریایی از چالش های اساسی حقوق بین الملل دریاها می باشد که منجربه بروز اختلافات حقوقی میان دول صاحب پرچم و ساحلی و گاها دولت ثالث می گردد. گارد ساحلی یونان نفتکش روسی پگاس/لانا را که حامل محموله نفتی ایران بود، در روز سه‌شنبه ۱۹ آوریل 2022 در آبهای جزیره اویا یونان، به دلیل نقض تحریم‌های ...
بیشتر
توقیف کشتی ها در قلمروهای مختلف دریایی از چالش های اساسی حقوق بین الملل دریاها می باشد که منجربه بروز اختلافات حقوقی میان دول صاحب پرچم و ساحلی و گاها دولت ثالث می گردد. گارد ساحلی یونان نفتکش روسی پگاس/لانا را که حامل محموله نفتی ایران بود، در روز سه‌شنبه ۱۹ آوریل 2022 در آبهای جزیره اویا یونان، به دلیل نقض تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا علیه روسیه در ارتباط با حمله به اوکراین را توقیف و محموله نفتی ایران را نیز، به درخواست مقام‌های قضایی آمریکا توقیف کرد. این اقدام با اعتراض مقامات جمهوری اسلامی ایران مواجه و علیرغم تلاش های دیپلماتیک برای حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات، دو نفتکش یونانی توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با حکم قضایی و شکایت صاحب بار نفتکش لانا، توقیف گردید. ازاین رو، هدف از این مختصر، بررسی این توقیف ها از منظر حقوق بین الملل دریاها و پاسخگویی به این سوال است، که آیا اقدامات یونان و ایران از منظر حقوق بین الملل دریاها مشروعیت دارد یا ندارد؟ روش تحقیق نوشتار حاضر، توصیفی تحلیلی، و روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای اسنادی می باشد. یافته های تحقیق حاکی از آن است، توقیف محموله نفتی ایران توسط یونان و آمریکا در تناقض با استفاده صلح آمیز از دریاها و آزادی کشتیرانی می‌باشد. درخصوص اقدام ایران نیز با توجه به اینکه براساس بیانیه های وزارت امور خارجه یونان محل توقیف این دو نفتکش در منطقه نظارت و دریای سرزمینی ایران بوده است، جمهوری اسلامی ایران دارای صلاحیت قضایی و بنابه حکم صادره از مراجع قضایی به علت تتخلفات دریایی نسبت به توقیف نفتکش های یونانی اقدام نموده است.
علوم زیستی دریا
مریم یعقوب زاده؛ عبدالرسول سلمان ماهینی؛ علیرضا میکاییلی؛ افشین دانه کار
چکیده
اکوسیستم های مانگرو طی سالهای اخیر، علاوه بر تخریب انسانی به وسیله اثرات تغییر اقلیم جهانی نیز تهدید شده اند. یکی از مهم ترین اثرات ناشی از تغییر اقلیم بر جنگل های مانگرو، افزایش جهانی تراز سطح آب دریا و بالتبع آن آب گرفتگی بخشی از ناحیه ساحلی است. بالا آمدن سطح آب دریا موجب عقب نشینی جنگلهای مانگرو در بسیاری از مناطق ...
بیشتر
اکوسیستم های مانگرو طی سالهای اخیر، علاوه بر تخریب انسانی به وسیله اثرات تغییر اقلیم جهانی نیز تهدید شده اند. یکی از مهم ترین اثرات ناشی از تغییر اقلیم بر جنگل های مانگرو، افزایش جهانی تراز سطح آب دریا و بالتبع آن آب گرفتگی بخشی از ناحیه ساحلی است. بالا آمدن سطح آب دریا موجب عقب نشینی جنگلهای مانگرو در بسیاری از مناطق می شود. با این وجود در برخی مناطق، سکونتگاه های انسانی، وجود سازه ها و تاسیسات ساحلی عاملی محدودکننده محسوب می شوند. در این مطالعه با استفاده از دو سناریوی کمترین و بیشترین میانگین بالا آمدن سطح آب دریا در دوره زمانی 2046-2065 مطابق گزارش IPCC و نتایج مطالعات داخلی، پهنه آبگرفتگی ناشی از بالا آمدن سطح دریا در محدوده دو منطقه حفاظت شده حرا در شهرستان بندرخمیر و حرای تیاب در شهرستان میناب تعیین شد. نتایج نشان داد در صورت بالا آمدن سطح آب دریا، پهنه آبگرفتگی در محدوده منطقه حفاظت شده حرا در کمترین و بیشترین مقدار به ترتیب 1000 و 2000 هکتار و در منطقه حفاظت شده تیاب و میناب حدود 3500 و 7000 هکتار خواهد بود. نتایج بررسی پوشش و کاربری اراضی نیز نشان داد بیشتر اراضی پسکرانه مربوط به پوشش مرتعی فقیر و زمین های خالی است و با توجه به پیش بینی های منطقه ای و جهانی در بالا آمدن سطح دریا، در حال حاضر مانعی برای مهاجرت مانگروها به سمت خشکی وجود ندارد. با این وجود تغییرات کاربری اراضی در سال های آینده و طرح های آتی در منطقه باید مورد بررسی قرار گیرد تا تصمیمات مدیریتی مناسب تری در جهت حفظ این اکوسیستم های ارزشمند گرفته شود.
مهندسی دریا
محمد حسینی؛ محمد هادی فتاحی؛ سعید اسلامیان
چکیده
جریان های چگال به علت تفاوت دانسیته مابین دو سیال بوجود می آیند و جزء جریان های ثقلی است. جریان چگال از سه ناحیه دماغه، سر و بدنه در داخل سیال محیطی تشکیل می شود. جهت انجام آزمایش ها از فلومی با طول 8m و عرضcm 35 و ارتفاع cm 40 استفاده شده است. در راستای فلوم، تنگ شدگی ممتد و موضعی در مرکز کانال ایجاد شده و آزمایشات در 28 حالت مختلف ...
بیشتر
جریان های چگال به علت تفاوت دانسیته مابین دو سیال بوجود می آیند و جزء جریان های ثقلی است. جریان چگال از سه ناحیه دماغه، سر و بدنه در داخل سیال محیطی تشکیل می شود. جهت انجام آزمایش ها از فلومی با طول 8m و عرضcm 35 و ارتفاع cm 40 استفاده شده است. در راستای فلوم، تنگ شدگی ممتد و موضعی در مرکز کانال ایجاد شده و آزمایشات در 28 حالت مختلف با تغییر دبی، چگالی و شیب بستر توسعه داده شده است. نتایج نشان داد غلظت جریان چگال با افزایش شیب بستر بعد از تنگ شدگی ممتد و موضعی به ترتیب 12%و 19% نسبت به حالت بدون تنگ شدگی کاهش یابد و هرچه دیواره فلوم تنگ تر شود، میزان شدت اختلاط بیشتر می شود؛ به طوریکه بعد از تنگ شدگی عدد ریچاردسون 80% کاهش و شدت اختلاط 5 برابر افزایش می یابد. با افزایش چگالی ورودی، الگوی تشکیل پروفیل سرعت و غلظت جریان افزایش می یابد. همچنین به دلیل رفتار غیر دائمی جریان، الگو در ناحیه جت پراکندگی بیشتری نسبت به ناحیه دیواره از خود نشان می دهد.