علوم انسانی دریا
نوشین دری برنجگانی؛ همایون یوسفی؛ دامون رزمجویی؛ جعفر قاسمی ورنامخواستی
چکیده
بنادر در راستای افزایش درآمد و رونق اقتصادی به دنبال ایجاد جاذبهها و مشوق هایی برای جذب صاحبان کالا و مالکان کشتی می باشند. بندری که در یک منطقه جغرافیایی دارای پتانسیل توسعه باشد می تواند نقش کانونی یا هاب شدن را ایفا نماید و نسبت به سایر رقبا جذب کالای بیشتر و در نتیجه رونق اقتصادی بهتری داشته باشد. رقابت فزاینده در جذب کالا و کشتی ...
بیشتر
بنادر در راستای افزایش درآمد و رونق اقتصادی به دنبال ایجاد جاذبهها و مشوق هایی برای جذب صاحبان کالا و مالکان کشتی می باشند. بندری که در یک منطقه جغرافیایی دارای پتانسیل توسعه باشد می تواند نقش کانونی یا هاب شدن را ایفا نماید و نسبت به سایر رقبا جذب کالای بیشتر و در نتیجه رونق اقتصادی بهتری داشته باشد. رقابت فزاینده در جذب کالا و کشتی در منطقه خلیج فارس با وجود بنادر جبل علی و ... بررسی چالش ها و عوامل موثر بر هاب شدن بنادر جنوبی ایران را ضرورری می نماید.بدین منظور ابتدا سه بندر جنوبی چابهار، شهید رجایی و امام خمینی جهت هاب شدن از نظر پنج شاخص اصلی موقعیت جغرافیایی، عملیاتی، پسکرانه، اقتصادی و گمرکی با استفاده از مدل تحلیل چند شاخصه AHP مقایسه و اولویت بندی شدند. نتایج مدل تحلیلی نشان میدهد که در بخش شاخص ها، موقعیت جغرافیایی با 7/50% و گمرک با 6/5 % به ترتیب بیشترین و کمترین اولویت را داشته و در خصوص مناسبترین بندر، بندر شهید رجایی با وزن 6/64% از درجه اهمیت بیشتری جهت هاب شدن برخوردار می باشد. بخش دوم تحقیق به بررسی معنی داری هر یک از عوامل موثر بر هاب شدن بندر شهید رجایی می پردازد. جهت تجزیه تحلیل اطلاعات آماری از آزمون دو جمله ای و نرم افزار spss16 استفاده شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که خدمات بندری، موقعیت بندر، تجهیزات زیر/رو بنایی و ایمنی بیشترین تاثیر و وجود بندر خشک کمترین تاثیر را در هاب شدن بندر شهید رجایی دارد.
زیبا بتوندی؛ رامین علایی روزبهانی
چکیده
یکی از روش های پرکاربرد استخراج اطلاعات موجود در تصاویر سنجش از دور، طبقه بندی می باشد که امکان تهیه انواع نقشه های توزیع جغرافیایی پدیده ها از قبیل خاک، آب، گیاه را می دهد، از آنجا که هدف اصلی از پردازش تصاویر ماهوارهای، تهیه نقشههای موضوعی و کارآمد میباشد، انتخاب الگوریتم مناسب طبقهبندی نقش زیادی در این امر ایفاء میکند. ...
بیشتر
یکی از روش های پرکاربرد استخراج اطلاعات موجود در تصاویر سنجش از دور، طبقه بندی می باشد که امکان تهیه انواع نقشه های توزیع جغرافیایی پدیده ها از قبیل خاک، آب، گیاه را می دهد، از آنجا که هدف اصلی از پردازش تصاویر ماهوارهای، تهیه نقشههای موضوعی و کارآمد میباشد، انتخاب الگوریتم مناسب طبقهبندی نقش زیادی در این امر ایفاء میکند. در روش های پارامتری از قبیل حداکثر احتمال و حداقل فاصله مشکل اصلی وابستگی آن ها به توزیع آماری داده های ورودی می باشد. محققان در راستای بهبود و توسعه تکنیکهای طبقه بندی تلاش های را انجام دادند که می توان از تکنیک های شبکه های عصبی نام برد که روشی ناپارامتری بوده و به توزیع خاصی وابسته نیست . تعیین کلاس های و نمونه های مورد نظر جهت طبقه بندی کاربری پوشش زمین با استفاده از عملیات میدانی، نقشه های توپوگرافی، عکس های هوایی و نقشه موجود انجام شد و چهار کلاس پوشش گیاهی، ساخت و ساز، آب و فضای باز انتخاب گردید. پس از اعمال دو الگوریتم شبکه عصبی و حداکثر احتمال بر روی تصویر ماهوارهای لندست8 با سنجنده هایOLI TIRS ، نقشه پوشش زمین نواحی ساحلی اروند تهیه گردید. به کمک ضریب توافق کاپا دقت روش های طبقه بندی مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصله روش شبکه عصبی مصنوعی با ضریب کاپا92/0 نسبت به الگوریتم حداکثر احتمال با ضریب کاپا79/0. عملکرد بهتری در تهیه نقشه پوشش زمین منطقه ساحلی اروند داشته است.
علوم زیستی دریا
زهرا معصومی؛ محمد ذاکری؛ سید محمد موسوی؛ وحید یاوری
چکیده
در مطالعه حاضر اثر سطوح مختلف پروتئین جیره غذایی و شوری آب بر شاخصهای سلولی همولنف میگوی پا سفید غربی (Litopenaeus vannamei) جوان مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور تعداد 350 قطعه میگو با متوسط وزن و طول اولیه 18/0±55/5 گرم و 15/0±81/8 سانتیمتر، در 27 مخزن بتنی با ظرفیت 10 تن آب (طول: cm 600، عرض: cm 170 و ارتفاع: cm 100) توزیع گردیدند. تیماربندی براساس طرح ماتریکس ...
بیشتر
در مطالعه حاضر اثر سطوح مختلف پروتئین جیره غذایی و شوری آب بر شاخصهای سلولی همولنف میگوی پا سفید غربی (Litopenaeus vannamei) جوان مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور تعداد 350 قطعه میگو با متوسط وزن و طول اولیه 18/0±55/5 گرم و 15/0±81/8 سانتیمتر، در 27 مخزن بتنی با ظرفیت 10 تن آب (طول: cm 600، عرض: cm 170 و ارتفاع: cm 100) توزیع گردیدند. تیماربندی براساس طرح ماتریکس (3×3) شامل سه سطح شوری (ppt 35-32 و 15-12، 3-0) در سه سطح پروتئین جیره غذایی (45 و 35، 25%) طراحی شد. غذادهی 4 بار در روز در حد سیری به مدت 56 روز انجام گردید. در پایان، پارامترهای سلولی شامل: شمارش تعداد کل و تفریقی هموسیتها مورد سنجش قرار گرفت. براساس نتایج، مطلوبترین سطح پروتئین جیره غذایی در تعداد کل هموسیتها و سلولهای گرانولوسیت، 35% و شوری ppt 35-32 مشاهده شد و با عوامل متغیر ارتباط مستقیم داشت. هر چند که تعداد سلولهای سمیگرانولوسیت ارتباط عکس را نشان داد (05/0P≤) و همچنین در تعداد سلولهای هیالونوسیت اثر معنیداری نداشتند. بدین ترتیب براساس نتایج کسب شده، سطح 35% پروتئین جیره غذایی جهت تغذیه این گونه مناسبتر میباشد. علاوه بر این، با توجه به استرسی که گونه پا سفید غربی در آبهای شیرین و لبشور متحمل میشود، بهترین میزان شوری آب ppt 35-32 بوده و به عنوان مطلوبترین شوری آب جهت پرورش میگوی پا سفید غربی توصیه میگردد.
علوم زیستی دریا
معصومه عبادی؛ اولیاقلی خلیلی پور؛ علی دادالهی سهراب؛ حسین محمدعسگری؛ سیدحسین خزاعی
چکیده
پروژه های احداث و ساختن بنادر، اسکلهها و دیگرانواع سازه های دریایی بدلیل استقرار در محیطهای دریایی (آبی و خاکی) در مقایسه با سایر پروژه های توسعه ای بدون شک از طیف گسترده اثرات و پیامدهای محیط زیستی برخوردار می باشند. در این بررسی، ارزیابی اثرات محیطزیستی حاصل از ساخت و بهرهبرداری اسکله صنعتی یارد ولیعصر خرمشهر با استفاده ...
بیشتر
پروژه های احداث و ساختن بنادر، اسکلهها و دیگرانواع سازه های دریایی بدلیل استقرار در محیطهای دریایی (آبی و خاکی) در مقایسه با سایر پروژه های توسعه ای بدون شک از طیف گسترده اثرات و پیامدهای محیط زیستی برخوردار می باشند. در این بررسی، ارزیابی اثرات محیطزیستی حاصل از ساخت و بهرهبرداری اسکله صنعتی یارد ولیعصر خرمشهر با استفاده از دو روش ماتریس سریع و ماتریس ایرانی انجام شد. ماتریس ایرانی نشان داد که هیچ یک از اثرات و پیامدهای محاسبه شده در حد آستانه خطر یعنی عدد 1/3- نمی باشند. همچنین نتایج ماتریس سریع نشان دهنده آن بود که اثرات منفی پروژه بیشتر در رده منفی بسیار ضعیف تا متوسط خواهد بود و تنها در فاز بهرهبرداری اکوسیستم آبی متحمل اثرات منفی قابل ملاحظه خواهد شد که به نوعی نتایج ماتریس ایرانی را تایید می نماید. بنابراین براساس نتایج هر دو روش و باتوجه به جایگاه پروژه در توسعه منطقه در بخش صنعت و حمل و نقل و سازگاری آن با کاربری منطقه مورد مطالعه، پروژه قابل قبول و انجام آن با لحاظ کردن طرحهای بهسازی و اقدامات پایشی از جمله سنجش دائمی و کنترل حد مجاز خصوصیات شیمیایی و فیزیکی آب، اندازه گیری تراز صوتی اطراف اسکله به منظور کنترل سطح استاندارد صدا در محل طرح و اخذ گواهینامه سلامت فنی برای هرگونه تجهیزات مورد استفاده توصیه میشود.
علوم زیستی دریا
فاطمه علمی؛ سکینه خزایی پول؛ مریم میترا علمی
چکیده
پروتئین کلاژن معدنیشده دارای مزایای زیستی متنوع، زیستسازگاری و زیست تجزیهپذیری مطلوبی هستند. در این پژوهش، فرآیند معدنیشدن پروتئین کلاژن نوع I استخراج شده از پولک ماهی سفید (Rutilus Frisii Kutum)، جهت معدنی شدن در مایع شبیهسازی شده بدن بررسی شد.. در طی زمان غوطه وری، بلورهای تری کلسیم فسفات در بین نانوفیبریلهای کلاژن ترسیب شد. وجود ...
بیشتر
پروتئین کلاژن معدنیشده دارای مزایای زیستی متنوع، زیستسازگاری و زیست تجزیهپذیری مطلوبی هستند. در این پژوهش، فرآیند معدنیشدن پروتئین کلاژن نوع I استخراج شده از پولک ماهی سفید (Rutilus Frisii Kutum)، جهت معدنی شدن در مایع شبیهسازی شده بدن بررسی شد.. در طی زمان غوطه وری، بلورهای تری کلسیم فسفات در بین نانوفیبریلهای کلاژن ترسیب شد. وجود کلاژن نوع I، شامل 3 رشته مارپیچ با انجام الکتروفورز SDS-PAGE تایید شد. از تکنیک طیف سنجی تبدیل فوریه مادون قرمز (FTIR) برای شناسایی نانوفیبریلهای کلاژن استخراجشده و کلاژن معدنی شده استفاده شد. حضور 60% مواد معدنی در نانوکامپوزیت ASC معدنیشده با TGA اثبات شد. از DSC برای تعیین دمای دناتوره شدن ASC معدنی شده در دمای 5/147 درجه سلسیوس که بیانگر پایداری حرارتی بالاتر کلاژن معدنیشده است. تشکیل نانو ذرات تریکلسیم فسفات بر روی نانوفیبریلهای کلاژن به صورت نامرتب و متراکم با تصاویر TEM، مشخص شد. پروتئین کلاژن معدنی شده میتواند در ساخت داربستهای متخلخل برای مهندسی بافت، مواد ایمپلنت دندانی، تهیه تجهیزات پزشکی راهکاری نوین را ارائه دهد.
مهندسی دریا
حسین بهرامی؛ مهدی قمشی؛ سید محمود کاشفی پور؛ علی اکبر صالحی نیشابوری
چکیده
جریان های چگال از پدیده هایی است که بصورتهای طبیعی و مصنوعی در بسیاری از علوم مربوط به سیالات به وقوع می پیوندد. شناخت چگونگی شکل گیری و حرکت آن در طبیعت کمک شایانی به بررسی تاثیر و نیز پیش بینی این پدیده به منظور کاهش خسارات و حتی استفاده مثبت از آن خواهد نمود. در این تحقیق سعی شده تا با ایجاد شیب های متفاوت در بستر یک مدل فیزیکی، به بررسی ...
بیشتر
جریان های چگال از پدیده هایی است که بصورتهای طبیعی و مصنوعی در بسیاری از علوم مربوط به سیالات به وقوع می پیوندد. شناخت چگونگی شکل گیری و حرکت آن در طبیعت کمک شایانی به بررسی تاثیر و نیز پیش بینی این پدیده به منظور کاهش خسارات و حتی استفاده مثبت از آن خواهد نمود. در این تحقیق سعی شده تا با ایجاد شیب های متفاوت در بستر یک مدل فیزیکی، به بررسی تغییرات ایجاد شده بر روی خصوصیات جریان ورودی با دبی و غلظت مختلف پرداخته شود. نتایج حاکی از آن است که که میزان کشش آب ساکن علاوه بر عدد ریچاردسون به شیب بستر نیز بستگی داشته؛ اما تغییرات غلظت جریان ورودی در محدوده انتخابی در تحقیق حاضر تاثیر چندانی بر شدت اختلاط ندارد. ضمنا سرعت جریان در اثر شیب بستر تا 1.62 برابر و ارتفاع جریان نیز بدلیل کشش آب ساکن تا حدود 5/3 برابر ثبت گردید.
علوم انسانی دریا
علی نیکزاد؛ کسری پورکرمانی؛ دامون رزمجویی؛ زیبا بتوندی
چکیده
استقرار خدمات ارزش افزوده می تواند در دستیابی به یک دیدگاه در راستای تسهیل تصمیمات راهبردی بنادر، بسیار مؤثر باشد. این پژوهش بر مبنای مطالعات تجربی، با رویکرد واقع گرای انتقادی و توصیفی با استفاده از داده های مطالعات موردی از بنادر ایران، صورت گرفته است که به بررسی سهم بالقوه ارائه خدمات ارزش افزوده در بنادر به عنوان یک استراتژی لجستیکی ...
بیشتر
استقرار خدمات ارزش افزوده می تواند در دستیابی به یک دیدگاه در راستای تسهیل تصمیمات راهبردی بنادر، بسیار مؤثر باشد. این پژوهش بر مبنای مطالعات تجربی، با رویکرد واقع گرای انتقادی و توصیفی با استفاده از داده های مطالعات موردی از بنادر ایران، صورت گرفته است که به بررسی سهم بالقوه ارائه خدمات ارزش افزوده در بنادر به عنوان یک استراتژی لجستیکی برای افزایش رقابت پذیری بنادر می پردازد. در این پژوهش، کمبود تحقیقات انجام شده در زمینه ارائه خدمات ارزش افزوده در مبانی لجستیک دریایی و پتانسیل آن، همچون یک مزیّت رقابتی در بنادر از دیدگاه کاربران بنادر، مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. نتایج، حاکی از این است که خدمات ارزش افزوده ای که براحتی قابل دسترسی و ارائه هستند، بترتیب شامل ارائه خدمات حمل و نقل، خدمات انبارداری، خدمات ارائه آب شیرین، خدمات سردخانه و اماکن مونتاژ محصولات میباشد. براساس فرضیات مطرح شده در این مقاله، ارائه خدمات ارزش افزوده هم در جذب و هم در حفظ کاربران (مشتریان) بنادر سهم ویژه ای داشته و نتیجه گیری انجام شده بر صحت این ادعا دلالت دارد.
علوم زیستی دریا
نسرین سخایی؛ معصومه شیامی زاده؛ بابک دوست شناس؛ احمد سواری؛ سید محمد باقر نبوی
چکیده
هدف از این مطالعه شناسایی و بررسی تراکم و پراکنش پاروپایان و کلادوسرا و بررسی ساختاری گونه های غالب آنها در رودخانه اروند به وسیله میکروسکوپ الکترونی SEM است. نمونه برداری با استفاده از تور پلانکتون گیری 50 میکرومتر در 6 ایستگاه با 3 تکرار و در چهار نوبت (فصل های مختلف) انجام گردید. نمونه ها بوسیله میکروسکوپ تباین فاز مورد شناسایی اولیه ...
بیشتر
هدف از این مطالعه شناسایی و بررسی تراکم و پراکنش پاروپایان و کلادوسرا و بررسی ساختاری گونه های غالب آنها در رودخانه اروند به وسیله میکروسکوپ الکترونی SEM است. نمونه برداری با استفاده از تور پلانکتون گیری 50 میکرومتر در 6 ایستگاه با 3 تکرار و در چهار نوبت (فصل های مختلف) انجام گردید. نمونه ها بوسیله میکروسکوپ تباین فاز مورد شناسایی اولیه و توسط میکروسکوپ الکترونی SEM مورد شناسایی فراساختاری قرار گرفتند. 15 گونه پاروپا و 5 گونه کلادوسرا در رودخانه اروند شناسایی شدند. بیشترین تراکم سخت پوستان پلانکتونیک شامل پاروپایان و کلادوسرا با میانگین تراکم 9481 و 3155 فرد در متر مکعب در فصل تابستان محاسبه گردید. از گروه پاروپایان گونه های Acartia faoensis، Canthocalanus pauper ، Subecalanus flemingeri، Labidocera acuta که 61% در صد از کل جمعیت را به خود اختصاص دادند و از گروه کلادوسرا گونه های Moina macrocopa و Daphnia longisoina 54% از کل جمعیت کلادوسرا به خود اختصاص دادند. نتایج حاصل از شاخص Saprobic نشان داد که میانگین ایستگاهی این شاخص در رودخانه اروند 48/2 می باشد که نشان دهنده ی قرار گرفتن این رودخانه در رده های mesosaprobic-β(آلودگی متوسط) می باشد.
علوم زیستی دریا
مجید شکاری؛ محمد علی سالاری علیآبادی؛ احمد سواری؛ سیمین دهقان مدیسه
چکیده
: این مطالعه به منظور شناسایی و بررسی ساختار اجتماعات موجودات چسبنده یا همان فولینگهای منطقه زیستگاههای مصنوعی با قدمت 13 سال، در سواحل بحرکان واقع در شمالغربی خلیج فارس انجام شد. نمونهی فولینگ به صورت فصلی از بهار 1395 الی زمستان 395 از 4 ایستگاه به صورت تصادفی با استفاده از کــوادرات cm 25×25 بوسیله عملیات غواصی جمع آوری شدند. ...
بیشتر
: این مطالعه به منظور شناسایی و بررسی ساختار اجتماعات موجودات چسبنده یا همان فولینگهای منطقه زیستگاههای مصنوعی با قدمت 13 سال، در سواحل بحرکان واقع در شمالغربی خلیج فارس انجام شد. نمونهی فولینگ به صورت فصلی از بهار 1395 الی زمستان 395 از 4 ایستگاه به صورت تصادفی با استفاده از کــوادرات cm 25×25 بوسیله عملیات غواصی جمع آوری شدند. بر اســاس بیومس ( وزن تر ) گروههای مختلف چسبنده بر بدنه سازهها، از مرجانها رده Anthozoa با 88 درصد از بیومسکل، بیشترین توده چسبنده را شامل شده و پس از آن اسفنجها (10 درصد) و مرجانهای هیدروزوآ و بندپایان نیز هر یک با یک درصــد از مجموعه کـل را شامــل شدهاند. فصل بهار بیشترین میانگین فراوانی را نشان داده است که ناشی از بیومس بالای گروه آنتوزوآ با 89 درصد در این فصل بوده است. بر اساس آزمون خوشهای دو فصل زمستان و پاییز درصد تشابه بیشتری در حد 80 درصد داشته و فصل تابستان و بهار درصد تشابه 50 درصدی را نشان می دهند. همچنین بر اساس آنالیز خوشهای دو سازه A , D سطح تشابه 45 درصد و B, C سطح تشابه 80 درصد را نشان میدهند
علوم زیستی دریا
مریم معظمی؛ محمد علی سالاری علیآبادی؛ بیتا ارچنگی؛ حسین ذوالقرنین؛ احمد قاسمی
چکیده
مطالعه حاضر با هدف بررسی تنوع جمعیتی صدف مروارید ساز لب سیاه Pinctada persica در جزایرخارک، شیدور، هندورابی ولارک با تکیه بر روش PCR-RFLPصورت گرفت. در این راستا تعداد51 نمونه از مجموع هر4 ایستگاه و از عمق 6-1متری جمع آوری شد. استخراج DNA توسط روش CTAB انجام پذیرفت. از یک جفت آغازگرعمومی ژن سیتوکروم اکسیدازΙ برای انجام واکنش زنجیرهای پلیمراز استفاده ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف بررسی تنوع جمعیتی صدف مروارید ساز لب سیاه Pinctada persica در جزایرخارک، شیدور، هندورابی ولارک با تکیه بر روش PCR-RFLPصورت گرفت. در این راستا تعداد51 نمونه از مجموع هر4 ایستگاه و از عمق 6-1متری جمع آوری شد. استخراج DNA توسط روش CTAB انجام پذیرفت. از یک جفت آغازگرعمومی ژن سیتوکروم اکسیدازΙ برای انجام واکنش زنجیرهای پلیمراز استفاده شد. هضم آنزیمی محصول PCR به طول 710 جفت باز، توسط 5 آنزیم محدودگر SfaNΙ ,HindIII ,Dde Ι ,Ava ΙΙ و Taq Ι صورت پذیرفت. قطعات حاصل از هضم آنزیمی پس از الکتروفورز بر روی ژل پلی اکریل آمید و رنگ آمیزی با نیترات نقره، ظاهر و عکس برداری گردید. طبق نتایج بدست آمده الگوی الکتروفورز هضم آنزیمی هر یک از 51 نمونه جمع آوری شده از 4 ایستگاه در سواحل شمالی خلیج فارس با هر کدام از 5 آنزیم بکار رفته یکسان میباشد. نتایج حاصله مؤید آن است که جمعیت صدف مروارید ساز لب سیاه مورد مطالعه از نظر این ژن کاملا همگن و بدون تنوع ژنتیکی است.
مهندسی دریا
مسعود حکمی فرد؛ محمود رستمی ورنوسفادرانی
چکیده
یکی از رایجترین روشهای بررسی رفتار هیدرودینامیکی زیردریایی مانند مانور شناور، مطالعه ضرایب هیدرودینامیکی آن است. در این مقاله محاسبه ضرایب هیدرودینامیکی شناور زیرسطحی تا مرتبه سوم با استفاده از دینامیک سیالات محاسباتی و به روش حجم محدود انجام گرفته است. به این منظور، بدنهی بدون ملحقات با فرم مایرینگ انتخاب گردید و مانور ...
بیشتر
یکی از رایجترین روشهای بررسی رفتار هیدرودینامیکی زیردریایی مانند مانور شناور، مطالعه ضرایب هیدرودینامیکی آن است. در این مقاله محاسبه ضرایب هیدرودینامیکی شناور زیرسطحی تا مرتبه سوم با استفاده از دینامیک سیالات محاسباتی و به روش حجم محدود انجام گرفته است. به این منظور، بدنهی بدون ملحقات با فرم مایرینگ انتخاب گردید و مانور آن شامل حرکات سرج، سووی و یاو به صورت عددی و در حالت غیردائم شبیهسازی شده است. بعلاوه اثرات آشفتگی با مدل k-ω sst در مدل-سازی عددی لحاظ شده است. برای استخراج نیروها و ممانها در حرکات سووی و یاو، از مکانیزم حرکت صفحهای (PMM) استفاده گردیده و در شبکهبندی مساله از تکنیک شبکه overset استفاده شده است. همچنین برای بررسی دقت شبیه سازی، استقلال از شبکه صورت گرفته است. پس از استخراج نیروها و گشتاورها، با استفاده از معادلات بدست آمده از طریق درونیابی و تعریف هر ضریب، مقادیر ضرایب هیدرودینامیکی جرم اضافه و دمپینگ استخراج گردیدند. مقادیر عددی با نتایج آزمایشگاهی مرجع پرسترو (Prestero, 2001) مقایسه شده اند. اختلاف مقادیر عددی ضرایب دمپینگ نسبت به نتایج آزمایشگاهی در محدودهی 8/0 تا 12 درصد است. این اختلاف در ضرایب جرم افزوده در محدودهی 8/0 تا 37 درصد میباشد که نشان از تطبیق خوب روش عددی با آزمایشگاهی دارد.
علوم غیرزیستی دریا
زینب سپه وند؛ محمود نصیری؛ روح الله حیدری؛ سید حسین هاشمی
چکیده
در این تحقیق، یک روش حسّاس و کمهزینه برای تعیین سریع میزان فرمآلدهید در آب دریا ارائه شده است. این روش بر اساس واکنش فرمآلدهید با 5 و 5- دی متیل- 1و3- سیکلو هگزا دایون (دایمدون) در حضور آمونیوم استات است. بعد از واکنش مشتقسازی، مخلوط 100 میکرولیتر از کلروفرم به عنوان حلال استخراجی و 900 میکرولیتر از اتانول به عنوان حلال پخشی به ...
بیشتر
در این تحقیق، یک روش حسّاس و کمهزینه برای تعیین سریع میزان فرمآلدهید در آب دریا ارائه شده است. این روش بر اساس واکنش فرمآلدهید با 5 و 5- دی متیل- 1و3- سیکلو هگزا دایون (دایمدون) در حضور آمونیوم استات است. بعد از واکنش مشتقسازی، مخلوط 100 میکرولیتر از کلروفرم به عنوان حلال استخراجی و 900 میکرولیتر از اتانول به عنوان حلال پخشی به سرعت به نمونه آبی حاوی فرمالدهید تزریق میشود. اندازهگیری غلظت آنها توسط اسپکتروفتومتر مجهز به میکروکووت در طول موج 395 نانومتر در برابر محلولهای استاندارد انجام پذیرفت. پارامترهایی که روی کارآئی استخراج اثر میگذارند از قبیل pH، نوع و حجم حلال استخراجی و پخشی و مقدار دایمدون بررسی و بهینه شدند. تحت شرایط بهینه، گستره دینامیکی خطی روش برای این آنالیت 0/1 تا 100 میکروگرم بر لیتر به دست آمد. حد تشخیص روش برای این ترکیب 0/02 میکروگرم بر لیتر محاسبه گردید. بازیابی نسبی فرم آلدهید از آب دریا با اضافه کردن 10 میکروگرم بر لیتر از آنها، بین 99/4 -97 درصد بدست آمد. روش پیشنهادی به طور موفقیت آمیزی برای تعیین فرمالدهید از آب دریای خلیج چابهار بکار رفت.
مهندسی دریا
محسن شجاعی؛ مصطفی جعفرزاده خطیبانی؛ اعتمادالدین رابعی غلامی
چکیده
تخمین توان مورد نیاز رانش یک شناور در طراحی اولیه از دو جنبه تخمین وزن ماشینآلات به عنوان تابعی از توان مورد نیاز و تخمین مقدار سوخت مورد نیاز و عامل تاثیرگذار در برآورد اولیه ظرفیت مخازن شناور حائز اهمیت میباشد. این تخمین میتواند از طریق روابط تجربی یا با استفاده از شناورهای مشابه موجود حاصل گردد. روابط تجربی موجود برای تخمین ...
بیشتر
تخمین توان مورد نیاز رانش یک شناور در طراحی اولیه از دو جنبه تخمین وزن ماشینآلات به عنوان تابعی از توان مورد نیاز و تخمین مقدار سوخت مورد نیاز و عامل تاثیرگذار در برآورد اولیه ظرفیت مخازن شناور حائز اهمیت میباشد. این تخمین میتواند از طریق روابط تجربی یا با استفاده از شناورهای مشابه موجود حاصل گردد. روابط تجربی موجود برای تخمین توان کشتیها تنها محدود به چند رابطه عمومی بوده و برای شناورهای با کاربری خاص عموما دقت مناسبی ندارند. با توجه به استفاده روزافزون و قابل توجه از شناورهای کانتینربر در جابجایی کالا و جایگزینی این نوع شناور در بسیاری از شرکتهای حمل و نقل دریایی بجای شناورهای تجاری دیگر، ارائه یک رابطه تجربی با دقت قابل قبول برای شناورهای کانتینربر میتواند کمک شایانی به طراحان در طراحی اولیه جهت تخمین توان و سوخت مورد نیاز کند. به همین منظور در این پژوهش با استفاده از دادههای 9۰ کشتی کانتینربر و روش رگرسیون خطی چندگانه، با در نظر گرفتن تاثیر پارامترهای اصلی شناورها بر مقدار توان مورد نیاز، روابط متعددی تهیه و مورد آنالیز آماری قرار گرفت که نهایتا رابطه مناسبی برای تخمین توان کشتیهای کانتینربر استخراج گردید. بررسی صحتسنجی رابطه موجود برای کشتیهای کانتینربر بیانگر دقت قابل قبول رابطه مذکور میباشد و میتواند به عنوان یک رابطه تجربی در تخمین توان کشتیهای کانتینربر در محدوده ابعادی ذکر شده برای این رابطه، مورد استفاده عملی قرار گیرد.
علوم زیستی دریا
نورمحمد صفایی؛ مهران لقمانی؛ پروین صادقی
چکیده
دریای مکران همواره تحت تأثیر جریانات مانسون تابستانه و زمستانه بوده و این پدیده یک عامل تنش زای طبیعی برای گونه های ساکن در بوم سامانه آبی از جمله نرم تنان دوکفه ای به شمار می رود. در بررسی اثر مانسون زمستانه بر تراکم دو کفه ای های زیر جزر و مدی سواحل شمالی مکران، نمونه برداری از رسوبات سه منطقه رمین ، بریس و پسابندر، در مجموع ...
بیشتر
دریای مکران همواره تحت تأثیر جریانات مانسون تابستانه و زمستانه بوده و این پدیده یک عامل تنش زای طبیعی برای گونه های ساکن در بوم سامانه آبی از جمله نرم تنان دوکفه ای به شمار می رود. در بررسی اثر مانسون زمستانه بر تراکم دو کفه ای های زیر جزر و مدی سواحل شمالی مکران، نمونه برداری از رسوبات سه منطقه رمین ، بریس و پسابندر، در مجموع 10 ایستگاه، با در نظر گرفتن دوره های زمانی مانسون زمستانه در1396صورت گرفت. شفافیت، شوری، اسیدیته، دما، مواد آلی و دانه بندی بستر هر ایستگاه جهت بررسی ارتباطشان با تراکم به دست آمد که در میان فاکتورها فقط دما، در دوره مانسون به طور معنی داری کمتر از پس مانسون و پیش مانسون بودهاست(P<0.05). در این پژوهش 10گونه شناسایی شد که گونه Donax scalpellum با 37/13 درصد بیشترین و گونه Trisidos tortuosa با 98/3 درصد کمترین فراوانی را داشتند. جمعیّت دوکفه ای ها در پس مانسون، با فراوانی 17/46 درصد(میانگین 14/23±713 فرد بر مترمربع) پیش مانسون، با فراوانی 27 درصد(میانگین12/25 ± 413 فرد بر مترمربع) و دوره مانسون، با فراوانی 26 درصد(میانگین 34/13± 413 فرد بر مترمربع) محاسبه شد. منطقه پسابندر با میانگین 2/28± 63 فرد بر مترمربع دارای بالاترین میزان تراکم نسبت به مناطق بریس(7/17± 43) و رمین(37/19± 44) بودهاست و میان ایستگاهها اختلاف معنی داری بهدست آمد(P<0.05). همبستگی مثبت معنی داری میان سیلت-ماسه و دما با تراکم مشاهده شد؛ ولی بین سایر فاکتورهای محیط و مواد آلی با تراکم، رابطه معنی داری مشاهدهنشد(P>0.05). عوامل مختلفی به عنوان پارامترهای کنترل کنندۀ فراوانی و گسترش اجتماعات دوکفه ای مناطق و ایستگاه های مختلف مطالعاتی در محدوده آب های ساحلی شمالی مکران محسوبمی شوند که از جمله ی آنها، می توان فاکتورهای دما، اندازه ذرات رسوب و نوع بستر، مواد آلی و مغذی، مانسون را نام برد که بیشترین تاثیر در تراکم دوکفه ای ها دارند.
علوم انسانی دریا
زهرا نیسی؛ سید ناصر سعیدی؛ فاطمه حسین پور؛ محمد امین کوهبر
چکیده
انرژی عامل محرکه تمام فعالیتهای بشر میباشد. گسترهی این فعالیتها از انجام کارهای روزانه تا فعالیت های کلان اقتصادی در هر کشور را شامل می شود. امروزه جهان به سمت کاهش مصرف انرژی و افزایش کارایی استفاده از انرژی های موجود پیش رفته است و موضوع جانشینی انرژی در حالت های مختلف در مجامع علمی در دست بررسی است. انرژی را ...
بیشتر
انرژی عامل محرکه تمام فعالیتهای بشر میباشد. گسترهی این فعالیتها از انجام کارهای روزانه تا فعالیت های کلان اقتصادی در هر کشور را شامل می شود. امروزه جهان به سمت کاهش مصرف انرژی و افزایش کارایی استفاده از انرژی های موجود پیش رفته است و موضوع جانشینی انرژی در حالت های مختلف در مجامع علمی در دست بررسی است. انرژی را عامل اصلی توسعه ی هر کشور می دانند که برای رسیدن به توسعه ی پایدار نیازمند اهتمام بیشتری میباشد. بخش حمل و نقل در راستای رسیدن به توسعه نقش کلیدی دارد. لذا بررسی عوامل تولید مؤثر در این بخش به عنوان دومین مصرف کننده ی عمده انرژی در ایران و جهان، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مطالعه، یک مدل تابع تولید ترانسلوگ برای صنعت حملونقل ایران برقرار و عوامل تولید ؛ سرمایه، انرژی و نیرویکار را شامل می شود. کشش تولیدی و جانشینی هر یک از عوامل تولید به ترتیب محاسبه و تحلیل شده است. نتایج نشان می دهد که در طول دوره 1362 تا 1391 کشش جانشینی نسبتاً خوبی میان انرژی و سرمایه در بخش حملونقل در ایران وجود دارد. بدین معنی که از طریق تخصیص سرمایه بیشتر در صنعت حملونقل، فن آوری مرتبط با صرفه جویی در انرژی می تواند به طور مداوم ارتقا یافته و جانشینی بین سرمایه و انرژی محقق گردد. همچنین اثر جانشینی سرمایه و انرژی بر کاهش آلاینده های ناشی از مصرف سوخت در بخش حمل و نقل مورد بررسی قرار گرفت.
علوم زیستی دریا
سید یوسف پیغمبری؛ رضا بدلی؛ هادی رئیسی
چکیده
در این مطالعه میزان صید دورریز ابزار مشتا و پارامتر طول در بلوغ (Lm50) دو گونه از آبزیان دورریز، یعنی گربه ماهی خالدار (Arius maculatus) و گربه ماهی خاکی (Plicofollis dussumieri) برآورد شد. نمونه برداری در شهر بندرعباس از آذر سال 1393 به مدت یکسال صورت پذیرفت. جهت محاسبه طول در بلوغ، پس از تعیین بلوغ نمونه ها به روش Biswas(1993) ، با بهره گیری از روش ...
بیشتر
در این مطالعه میزان صید دورریز ابزار مشتا و پارامتر طول در بلوغ (Lm50) دو گونه از آبزیان دورریز، یعنی گربه ماهی خالدار (Arius maculatus) و گربه ماهی خاکی (Plicofollis dussumieri) برآورد شد. نمونه برداری در شهر بندرعباس از آذر سال 1393 به مدت یکسال صورت پذیرفت. جهت محاسبه طول در بلوغ، پس از تعیین بلوغ نمونه ها به روش Biswas(1993) ، با بهره گیری از روش حدّاقل مربعات در Data Analysis Solver موجود در محیط Excel نسخه 2013 و به روش King (2007) عمل شد. 65/23 درصد از وزن و 74/93 درصد از تعداد آبزیان صید شده در چارچوب صید دورریز طبقه بندی شده و تنها 34/77درصد از وزن و 25/07درصد از تعداد آنها در زمره صید تجاری قرار گرفتند. طبق نتایج به دست آمده مقدار طول در بلوغ گربه ماهی خالدار 28/2 سانتی متر برآورد شد که 51/50درصد آنها زیر اندازه بلوغ بودند. همچنین مقدار طول در بلوغ برای گربه ماهی خاکی 32 سانتی متر برآورد شد که 62/3 درصد آنها زیر اندازه بلوغ بودند. نتایج این مطالعه نشان داد که ابزار مشتا با تنوع بالای آبزیان به دام افتاده و صید برخی از این آبزیان به صورت نابالغ؛ تهدیدی برای ذخایر شیلاتی در استان هرمزگان و محدوده آبهای ایرانی خلیج فارس می باشد.
علوم انسانی دریا
سیده معصومه صداقی؛ هدا فصیحی کرمی؛ سامان زارع
چکیده
بندر همیشه نقشی راهبردی در توسعه داخلی و خارجی تجارت برای کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه ایفا میکند. علاوهبراین در شرایطی که دنیا بهسوی جهانیشدن پیش میرود و فاصلهها پیوسته در حال کاهش هستند، بنادر نقش فعالی را در رشد اقتصادی کشور و محدوده وابسته به خود ایفا نموده و صرفاً بازیگران منفعلی در امر حملونقل و جابهجایی ...
بیشتر
بندر همیشه نقشی راهبردی در توسعه داخلی و خارجی تجارت برای کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه ایفا میکند. علاوهبراین در شرایطی که دنیا بهسوی جهانیشدن پیش میرود و فاصلهها پیوسته در حال کاهش هستند، بنادر نقش فعالی را در رشد اقتصادی کشور و محدوده وابسته به خود ایفا نموده و صرفاً بازیگران منفعلی در امر حملونقل و جابهجایی نیستند. شبکهسازی بنادر از ایدههای نسبتا نوینی است که در سال های اخیر مورد توجه کشورهای پیشرو در حمل و نقل دریایی قرار گرفته است. در رویکرد شبکهسازی، بنادر کوچک و بزرگ میتوانند در تعامل با یکدیگر در یک شبکه بزرگتر به عنوان جزیی از کل فعالیت داشته و بهرهبرداران و سازمان های مربوطه را در تحقق چشم اندازهای خود یاری نمایند. در این پژوهش، تمرکز بر بنادر تجاری استان بوشهر شامل بنادر بوشهر، دیلم، گناوه، ریگ، مروارید خارک، محمدعامری، بوالخیر، عامری، دیر، کنگان، نخلتقی و عسلویه میباشد. در ابتدا با استفاده از روش دلفی، شاخصهای ارزیابی بنادر تعیین و بر آن اساس بنادر استان بوشهر در سه سطح و همچنین با توجه به موقعیت جغرافیایی، در سه گروه طبقهبندی شدند. در نهایت با جایگزینی بنادر مذکور در مدل های شبکه سازی حمل و نقل، الگوی شبکه ای پویا برای بنادر استان بوشهر ارائه شده است.
علوم انسانی دریا
محمد پاکدل؛ حامد محقق نیا؛ بهرام یوسفی؛ لنا عبدالخانی
چکیده
از آغاز شکل گیری انقلاب اسلامی تا کنون گفتمان های مختلفی برای مقابله با تهدیـدات و نیز تامین منافع ملی شکل گرفته است. منطقه خلیج فارس یکی از اولویت های جمهوری اسلامی ایران بوده است. استراتژی که برای تامین امنیت منطقه خلیج فارس مطرح است، بهکارگیری تئوری بازدارندگی است. استراتژی بازدارندگی باعث ایجاد توازن در مقابله با ایالات متحده ...
بیشتر
از آغاز شکل گیری انقلاب اسلامی تا کنون گفتمان های مختلفی برای مقابله با تهدیـدات و نیز تامین منافع ملی شکل گرفته است. منطقه خلیج فارس یکی از اولویت های جمهوری اسلامی ایران بوده است. استراتژی که برای تامین امنیت منطقه خلیج فارس مطرح است، بهکارگیری تئوری بازدارندگی است. استراتژی بازدارندگی باعث ایجاد توازن در مقابله با ایالات متحده امریکا و نیز کشورهای منطقه خلیج فارس و تامین و حفظ امنیت خلیج فارس و منافع ملی میگردد؛ چراکه سه کشور عربستان، امارات و بحرین تلاش میکنند تا مانع برقراری یک توافق امنیتی بین ایران و کشورهای خلیج فارس شوند و تلاش این کشورها این است که همواره پای آمریکا به خلیج فارس باز باشد تا به زعم خود مانع نفوذ ایران شوند. لذا به کارگیری استراتژی بازدارندگی جهت مقابله با عوامل بحرانآفرین و بیثبات کننده و ارتقای جایگاه ایران الزامی است. با توجه به نتایج پژوهش حاضر باید گفت: تاثیر محیط امنیتی استراتژیک خلیج فارس بر سیستم بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران این است که اولاً استراتژی ما را به سمت استراتژی تدافعی برده و ثانیا سیستم بازدارندگی ما را به سمت بازدارندگی مثلثی و بازدارندگی شبکه ی رهنمون می کند. در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی سعی در بررسی سیستم بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران در حوزه خلیج فارس شده است.
علوم غیرزیستی دریا
مریم سیوف جهرمی؛ زهره شاهمنصوری
چکیده
در این مطالعه، با استفاده از دادههای بلندمدت AVISO، طی 25 سال (11 دیماه 1371 الی 10 دیماه 1394)، آنومالی تراز دریای خلیج فارس (قدرت تفکیک فضایی 0/25 درجه طول و عرض جغرافیایی)، در محیط نرمافزار MATLAB مورد بررسی قرار گرفته است. متوسط 25 ساله از دادهها نشان میدهد؛ آنومالی تراز دریا مثبت و برابر باcm 3/06 ± 0/05 (انحراف معیار±میانگین) است ...
بیشتر
در این مطالعه، با استفاده از دادههای بلندمدت AVISO، طی 25 سال (11 دیماه 1371 الی 10 دیماه 1394)، آنومالی تراز دریای خلیج فارس (قدرت تفکیک فضایی 0/25 درجه طول و عرض جغرافیایی)، در محیط نرمافزار MATLAB مورد بررسی قرار گرفته است. متوسط 25 ساله از دادهها نشان میدهد؛ آنومالی تراز دریا مثبت و برابر باcm 3/06 ± 0/05 (انحراف معیار±میانگین) است که بیشتر از متوسط جهانی است. دامنه تغییرات آن از مقدار کمینه cm 2/46 تا بیشینه cm 3/42 تغییر میکند. متوسط 25 ساله از هر فصل نشان میدهد که آنومالی تراز دریا با خیزی در فصل پاییز و افتی در فصل بهار مواجه است. دو فصل تابستان و زمستان به صورت فصل گذار از بیشینه آنومالی پاییزه به کمینه آنومالی بهاره است. همچنین نتایج نشان میدهد که توزیع مکانی آنومالی تراز دریا در حوضه، متفاوت است. میانگین آنومالی روند تراز دریا در خلیجفارس افزایشی و برابر با 0/1±2/9+ mm/year است که خلیجفارس را عملا به سه بخش شمال غربی در نزدیکی ساحل عربی (با آهنگ کمتر از mm/year 2/5)، بخش شمالی و مرکزی خلیج (با آهنگ mm/year 3/5-2/5) و بخش جنوبی خلیج و تنگه هرمز (با آهنگ بیش از mm/year 3/5) تقسیم میکند. پس بنابراین، اگرچه سر خلیج فارس دارای روند تغییرات مثبت است، اما کمتر از بخش جنوبی آن و در نزدیکی تنگه هرمز است. اگر افزایش تراز دریای خلیج فارس، با همین روند ادامه یابد، در 200 سال آینده، بیش از m 0/5 سطح تراز دریای خلیجفارس افزایش خواهد داشت که در حجم حوضه و مساحت آن تغییرات قابل توجهی وارد میشود.
علوم زیستی دریا
خاطره مهربانی؛ محمد خسروی زاده؛ وحید یاوری؛ سید مهدی حسینی؛ امید بیرقدار کشکولی
چکیده
مطالعه حاضر با هدف تخمین میزان و ترکیب گونههای دورریز صید در تور ترال کف و پارامترهای زیستی برخی گونهها در منطقه بوسیف در آبهای ساحلی استان خوزستان صورت پذیرفت. دادهها بر اساس نمونههای حاصل از صید تجاری و بهوسیله لنج های صیادی ترال کف در سه فصل پاییز و زمستان سال 96 و تابستان سال 97 جمعآوری شدند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف تخمین میزان و ترکیب گونههای دورریز صید در تور ترال کف و پارامترهای زیستی برخی گونهها در منطقه بوسیف در آبهای ساحلی استان خوزستان صورت پذیرفت. دادهها بر اساس نمونههای حاصل از صید تجاری و بهوسیله لنج های صیادی ترال کف در سه فصل پاییز و زمستان سال 96 و تابستان سال 97 جمعآوری شدند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد نمونههای دورریز شده شامل 33 گونه از 28 خانواده بودند. بر اساس نتایج حاصل گونههای سنگسر چهارخط و پنجزاری باله نارنجی بیشترین فراوانی را داشتند. همچنین نتایج بدست آمده نشان داد میانگین طولی اغلب گونهها دورریز شده در این مطالعه کمتر از 30 سانتیمتر بود. همچنین میزان دورریز به ازای واحد تلاش صیادی در فصل های پاییز، زمستان و تابستان به ترتیب 33/87±57/9، 50/64±27/16 و 7/50±32/33 کیلوگرم در ساعت بود. همچنین میزان صید دورریز به ازای واحد سطح در پاییز، زمستان و تابستان به ترتیب 0/064/±2/77، 0/39±0/73 و 0/44±1/73 کیلوگرم بر مایل مربع محاسبه شد. میزان این شاخص ها در فصل زمستان به طور معنی داری نسبت به فصول پاییز و تابستان کمتر بود (0/05>p). نتایج مطالعه حاضر به طور کلی نشان دهنده فشار بالای صیادی بر گونه های مهم اکولوژیک (مخصوصا در مراحل بحرانی چرخه زیستی) در منطقه بوسیف می باشد که احتمالا در طولانی مدت با اثرات منفی بر ساختار و عملکرد اکوسیستم همراه خواهد بود.
عیسی سلگی؛ عباس اسماعیلی ساری؛ سید محمود قاسمپوری
دوره 12، شماره 1 ، اردیبهشت 1392، ، صفحه 3-11
چکیده
در این تحقیق برای بررسی وضعیت آلودگی جیوه در دریای خزر و رودخانههای حوضه جنوبی آن به ترتیب از موی فک دریای خزر (Phoca caspica) و شنگ رودخانهای (Lutra lutra) بعنوان دو گونه دریایی و رودخانهای برای پایش آلودگی جیوه استفاده شد. بدین منظور نمونه های مو از موزه های تاریخ طبیعی استانهای شمالی از تیرماه تا بهمن ماه 86 جمعآوری شدند. مقادیر جیوه ...
بیشتر
در این تحقیق برای بررسی وضعیت آلودگی جیوه در دریای خزر و رودخانههای حوضه جنوبی آن به ترتیب از موی فک دریای خزر (Phoca caspica) و شنگ رودخانهای (Lutra lutra) بعنوان دو گونه دریایی و رودخانهای برای پایش آلودگی جیوه استفاده شد. بدین منظور نمونه های مو از موزه های تاریخ طبیعی استانهای شمالی از تیرماه تا بهمن ماه 86 جمعآوری شدند. مقادیر جیوه با استفاده از دستگاه (USA) LECO AMA 254 Advanced Mercury Analyzer بر طبق استاندارد ASTM شماره D-6722 اندازه گیری شد. میانگین غلظت جیوه برای کل نمونهها (فک و شنگ) 6/38/7 میکروگرم بر گرم بود. مقادیر غلظت جیوه در موی فک خزر در دامنه 23/1 تا 42/27 میکروگرم بر گرم و در موی شنگ در رودخانههای حوضه جنوبی خزر در دامنه 88/0 تا 38/12 میکروگرم بر گرم قرار داشت. اختلاف معنیداری بین دو گونه از نظر متوسط غلظت جیوه در سطح 95% دیده نشد. همچنین تحلیل رگرسیون برای شنگ رودخانهای افزایش معنیدار غلظت جیوه از سال 85-65 را نشان داد. با وجود مشاهده روند مشابه در تجمع آلودگی در سالهای اخیر، برای اثبات این قضیه در فک خزری نیاز به دادههای آماری بیشتری است. با توجه به دادههای این تحقیق در فک و شنگ بعنوان پستانداران سطوح بالای زنجیره غذایی که گونههایی ماهیخوار هستند به نظر میرسد ساکنان استانهای ساحلی ایران که از سرانه بالای مصرف ماهی برخوردارند در معرض خطر این آلودگی قرار دارند.
مهسا حقی؛ احمد سواری؛ پریتا کوچنین؛ محمد باقر نبوی؛ محمد حسن نامی؛ محمد ذاکری؛ محمد بداغی
دوره 12، شماره 2 ، شهریور 1392، ، صفحه 3-15
چکیده
در مطالعه حاضر الگوهای تجمعی ماکروبنتوزها و وابستگی آنها به نوع ذرات رسوبی بستر دریا با استفاده از تکنیک سنجش از راه دور اکوستیک مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه در منطقه ای با مساحت تقریبی 233 کیلومتر مربع انجام پذیرفت. داده های ژئوفیزیکی بوسیله سینگل بیم اکوساندر و سیستم تعیین موقعیت مکانی افتراقی تعیین گردید. برای بررسی بافت رسوبی ...
بیشتر
در مطالعه حاضر الگوهای تجمعی ماکروبنتوزها و وابستگی آنها به نوع ذرات رسوبی بستر دریا با استفاده از تکنیک سنجش از راه دور اکوستیک مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه در منطقه ای با مساحت تقریبی 233 کیلومتر مربع انجام پذیرفت. داده های ژئوفیزیکی بوسیله سینگل بیم اکوساندر و سیستم تعیین موقعیت مکانی افتراقی تعیین گردید. برای بررسی بافت رسوبی و شناسایی موجودات ماکروبنتوزی ساکن بستر دریا بوسیله گرب ون وین از رسوبات نمونه برداری شد. براساس داده های بدست آمده بخش اعظم منطقه کم عمق بوده و از گل پوشیده شده است. اکثر موجودات کف زی شناسایی شده به خانواده های Cirratulidae، Amphionomidae و Paraonidae از رده پلی کیت ها تعلق داشتند. در این منطقه اندازه ذرات رسوبی بر روی پراکنش و غنای گونه ای تاثیر مهم و معنی داری ندارند (05/0P>). در نتیجه تمام ایستگاه های مورد بررسی با بافت رسوبی نسبتا یکنواخت ترکیب گونه ای مشابهی دارند. بدلیل یکنواختی موجود در ویژگی های زمین شناختی بستر دریا در منطقه مورد مطالعه الگوی تجمعی ماکرو بنتوزها تحت تاثیر نوع بافت و اندازه ذرات رسوبی نیستند. زیرا اندازه ذرات رسوبی و میانه ذرات در بافت های رسوبی مختلف موجود در محدوده مورد بررسی بسیار مشابه هستند و لذا تاثیر بسزایی در پراکنش ماکروبنتوزها نشان نداد. ولی الگوهای تجمعی دارای الگوهای نزدیک- دور از ساحل و متاثر از عمق هستند.
حدیثه کشیری؛ علی شعبانی؛ بهاره شعبانپور؛ محمد رضایی
دوره 10، شماره 4 ، دی 1390، ، صفحه 4-14
چکیده
ماهی کلمه یکی از گونههای ارزشمند ماهیان استخوانی بوده که در نواحی جنوبی دریای خزر از نظر اقتصادی حائز اهمیت می باشد. بررسیها نشان داده که تکثیر طبیعی این گونه طی سالهای اخیر کاهش یافته است. در حال حاضر بازسازی ذخایر ماهی کلمه از طریق تکثیر مصنوعی صورت می گیرد. در این راستا، کاهش ذخیره ژنی این گونه از نگرانیهای اصلی در ادامه این ...
بیشتر
ماهی کلمه یکی از گونههای ارزشمند ماهیان استخوانی بوده که در نواحی جنوبی دریای خزر از نظر اقتصادی حائز اهمیت می باشد. بررسیها نشان داده که تکثیر طبیعی این گونه طی سالهای اخیر کاهش یافته است. در حال حاضر بازسازی ذخایر ماهی کلمه از طریق تکثیر مصنوعی صورت می گیرد. در این راستا، کاهش ذخیره ژنی این گونه از نگرانیهای اصلی در ادامه این مسیر می باشد. در تحقیق حاضر، جهت بررسی ساختار جمعیتی ماهی کلمه تعداد 54 نمونه ماهی از مناطق انزلی و گمیشان (27 نمونه از هر منطقه) در بهار سال 1386 صید گردید. DNA ژنومی نمونه ها به روش فنل-کلروفرم استخراج و با استفاده از 10 لوکوس ریزماهوارهای مورد بررسی قرار گرفت. در بررسی پارامترهای تنوع ژنتیکی (تالاب گمیشان: تعداد الل در سطح لوکوس: 4/11Na=، تعداد الل موثر: 92/7 Ne=، هتروزایگوسیتی مشاهده شده:69/0Ho= و هتروزایگوسیتی مورد انتظار85/0He=) (تالاب انزلی: 2/10Na=، 38/7 Ne=، 71/0 Ho= و 84/0 He=)، تفاوت معنیداری بین مناطق مورد نظر مشاهده نشد (05/0<P). آنالیز واریانس مولکولی نشان داد که تنوع بالایی (%95) در درون جمعیت های مورد بررسی وجود دارد. میزان شاخص Fst، 046/0 به دست آمد که نشان دهنده وجود تمایز ژنتیکی پایین بین مناطق انزلی و گمیشان می باشد. 10 نمونه از 20 تست مورد بررسی، انحراف معنی داری (05/0P≤) از تعادل هاردی- واینبرگ نشان دادند که علت عمده آن را می توان به کاهش هتروزایگوسیتی نسبت داد. همچنین نتایج حاصل از ترسیم دندروگرام بر اساس فاصله ژنتیکی نشان داد که احتمالا دو جمعیت مورد بررسی مجزا می باشند.
شهیر اقتصادی؛ رفیعه زاهدی
دوره 10، شماره 3 ، مهر 1390، ، صفحه 4-13
چکیده
دریای خزر به عنوان بزرگترین دریای بسته جهان، از نظر بین المللی دارای اهمیت زیادی می باشد. از نظر منابع نفت و گاز بسیار مهم است. هم چنین نقش شاخصی در زمینه های کشتیرانی، بازرگانی، اقتصاد ملی داشته و تاثیر زیادی بر آب و هوا و اقلیم منطقه می گذارد. این دریا به علت تنوع آب وهوایی، میزان تبخیر و درون ریز آب های شیرین، شرایط اقلیمی بسیار متفاوتی ...
بیشتر
دریای خزر به عنوان بزرگترین دریای بسته جهان، از نظر بین المللی دارای اهمیت زیادی می باشد. از نظر منابع نفت و گاز بسیار مهم است. هم چنین نقش شاخصی در زمینه های کشتیرانی، بازرگانی، اقتصاد ملی داشته و تاثیر زیادی بر آب و هوا و اقلیم منطقه می گذارد. این دریا به علت تنوع آب وهوایی، میزان تبخیر و درون ریز آب های شیرین، شرایط اقلیمی بسیار متفاوتی دارد. هم چنین نوسان تراز آب دریای خزر، نقش اساسی در تغییرات و دگرگونی های مناطق ساحلی ایفا میکند که گاهی به صورت پیشروی و گاهی به صورت پسروی اتفاق می افتد.
یکی از مهمترین پدیده های دریای خزر، افزایش تراز آب آن در سال های اخیر می باشد. نوسانات تراز آب دریای خزر ممکن است حاصل عوامل مختلفی مثل تغییرات اقلیم، تغییر آب و هوایی حوزه آبریز، تغییر دبی رودخانه، بارش منطقه ای، تبخیر، دما، تنش باد، بالا آمدگی (surge)، تغییرات ریخت شناسی بستر دریا، تغییر در الگوی جابجایی اتمسفری و هم چنین فعالیت های بشری مثل ساخت سدها بر روی رودخانه های اصلی باشد. بیشتر مطالعات هواشناسی در منطقه دریای خزر و تراز آب با نتایج قابل قبولی همراه بوده است. در این تحقیق تغییرات تبخیر و بارش در 5 ایستگاه ساحل جنوبی دریای خزر برای سال های 2008 - 1993 مورد مطالعه قرار گرفته و عوامل مؤثر بر بارش، تبخیر و دما در این دوره زمانی تعیین گردیده است. تبخیر متوسط محاسبه شده در این دوره زمانی 9/922 میلی متر است که از تبخیر محاسبه شده برای دراز مدت (1007 میلی متر در سال)کمتر است. میانگین بارندگی در سال های مورد مطالعه برای مجموع پنج ایستگاه خزر جنوبی 6/1292 میلی متر است که از میزان بارش محاسبه شده برای دراز مدت (221 میلی متر در سال) بیشتر است. بنابراین در ساحل جنوبی دریای خزر، افزایش بارش وکاهش تبخیر می تواند نقش مهمی در افزایش تراز آب دریا داشته باشد. هم چنین شاخص آماری و همبستگی بین پارامترهای جوی در این تحقیق مشخص و مورد بحث قرار گرفته است.
محمد حسین قراچه؛ سید یوسف پیغمبری
دوره 10، شماره 2 ، تیر 1390، ، صفحه 4-9
چکیده
در این مطالعه تاثیر روش صید به دو روش صید گوشگیر و پره روی برخی پارامترهای اسپرم شناختی مولدین ماهی سفید مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور 8 قطعه مولد نر ماهی سفید از هر یک از تورهای پره و گوشگیر تهیه و با فشار آرام به ناحیه شکمی اسپرم آنها جمع آوری و نمونه های اسپرم در کنار یخ برای انجام آزمایشات اسپرم شناختی به آزمایشگاه انتقال یافت. ...
بیشتر
در این مطالعه تاثیر روش صید به دو روش صید گوشگیر و پره روی برخی پارامترهای اسپرم شناختی مولدین ماهی سفید مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور 8 قطعه مولد نر ماهی سفید از هر یک از تورهای پره و گوشگیر تهیه و با فشار آرام به ناحیه شکمی اسپرم آنها جمع آوری و نمونه های اسپرم در کنار یخ برای انجام آزمایشات اسپرم شناختی به آزمایشگاه انتقال یافت. برای اندازه گیری حجم اسپرم از سرنگ انسولین مدرج و برای اندازه گیری میزان اسپرماتوکریت از خط کش هماتوکریت استفاده شد. طول دوره تحرک اسپرم نیز با استفاده از میکروسکوپ فازکنتراست سنجیده شد. نتایج حاصل از این مطالعه تفاوت معنی داری (05/0> P) بین سطوح اسپرماتوکریت در ماهیان صید شده به دو روش صید گوشگیر و پره نشان داد، در حالی که تفاوت معنی داری (05/0< P) در میزان حجم اسپرم دهی و طول دوره تحرک بین ماهیان صید شده به دو روش صید گوشگیر و پره مشاهده نشد. ازنتایج حاصل از این مطالعه چنین استنباط می شود، علی رغم اینکه تفاوت معنی داری بین طول دوره تحرک و حجم اسپرم دهی مولدین صید شده با روش گوشگیر نسبت به مولدین صید شده با روش پره مشاهده نشد، ولی این ماهیان شاخص های مثبت تری نسبت به ماهیان صید شده با روش پره دارند، از اینرو برای تکثیر مصنوعی مناسب تر می باشند.