علوم غیرزیستی دریا
شیوا محمدی شمس آبادی؛ حکیمه امانی پور؛ صدیقه بطالبلویی؛ سیدحسین روشان
چکیده
در این مطالعه بهمنظور بررسی رژیم هیدرولوژیکی و تعیین نیاز جریان زیستمحیطی رودخانهی بشار در ایستگاه هیدرومتری پاتاوه از روشهای هیدرولوژیکی (تنانت، تسمن و انتقال منحنی تداوم جریان) و روشهای هیدرولیکی (محیط خیس شده) استفاده گردید. بدینمنظور از دادههای جریان رودخانه در دوره آماری 1399-1376 بهره گرفته شد. در ابتدا همگنی و نرمالبودن ...
بیشتر
در این مطالعه بهمنظور بررسی رژیم هیدرولوژیکی و تعیین نیاز جریان زیستمحیطی رودخانهی بشار در ایستگاه هیدرومتری پاتاوه از روشهای هیدرولوژیکی (تنانت، تسمن و انتقال منحنی تداوم جریان) و روشهای هیدرولیکی (محیط خیس شده) استفاده گردید. بدینمنظور از دادههای جریان رودخانه در دوره آماری 1399-1376 بهره گرفته شد. در ابتدا همگنی و نرمالبودن دادهها با آزمونهای ران تست و کلوموگروف-اسمیرنوف بررسی شد. سپس خصوصیات هیدرولوژیکی جریان در نرمافزار IHA محاسبه گردید. درنهایت با روشهای مذکور جریان زیستمحیطی برای ایستگاه موردنظر محاشبه شد. نتایج این تحقیق نشان داد که دبی جریان حداقل یک تا 90 روزه کاهش داشته است و دورهی تداوم برای جریان حداقل سالانه افزایش داشته که میتواند با ادامه این روند در آینده تهدیدی برای حیات گیاهان و جانوران اکوسیستم رودخانه بشار باشد. نتایج حاصل از روش تنانت نشان میدهد که جریان زیستمحیطی برای نیمه پرآبی و دوره کم آبی بهترتیب 3/99 و 11/97 مترمکعب بر ثانیه است. همچنین تعیین جریان زیستمحیطی به روش تسمن بیانگر ایناست که در فصل کم آبی و همینطور نیمهی اول دورهی پرآبی نیاز زیستمحیطی از اهمیت ویژهای برخوردار است و باید جهت جلوگیری از تخریب اکوسیستم رودخانه این میزان جریان حفظ شود. در روش انتقال منحنی تداوم جریان نیاز جریان زیستمحیطی در کلاس A (طبیعی)، 69/60 درصد، در کلاس B (اندکی تغییریافته) 50/10 درصد، در کلاس C (نسبتاً تغییر یافته) 37/80درصد، در کلاس D (تا حد زیادی تغییر یافته) 29/70 درصد، در کلاس E (به شدت تغییر یافته) 24/20درصد و در کلاس F (به طرز بحرانی تغییر یافته) 20/10بهدست آمد. براساس این روش، جریان در کلاس C در حدود 72/54مترمکعب بر ثانیه بهعنوان جزیان زیستمحیطی انتخاب گردید. سری جریان زیستمحیطی در کلاس C بیانگر کاهش دبی جریان با گذشت زمان است. براساس روش هیدرولیکی محیط خیس شده میزان نیاز جریان زیستمحیطی حدود 20/6 درصد MAR بهدست آمد.
علوم غیرزیستی دریا
باقر بهروز؛ محمدرضا خلیل ابادی
چکیده
یکی از مولفه های اصلی و موثر در شکل گیری شرایط و خصوصیات هیدرودینامیکی مناطق ساحلی، جزرومد است. در این تحقیق الگوی نوسانات تراز آب و جریان ناشی از جزرومد در مصب اروند رود مورد بررسی قرار گرفته می شود. نتایج حاصل از این مطالعات در انجام مطالعات رسوب گذاری، فرسایش و تغییرات مورفولوژیک سواحل مورد استفاده قرار خواهد گرفت. هدف از این پژوهش ...
بیشتر
یکی از مولفه های اصلی و موثر در شکل گیری شرایط و خصوصیات هیدرودینامیکی مناطق ساحلی، جزرومد است. در این تحقیق الگوی نوسانات تراز آب و جریان ناشی از جزرومد در مصب اروند رود مورد بررسی قرار گرفته می شود. نتایج حاصل از این مطالعات در انجام مطالعات رسوب گذاری، فرسایش و تغییرات مورفولوژیک سواحل مورد استفاده قرار خواهد گرفت. هدف از این پژوهش ارزیابی و صحت سنجی مدل هیدرودینامیکی عددی کشندی مصب اروندرود با استفاده از اندازه گیری های میدانی در ایستگاه های کشندی و دستیابی به الگوی تراز های کشندی می باشد. این مدل عددی بر پایه روش اویلری توسعه داده شده و در آن برای مشخص کردن الگوی حرکت جریان آب از معادلات پیوستگی و اندازه حرکت، استفاده شده است. مدول هیدرودینامیک مدول پایه ای در مدل جریان است، لازم به توضیح است این مدول شبیه سازی را بر روی شبکه دارای ساختار و معادلات حاکم را نیز با استفاده از تفاضل های محدود حل میکند. در این تحقیق فایل عمق سنجی با ابعاد70 × 70 شبکه بندی شد، دو مرز باز(مرز دریا و مرز بالا دست رودخانه) برای مدل در نظر گرفته شده است به مرز پایین دست سری زمانی تغییرات تراز سطح آب اعمال شده است و به مرز بالادست تغییرات تراز آب به صورت عدد ثابت به مرزها اعمال شده است. پس از واسنجی، مقایسه ی نتایج مدل با اندازهگیریهای میدانی نشان می دهد خطای مجذور میانگین مربعات برای تراز سطح آب m 238/0 و برای سرعت آب m/s 127/0 میباشد.
علوم غیرزیستی دریا
محمدرضا محمدی فر؛ وحید چگینی؛ محمدعلی نجارپور
چکیده
امواج ناشی از باد از مهمترین عوامل محیطی در پروژههای مرتبط با مهندسی دریا محسوب میشوند. به دلیل کمبود داده-های اندازه گیری شده موج، از دادههای پیشبینی شده برای تعیین اقلیم امواج استفاده میشود. امروزه مدلهای عددی به کاربردیترین ابزار برای پیشبینی امواج ناشی از باد تبدیل شدهاند. با این وجود، نتایج این مدلها عمدتا دارای ...
بیشتر
امواج ناشی از باد از مهمترین عوامل محیطی در پروژههای مرتبط با مهندسی دریا محسوب میشوند. به دلیل کمبود داده-های اندازه گیری شده موج، از دادههای پیشبینی شده برای تعیین اقلیم امواج استفاده میشود. امروزه مدلهای عددی به کاربردیترین ابزار برای پیشبینی امواج ناشی از باد تبدیل شدهاند. با این وجود، نتایج این مدلها عمدتا دارای خطا هستند. بنابراین باید نتایج خروجی مدلهای عددی بر اساس دادههای میدانی اصلاح شوند.رویکرد جدیدی که در مطالعه کنونی برای اصلاح نتایج مدل عددی به کار رفته، ایجاد یک مدل محلی و اصلاح نتایج در شرایط مرزی است که منجر به بهبود پیش-بینی امواج در پهنه محاسباتی میشود. برای این منظور ابتدا شبیهسازی اولیه امواج ( مدل عددیSWAN ) در محدوده دریای خزر انجام شده و نتایج شبیهسازی با دادههای میدانی شامل بویههای انزلی، نوشهر و فراساحلی مقایسه شده اند. پس از شبیهسازی اولیه، برای کاهش خطای نتایج خروجی از روش اصلاح پارامترهای مدل استفاده شده است. با مقایسه اطلاعات میدانی و دادههای ورودی، سعی در تدقیق نتایج با استفاده از اصلاح پارامترهای وروردی گردید که این مساله خود موجب اصلاح پارامترهای موج و تا حدی بهبود ارتفاع امواج شبیهسازی گردید. آنگاه در گام بعدی یک مدل بزرگ مقیاس از کل دریای خزر اجرا شده و سپس، مدل محلی تعریف شده که مرز آن کمی بالاتر از محل استقرار بویه فراساحل ( واقع در شمال ناحیه خزر جنوبی) بوده است. نتایج بهدست آمده نشان میدهند که با استفاده از این روش هم ارتفاع امواج و هم دوره تناوب آنها با دقت مناسبی پیشبینی میشوند.
علوم زیستی دریا
داود مافی غلامی؛ ابوالفضل جعفری
چکیده
بررسی تغییرات یکپارچگی یا روند تکهتکهشدگی مانگروها در بلندمدت در اثر تغییر اقلیم میتواند سبب شناخت دقیقتر تغییرات ساختاری در مانگروها و ارتباط آن با پیامدهای ناشی از تغییر اقلیم شود. پژوهش پیشرو به بررسی تغییرات رخ داده در وضعیت یکپارچگی مانگروهای ذخیرهگاه زیستکره حرای قشم در مواجهه با تغییر بارندگی و وقوع خشکسالی در ...
بیشتر
بررسی تغییرات یکپارچگی یا روند تکهتکهشدگی مانگروها در بلندمدت در اثر تغییر اقلیم میتواند سبب شناخت دقیقتر تغییرات ساختاری در مانگروها و ارتباط آن با پیامدهای ناشی از تغییر اقلیم شود. پژوهش پیشرو به بررسی تغییرات رخ داده در وضعیت یکپارچگی مانگروهای ذخیرهگاه زیستکره حرای قشم در مواجهه با تغییر بارندگی و وقوع خشکسالی در طول یک دوره 31 ساله (1986-2017) پرداخته است. بدین منظور از سری زمانی 31 ساله تصاویر ماهوارهای و دادههای بارندگی استفاده شد و مقادیر سنجههای تعداد لکه (NP) و نمایه بزرگترین لکه (LPI) و نیز مقادیر SPI در طول دوره تهیه شد. نتایج تغییرات تعداد لکه و نمایه بزرگترین لکه مانگروها در دوره های وقوع ترسالی (پیش از سال 1998) و خشکسالی (پس از سال 1998) نشان داد که با افزایش مقادیر SPI (مقادیر مثبت) در دوره پیش از سال 1998، از تعداد لکهها و نمایه بزرگترین لکه کاسته شده بود و در دوره پس از سال 1998 و با منفی بودن مقادیر SPI، تعداد لکه و نمایه بزرگترین لکه افزایش یافت. در واقع، نتایج نشاندهنده افزایش وسعت هستههای اصلی و لکههای رویشی بزرگ (افزایش یکپارچگی ساختاری) ذخیرهگاه در دوره زمانی ترسالی و روند معکوس آن در دوره خشکسالی بود. بر اساس اصول بوم-شناسی سرزمین، افزایش تعداد لکهها و نیز افزایش مقدار نمایه بزرگترین لکه (به دلیل کاهش گستره مجموع رویشگاه) در دوره زمانی پس از سال 1998، نشاندهنده تخریب این رویشگاه در سالهای اخیر است. نتایج این پژوهش میتواند در ارزیابی آسیبپذیری این رویشگاهها نسبت به پیامدهای حاصل از تغییر اقلیم استفاده شوند.
علوم غیرزیستی دریا
سمیه فرهنگ بافتانی؛ محمدعلی نجارپور؛ مسعود صدری نسب
چکیده
رسوب شناسی، بررسی انتقال رسوب وشناخت عوامل موثر بر آن، ازمهمترین مطالعات در زمینه پدیده های دریایی است. در این تحقیق انتقال رسوب میانگین سالانه در بندر بوالخیر (و بنادر اطراف آن بندر رستمی و بندر عامری) پس از احداث موج شکن با استفاده از نرم افزار مایک21 مدلسازی و مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به نتایج مدلسازی، احداث موج شکن و جانمایی ...
بیشتر
رسوب شناسی، بررسی انتقال رسوب وشناخت عوامل موثر بر آن، ازمهمترین مطالعات در زمینه پدیده های دریایی است. در این تحقیق انتقال رسوب میانگین سالانه در بندر بوالخیر (و بنادر اطراف آن بندر رستمی و بندر عامری) پس از احداث موج شکن با استفاده از نرم افزار مایک21 مدلسازی و مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به نتایج مدلسازی، احداث موج شکن و جانمایی بندر بوالخیر در بین دو بندر دیگر، انتقال رسوب را تحت تاثیر قرار داده و ناحیه بین دو بندر همواره دارای فرسایش و رسوبگذاری متوالی می باشد. نظر به اینکه مدل دو بعدی، نرخ تجمعی ناخالص را نشان می دهد، نرخ انتقال رسوب در ساحل شمالی بندر حدود5000 مترمکعب در سال و در ساحل جنوبی برابر با 7000 متر مکعب در سال می باشد. سالانه نرخ انتقال رسوب کرانه حدود 5000 مترمکعب در پشت بازوی غربی موج شکن بوالخیر اتفاق می افتد که این نرخ انتقال رسوب، نرخ معنی داری می باشد.
مهندسی دریا
فاطمه اسدی طالببیگی؛ سعید جامعی
چکیده
از میان طیف گستردهی مصالح نوین، کامپوزیتهای مشبک در طراحی سازههای تحت بار، جایگزین بسیار مناسبی برای مصالح معمولی در صنایع مختلف میباشند. در بخش اول این مطالعه، سه چیدمان مختلف برای هستههای یک تیر ساندویچی در نظر گرفته شده و تاثیر شکل سلولها بر رفتار مکانیکی سازه بصورت عددی بررسی شده است. ابتدا وضعیت ارتعاشی هر تیر به کمک ...
بیشتر
از میان طیف گستردهی مصالح نوین، کامپوزیتهای مشبک در طراحی سازههای تحت بار، جایگزین بسیار مناسبی برای مصالح معمولی در صنایع مختلف میباشند. در بخش اول این مطالعه، سه چیدمان مختلف برای هستههای یک تیر ساندویچی در نظر گرفته شده و تاثیر شکل سلولها بر رفتار مکانیکی سازه بصورت عددی بررسی شده است. ابتدا وضعیت ارتعاشی هر تیر به کمک تحلیل مودال بررسی شده و در بخش دوم با تغییر ضخامت هسته پانلهای ساندویچی مشبک با شبکههای ششضلعی مشابه، به بررسی عددی تاثیر ضخامت هسته بر رفتار مکانیکی کامپوزیت پرداخته شده است. نتایج حاکی از آن است که فرکانس طبیعی، خیز و نسبت استحکام به وزن پانلها به ترتیب نزولی به چیدمانهای مربعی، ششضلعی و مثلثی تعلق داشته است. خیز و تنش معادل نتایجی بودند که از شبیهسازی عددی هر مدل به دست آمدند. با افزایش ضخامت هسته، نسبت استحکام به وزن به صورت چشمگیر افزایش مییابد، بطوریکه با افزایش هرچه بیشتر ارتفاع هسته، خیز تیر کاهش و آستانهی قدرت تحمل بار و استحکام افزایش مییابد. در حالتی که ضخامت هسته لانهزنبوری برابر با ضخامت پوسته است، تنها با %25 افزایش حجم مصالح میتوان سختی خمشی را نسبت به ورق صلب را تا 12/7 برابر رساند. مقایسه و اعتبارسنجی دادههای به دست آمده از تحلیل عددی با نتایج آزمایشگاهی موجود نشان میدهد که تنها با 4 درصد اختلاف، همخوانی بسیار نزدیکی بین نتایج وجود دارد.
علوم غیرزیستی دریا
محمدعلی روشنی؛ مهدی مومی پور؛ حکیمه امانی پور
چکیده
زمینلغزشها نوعی حرکت دامنهای هستند که موجب خسارات جانی، مالی و زیستمحیطی قابل توجهی شدهاند. با توجه به اثرات مخرب این پدیده بر سیستمهای اجتماعی- اقتصادی و طبیعی، شناخت نواحی مستعد حرکت تودهای و زمینلغزش در سطح کشور برای استفاده در برنامه ریزی آمایش سرزمین بسیار ضروری است. منطقه سادات حسینی به دلیل شرایط لیتولوژیکی، اقلیمی ...
بیشتر
زمینلغزشها نوعی حرکت دامنهای هستند که موجب خسارات جانی، مالی و زیستمحیطی قابل توجهی شدهاند. با توجه به اثرات مخرب این پدیده بر سیستمهای اجتماعی- اقتصادی و طبیعی، شناخت نواحی مستعد حرکت تودهای و زمینلغزش در سطح کشور برای استفاده در برنامه ریزی آمایش سرزمین بسیار ضروری است. منطقه سادات حسینی به دلیل شرایط لیتولوژیکی، اقلیمی و کاربری اراضی، ناهمواری و دامنههای پر شیب نسبت به زمینلغزش حساسیت دارد. لذا مطالعات بیشتر در منطقه ضروری به نظر میرسد. سه مدل برای پهنه بندی حساسیت زمینلغزش در منطقه مورد مطالعه شامل روشهای آنبالاگان، حائری- سمیعی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی استفاده شده است. در این پژوهش از معیارهای لیتولوژی، شیب، نوع کاربری اراضی و پوشش گیاهی، جهت شیب، طول روخانه و راه، زمینلرزه و طبقات ارتفاع برای شناسایی حساسیت زمینلغزش استفاده شده است. نقشههای فاکتور موثر در محیط GIS آماده شده و با استفاده از تجزیه و تحلیلهای آماری، نقشه پهنهبندی حساسیت زمینلغزش در منطقه مورد مطالعه بدست آمد. نتایج حاصل از خروجی مدلها نشان داد که در پهنهبندی حساسیت زمینلغزش با استفاده از مدل آنبالاگان به ترتیب 01/0، 33/26، 48/20، 25/35، 90/17 درصد از مساحت منطقه در طبقات حساسیت خیلیکم، کم، متوسط، زیاد، خیلی زیاد قرار گرفتند. انطباق نقشههای پهنهبندی حساسیت زمینلغزش در منطقه مورد مطالعه بر اساس سه مدل و همچنین بررسی وضعیت موجود زمینلغزشها نشان میدهد که بیشتر لغزشها منطقه سازندهای آبرفتی و سازند آغاجاری و در دامنههای رو به جنوب منطقه دیده میشود. همچنین نتایج حاصل از مدل آنبالاگان در منطقه انطباق بیشتری با واقعیت موجود دارد.
علوم غیرزیستی دریا
هیوا علمی زاده؛ هادی مهدی پور
چکیده
هدف این پژوهش بازشناسی خودکار الگوهای فرمیک شبکه آبراههها در بخشی از رودخانه لاهیجان با استفاده از تصاویر پنکروماتیک با توان تفکیک مکانی بالا (HR-PRS) و الگوریتمهای خوشهبندی فازی است و کارایی این روشها را در ناحیهبندی تصاویر ماهوارهای GeoEye-1 محدوده مورد مطالعه به منظور تشخیص و آشکارسازی عوارض ژئومورفیکی و شبکه آبراههها ...
بیشتر
هدف این پژوهش بازشناسی خودکار الگوهای فرمیک شبکه آبراههها در بخشی از رودخانه لاهیجان با استفاده از تصاویر پنکروماتیک با توان تفکیک مکانی بالا (HR-PRS) و الگوریتمهای خوشهبندی فازی است و کارایی این روشها را در ناحیهبندی تصاویر ماهوارهای GeoEye-1 محدوده مورد مطالعه به منظور تشخیص و آشکارسازی عوارض ژئومورفیکی و شبکه آبراههها مورد بررسی قرار میدهد. در این راستا ناحیهبندی فازی تصاویر پانکروماتیک HR-PRS محدوده مورد مطالعه، پس از پیشپردازشهای رادیومتریک و هندسی با استفاده از الگوریتمهای FWS ، MSA ، IDF و CFM ، در نرمافزار MATLAB صورت گرفت. در نهایت الگوریتمهای خوشهبندی فازی مورد بررسی که دارای پارامترهای فازی هستند، بر روی تصاویرHR-PRS ورودی اعمال شده و نتایج آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان میدهد الگوریتم خوشهبندی Classical Fusion Method and FCM (CFM) در زمینه ناحیهبندی فازی و آشکارسازی شاخصهای مورد بررسی بهترین عملکرد را دارا میباشد. همچنین این الگوریتم میتواند اشکالات ناحیهبندی ناشی از همپوشانی ویژگیهای طیفی بین طبقات نتایج خوشهبندی را کاهش و بهبود دهد و پدیدههای مکانی و خوشههای با انواع اندازه، شکل و چگالی را به خوبی شناسایی نماید؛ در نتیجه مرزهای تصویر به خوبی آشکار میشوند. دلیل این امر استفاده از اعداد فازی و نیز روشهای خوشهبندی کارا در این روش میباشد. این نتایج همچنین نشان میدهد تکنولوژی سنجش از دور با ارائهی تصاویر چندزمانه، میتواند مبنای بسیار مناسبی برای پایش و آشکارسازی تغییرات محیطی، تشخیص عوارض و استخراج دقیق اطلاعات از تصاویر باشد و استفاده از الگوریتمهای خوشهبندی و ویژگیهای فازی، روش مناسب و بهینه جهت ادغام اطلاعات تصاویر ماهوارهای HR-PRS از یک منطقه جغرافیایی با هدف ناحیهبندی میباشد.
علوم غیرزیستی دریا
زهرا گودینی؛ حسین محمد عسگری؛ سروش زرقانی
چکیده
بسیاری از تالابها و نواحی مرطوب ازجمله تالاب هورالعظیم رو به خشکی است و بیابانهای کوچکی را ایجاد نموده که منشأ بسیاری از توفانهای غبار در سالهای اخیر است. مدیریت این رویداد، به شناخت ویژگیهای فرسایش بادی و شبیهسازی آن نیاز مبرمی دارد. در این تحقیق با استفاده از نسخه 3.7 مدل عددی WRF و با کمک طرحواره GOCART به بررسی غلظت ریزگردها ...
بیشتر
بسیاری از تالابها و نواحی مرطوب ازجمله تالاب هورالعظیم رو به خشکی است و بیابانهای کوچکی را ایجاد نموده که منشأ بسیاری از توفانهای غبار در سالهای اخیر است. مدیریت این رویداد، به شناخت ویژگیهای فرسایش بادی و شبیهسازی آن نیاز مبرمی دارد. در این تحقیق با استفاده از نسخه 3.7 مدل عددی WRF و با کمک طرحواره GOCART به بررسی غلظت ریزگردها در منطقه تالابی هورالعظیم پرداخته شد. مدل مربوطه با در نظر گرفتن حداکثر پارامترهای مؤثر بر پیشبینی هوا که ازنظر تحلیل مقیاس، نقش پررنگی دارند به کمک معادلات و روابط حاکم بر جو مانند معادله پیوستگی، معادلات ترمودینامیکی و پایش واکنشهای شیمیایی جوی، محاسبات مربوطه را انجام و خروجی را بهصورت ماتریسهای عددی تولید میکند. مدل WRF ازنظر مقیاس و تغییرات زمانی، برآورد مناسبی از هواویزها در محدوده مطالعاتی دارد. غلظت PM10 شبیهسازیشده با مدل WRF با غلظتهای ساعتی ایستگاه سنجش اداره کل محیطزیست خوزستان در اهواز مقایسه گردید. غلظتهای شبیهسازیشده با غلظتهای ساعتی ایستگاه سنجش تطابق خوبی دارد که نشاندهنده کارایی مدل عددی WRF در شبیهسازی غلظت ذرات غبار است. با بررسی الگوی غلظت PM10 در حوضه شبیهسازی میتوان دریافت که مدل، گسیل گردوخاک را در منطقه موردمطالعه بهدرستی به دست آورده است؛ بنابراین میتوان گفت عملکرد طرحواره GOCART در برآورد مقادیر PM10 بهویژه ازنظر الگوی تغییرات و آشکارسازی توفان از کیفیت قابل قبولی برخوردار است.
علوم غیرزیستی دریا
عباس مدحجی؛ یدالله نیکپور قنواتی؛ آرش لرکی؛ فواد بوعذار
چکیده
سنجش فلزات سنگین در آب، رسوب و ماهیان، همیشه معیاری برای سنجش آلودگی محیط و میزان تأثیر آن بر اکوسیستم انسانی بوده است. در این پژوهش نمونهبرداری از بازار ماهیفروشان خرمشهر صورت گرفت و از عضله ماهیهای سرخو، شوریده، زبان، کفشک، حلوا سفید و میگو نمونه برداری انجام گرفت. طبق نتایج بهدستآمده، غلظت فلز سنگین Fe نسبت به سایر فلزات، ...
بیشتر
سنجش فلزات سنگین در آب، رسوب و ماهیان، همیشه معیاری برای سنجش آلودگی محیط و میزان تأثیر آن بر اکوسیستم انسانی بوده است. در این پژوهش نمونهبرداری از بازار ماهیفروشان خرمشهر صورت گرفت و از عضله ماهیهای سرخو، شوریده، زبان، کفشک، حلوا سفید و میگو نمونه برداری انجام گرفت. طبق نتایج بهدستآمده، غلظت فلز سنگین Fe نسبت به سایر فلزات، در همه نمونههای موردمطالعه بیشتر بود. روند تغییر غلظت برای سایر فلزات سنگین در بافت عضله ماهیان و میگو Metapenaeus affinis به ترتیب Zn>Cu > Ni> Pb> Cd مشاهده شد. بیشترین غلظت فلزات Cd و Pb در ماهی شوریده و کفشک با 19/0 و 24/0 میکروگرم بر گرم و برای فلزات Fe و Zn در ماهی شوریده به ترتیب برابر با 14/14 و 42/8 میکروگرم بر گرم و برای کفشک ماهی همین فلزات با به ترتیب با غلظت 9/20 و 98/9 اندازه گیری شد. غلظت آهن و روی در میگو 13/32 و 18/15 میکروگرم بر گرم، در ماهی سرخو غلظت نیکل 29/0 میکروگرم بر گرم و در آخر، بیشترین غلظت فلز Pb در ماهی کفشک با 24/0 میکروگرم بر گرم مشاهده شد. بیشترین میزان آلودگی در میگو و با فلز Feبا غلظت 13/32 میکروگرم بر گرم بدست آمد. در حالی، که کمترین میزان آلودگی در ماهی حلوا سفید مشاهده شد. دلیل این امر نیز، وجود میزان کادمیم کمتر از حد تشخیص دستگاه بود.
علوم زیستی دریا
مژده میرکی؛ هرمز سهرابی؛ سیما صادقی؛ پرویز فاتحی؛ مارکوس امیتزر
چکیده
پیشرفت در سنجش از دور امکان نقشه برداری سریع مانگرو را با نیاز کمتر به کارهای فشرده زمینی، پردازش های پیچیده و سنگین و تکنیک های طبقه بندی وابسته به مهارت فراهم می کند. در این پژوهش، با استفاده از تصاویر ماهواره سنتینل-2 به تهیه نقشه جنگل های مانگرو استان هرمزگان در سه زیست بوم قشم، خمیر و سیریک در سامانه Google Earth Engine ...
بیشتر
پیشرفت در سنجش از دور امکان نقشه برداری سریع مانگرو را با نیاز کمتر به کارهای فشرده زمینی، پردازش های پیچیده و سنگین و تکنیک های طبقه بندی وابسته به مهارت فراهم می کند. در این پژوهش، با استفاده از تصاویر ماهواره سنتینل-2 به تهیه نقشه جنگل های مانگرو استان هرمزگان در سه زیست بوم قشم، خمیر و سیریک در سامانه Google Earth Engine (GEE) پرداخته شد. بدین منظور تمام مراحل تهیه نقشه این جنگل ها، در GEE انجام شد. به این منظور از تصاویر تصحیح شده Level-2A استفاده شد. سپس به منظور کاهش خطا، پیکسل های ابری با تابع maskS2clouds از تصاویر حذف شدند. همچنین از شاخص جدید شناسایی جنگل های مانگرو (MMRI) و شاخص های طیفی مرسوم برای بارزسازی تمایز طیفی پوشش مانگرو از اطراف استفاده شد. برای طبقه بندی تصویر مناطق مورد مطالعه از سه کلاس برای پوشش زمین شامل: مانگرو و غیر مانگرو (خشکی) و دریا (آب) استفاده شد. طبقه بندی براساس الگوریتم جنگل تصادفی انجام شد و ارزیابی صحت در نرمافزار R بر اساس روش اعتبارسنجی K-fold مورد بررسی قرار گرفت. نتایج طبقه بندی در سایت قشم با صحت کلی و کاپای %98 و 0/73 در بین سه زیست بوم بالاترین صحت را داشت. در سایت خمیر و سیریک صحت کلی به ترتیب برابر 97 % و مقدار کاپای 0/71 و 0/70 بود. شاخص MMRI مهم ترین متغیر در طبقه بندی در قشم و خمیر بود درحالیکه در سیریک شاخص SAVI مهم ترین شاخص طیفی در تهیه نقشه پوشش مانگرو بود. صحت کلی بالای 95 % در هر سه سایت نشان می دهد ترکیب داده های سنتینل-2 با استفاده از شاخص های مناسب در GEE رهیافت موثری برای تولید نقشه جنگل های مانگرو است.
علوم غیرزیستی دریا
یاسمن گندمی؛ احمد سواری؛ بابک دوست شناس؛ صالح آرخی
چکیده
کاربردهای روز افرون سنجش از راه دور برای به نقشه درآوردن و پایش تغییرات مانگروها به منظور مدیریت پایدار منابع زیستی روشی عملی است. طی چند دهه ی اخیر پیدایش شاخص های گیاهی متفاوت اثر قابل توجهی بر فرایندهای به نقشه در آوردن مانگروها و دیگر اکوسیستم های جنگلی داشته است. دراین مطالعه چهار شاخص گیاهی مختلف شامل ...
بیشتر
کاربردهای روز افرون سنجش از راه دور برای به نقشه درآوردن و پایش تغییرات مانگروها به منظور مدیریت پایدار منابع زیستی روشی عملی است. طی چند دهه ی اخیر پیدایش شاخص های گیاهی متفاوت اثر قابل توجهی بر فرایندهای به نقشه در آوردن مانگروها و دیگر اکوسیستم های جنگلی داشته است. دراین مطالعه چهار شاخص گیاهی مختلف شامل شاخص نرمال شده ی تفاضل پوشش گیاهی (NDVI)، شاخص پوشش گیاهی تعدیل شده با خاک(SAVI)، شاخص نسبت پوشش گیاهی(SR) و همچنین شاخص گیاهی تغییر یافته(TVI) با هم مقایسه شدند تا مناسب ترین شاخص برای جداسازی مناطق مانگرویی خلیج نایبند با استفاده از تصویر ماهوارهی لندست با قدرت تفکیک مکانی 30 متر از سال 2012 شناسایی شود. برای جداسازی مناطق مانگرویی از غیرمانگرویی از روش طبقه بندی نظارت شده ی حداکثر احتمال (MLC) استفاده شد. نتایج نشان داد که بهترین و بالاترین صحت (%85/96) به ترکیب بین باندهای سنجنده به همراه شاخص های گیاهی NDVI و SAVIمربوط می شود.
علوم غیرزیستی دریا
زینب سپه وند؛ محمود نصیری؛ روح الله حیدری؛ سید حسین هاشمی
چکیده
در این تحقیق، یک روش حسّاس و کمهزینه برای تعیین سریع میزان فرمآلدهید در آب دریا ارائه شده است. این روش بر اساس واکنش فرمآلدهید با 5 و 5- دی متیل- 1و3- سیکلو هگزا دایون (دایمدون) در حضور آمونیوم استات است. بعد از واکنش مشتقسازی، مخلوط 100 میکرولیتر از کلروفرم به عنوان حلال استخراجی و 900 میکرولیتر از اتانول به عنوان حلال پخشی به ...
بیشتر
در این تحقیق، یک روش حسّاس و کمهزینه برای تعیین سریع میزان فرمآلدهید در آب دریا ارائه شده است. این روش بر اساس واکنش فرمآلدهید با 5 و 5- دی متیل- 1و3- سیکلو هگزا دایون (دایمدون) در حضور آمونیوم استات است. بعد از واکنش مشتقسازی، مخلوط 100 میکرولیتر از کلروفرم به عنوان حلال استخراجی و 900 میکرولیتر از اتانول به عنوان حلال پخشی به سرعت به نمونه آبی حاوی فرمالدهید تزریق میشود. اندازهگیری غلظت آنها توسط اسپکتروفتومتر مجهز به میکروکووت در طول موج 395 نانومتر در برابر محلولهای استاندارد انجام پذیرفت. پارامترهایی که روی کارآئی استخراج اثر میگذارند از قبیل pH، نوع و حجم حلال استخراجی و پخشی و مقدار دایمدون بررسی و بهینه شدند. تحت شرایط بهینه، گستره دینامیکی خطی روش برای این آنالیت 0/1 تا 100 میکروگرم بر لیتر به دست آمد. حد تشخیص روش برای این ترکیب 0/02 میکروگرم بر لیتر محاسبه گردید. بازیابی نسبی فرم آلدهید از آب دریا با اضافه کردن 10 میکروگرم بر لیتر از آنها، بین 99/4 -97 درصد بدست آمد. روش پیشنهادی به طور موفقیت آمیزی برای تعیین فرمالدهید از آب دریای خلیج چابهار بکار رفت.
علوم غیرزیستی دریا
مریم سیوف جهرمی؛ زهره شاهمنصوری
چکیده
در این مطالعه، با استفاده از دادههای بلندمدت AVISO، طی 25 سال (11 دیماه 1371 الی 10 دیماه 1394)، آنومالی تراز دریای خلیج فارس (قدرت تفکیک فضایی 0/25 درجه طول و عرض جغرافیایی)، در محیط نرمافزار MATLAB مورد بررسی قرار گرفته است. متوسط 25 ساله از دادهها نشان میدهد؛ آنومالی تراز دریا مثبت و برابر باcm 3/06 ± 0/05 (انحراف معیار±میانگین) است ...
بیشتر
در این مطالعه، با استفاده از دادههای بلندمدت AVISO، طی 25 سال (11 دیماه 1371 الی 10 دیماه 1394)، آنومالی تراز دریای خلیج فارس (قدرت تفکیک فضایی 0/25 درجه طول و عرض جغرافیایی)، در محیط نرمافزار MATLAB مورد بررسی قرار گرفته است. متوسط 25 ساله از دادهها نشان میدهد؛ آنومالی تراز دریا مثبت و برابر باcm 3/06 ± 0/05 (انحراف معیار±میانگین) است که بیشتر از متوسط جهانی است. دامنه تغییرات آن از مقدار کمینه cm 2/46 تا بیشینه cm 3/42 تغییر میکند. متوسط 25 ساله از هر فصل نشان میدهد که آنومالی تراز دریا با خیزی در فصل پاییز و افتی در فصل بهار مواجه است. دو فصل تابستان و زمستان به صورت فصل گذار از بیشینه آنومالی پاییزه به کمینه آنومالی بهاره است. همچنین نتایج نشان میدهد که توزیع مکانی آنومالی تراز دریا در حوضه، متفاوت است. میانگین آنومالی روند تراز دریا در خلیجفارس افزایشی و برابر با 0/1±2/9+ mm/year است که خلیجفارس را عملا به سه بخش شمال غربی در نزدیکی ساحل عربی (با آهنگ کمتر از mm/year 2/5)، بخش شمالی و مرکزی خلیج (با آهنگ mm/year 3/5-2/5) و بخش جنوبی خلیج و تنگه هرمز (با آهنگ بیش از mm/year 3/5) تقسیم میکند. پس بنابراین، اگرچه سر خلیج فارس دارای روند تغییرات مثبت است، اما کمتر از بخش جنوبی آن و در نزدیکی تنگه هرمز است. اگر افزایش تراز دریای خلیج فارس، با همین روند ادامه یابد، در 200 سال آینده، بیش از m 0/5 سطح تراز دریای خلیجفارس افزایش خواهد داشت که در حجم حوضه و مساحت آن تغییرات قابل توجهی وارد میشود.
علوم غیرزیستی دریا
محمد تقی زمانیان؛ مسعود صدری نسب؛ مهری فلاحی
چکیده
طراحی مدل عددی اقیانوسی برای خلیجفارس برای پیشبینی پدیدهها و فراسنجهای اقیانوسی، از جمله راههای پیشگیری یا رفع مشکلات موجود در این محیط مهم میباشد و کار موثر، طراحی مدل آزمایشگاهی در تشابه با آن بوده که میتواند واکنش فیزیکی محیط را نسبت به شرایط مختلف مشخّص کند. هدف این پژوهش، طراحی مدل عددی اقیانوسی آزمایشگاهی، ...
بیشتر
طراحی مدل عددی اقیانوسی برای خلیجفارس برای پیشبینی پدیدهها و فراسنجهای اقیانوسی، از جمله راههای پیشگیری یا رفع مشکلات موجود در این محیط مهم میباشد و کار موثر، طراحی مدل آزمایشگاهی در تشابه با آن بوده که میتواند واکنش فیزیکی محیط را نسبت به شرایط مختلف مشخّص کند. هدف این پژوهش، طراحی مدل عددی اقیانوسی آزمایشگاهی، در تشابه با خلیجفارس، برای پیشبینی پاسخ محیط به نیروی کشند و باد است. این مدل سه بعدی از معادلات مقدم در دستگاه مختصات کروی زمین با آرایه قائم سیگما برای همانندسازی سود میبرد. برای حل معادلات مدل از روش تفاضل متناهی استفاده شده است. اصول بهکار رفته در طراحی مدل و محاسبه منطقیتر تنش بین لایهها، از مزایای این مدل، در مقایسه با مدلهای مشابه است. به این منظور، یک حوضه پنج لایه اقیانوسی با کفی نا تراز، بیشترین عمق 100 متر و کمترین عمق 80/09 متر درنظر گرفته شده است. میانگینهای روزانه باد خلیجفارس، شوری و دمای آب و تغییرات تراز آب در تنگهی هرمز از دادههای ورودی مدل است. اجرای دو سالهی این مدل نشان داد که دراین حوضه نیروی کشند در مقایسه با نیروی باد و اختلاف چگالی، یک نیروی غالب است. همچنین جریانی با بیشینهی 1/98 متربرثانیه در تنگه ایجاد شده که چرخش پادساعتگردی را در حوضه برقرار مینماید. حداکثر مجموع تغییرات ارتفاع آب، در این ناحیه 2/98 متر بهدست آمد. نتایج اجرای این مدل آزمایشگاهی با واقعیتهای اقیانوسشناختی خلیجفارس تطابق داشته و ضمن برآورده نمودن هدف، اساس مدلی مناسبی برای خلیجفارس است.
مهندسی دریا
محمد احمدنژاد؛ عباس فاضلی نیا
چکیده
به دلیل وجود اثرات هیدرولیکی و هیدرو دینامیکی در کانالها و آبراهه های قابل کشتیرانی, بایستی رفتار کشتی را در ارتباط با عرض کانال،سرعت و آبخور شناور مورد مطالعه قرار داد. مهم ترین پارامتری که طراح باید مد نظر قرار دهد پدیده اسکوات، می باشد. پیش بینی صحیح پارامترهای هیدرودینامیک برای کشتی های عملیاتی در مناطق کم عمق ...
بیشتر
به دلیل وجود اثرات هیدرولیکی و هیدرو دینامیکی در کانالها و آبراهه های قابل کشتیرانی, بایستی رفتار کشتی را در ارتباط با عرض کانال،سرعت و آبخور شناور مورد مطالعه قرار داد. مهم ترین پارامتری که طراح باید مد نظر قرار دهد پدیده اسکوات، می باشد. پیش بینی صحیح پارامترهای هیدرودینامیک برای کشتی های عملیاتی در مناطق کم عمق برای جلوگیری از به گل نشستن کشتی ضروری است.در این مقاله سعی شده پارامتر هیدرودینامیک برای شناورهای با بدنه سری 60 , در آب های کم عمق به روش آزمایش مدل برای بدنه با ضریب ظرافت بدنه در حوضچه کشش در وضعیت های مختلف مورد بررسی قرار گیرد و بنابر نتایج حاصله می توان بهترین وضعیت را برای افزایش کارایی کشتی ها و رسیدن به بهینه ترین سرعت وآبخور در کانال ها معرفی نمود. پس از استخراج داده ها, نتایج بدست آمده با نتایج حاصل از روابط تجربی, مقایسه شده است. در ضمن برای انجام آزمایشات پس از ساخت مدل شناور، دیواره های کاذب کانال طراحی و اجرا گردید. خصوصیت اصلی این جداره های کاذب این بود که بوسیله آن می توانستیم عرض کانال را تغییر دهیم. سپس با استفاده از برنامه نویسی پی ال سی(plc ) داده ها را از سنسورها دریافت و ثبت می کنیم. در حین آزمایش کنترل تمام مکانیزم به شکل اتوماتیک در اختیار فردی است که آزمایش را انجام می دهد .
علوم غیرزیستی دریا
مسعود صدری نسب؛ عباس عینعلی؛ محمد اکبری نسب؛ محمدعلی نجارپور
چکیده
پلوم رودخانه اروند که اصلی ترین منبع آب شیرین برای خلیج فارس بوده، حوضه آبریز آن سکونت گاه حدود 54 میلیون نفر انسان در منطقه است، از پدیده های مهم در مناطق ساحلی است. رودخانه اروند، مرز دو کشور ایران و عراق بوده، پلوم آن در خلیج فارس در قلمرو سه کشور ایران، عراق و کویت شکل می گیرد. این موضوع به همراه مشکلات سیاسی و امنیتی ...
بیشتر
پلوم رودخانه اروند که اصلی ترین منبع آب شیرین برای خلیج فارس بوده، حوضه آبریز آن سکونت گاه حدود 54 میلیون نفر انسان در منطقه است، از پدیده های مهم در مناطق ساحلی است. رودخانه اروند، مرز دو کشور ایران و عراق بوده، پلوم آن در خلیج فارس در قلمرو سه کشور ایران، عراق و کویت شکل می گیرد. این موضوع به همراه مشکلات سیاسی و امنیتی منطقه و همچنین کم عمق بودن دهانه رودخانه، علت کمبود اندازه گیری های میدانی در منطقه و ناشناخته ماندن دبی رودخانه اروند است. با وجود مشکلات ناشی از کمبود دادههای میدانی، این مطالعه از جدی ترین تلاش ها برای درک ساختار پلوم این رودخانه مهم است. در این تحقیق، چرخش آب و دما و شوری خلیج فارس، با استفاده از مدل FVCOM مدل سازی شد. سپس حساسیت ساختار سطحی پلوم رودخانه اروند نسبت به تغییرات دبی و باد مورد بررسی دقیق تر قرار گرفت. به این منظور 14 حالت مختلف باد به علاوه 8 حالت مختلف دبی به مدل اعمال شد. نتایج نشان داده که پلوم رودخانه اروند از نوع «پلوم گسترده در سطح» است و حساسیت بالایی نسبت به تغییرات باد دارد. افزایش سرعت باد، عموما سبب کاهش مساحت پلوم شد. حالت های مختلف باد سبب ایجاد سه نوع پلوم در دهانه این رودخانه شد. در نوع اول پلوم به سمت سواحل شمال غربی خلیج فارس و در نوع سوم به سمت سواحل کویت منحرف میشود. در نوع دوم پلوم در امتداد مسیر ورود آب رودخانه به دریا حرکت کرده، به طرفین منحرف نمی شود. این جابجایی پلوم صرفا به دلیل جابجایی توده آّب سطحی است.
علوم غیرزیستی دریا
عاطفه پورکریمیان؛ مریم سیوف جهرمی؛ حسین ملکوتی
چکیده
بینش جدید در زمینهی مطالعات همزمان اقیانوسی-جوی-خشکی، محققان را به سوی ردیابی پدیدههای جذاب جوی و اقیانوسی سوق داده است. در این پژوهش، با بررسی نقشههای همدیدی (سینوپتیکی) و شاخصهای بارشی ایران، نوع و شدت رویداد بارشی 29 اسفند 1395 در شهر بندر دیر در ایستگاه همدیدی آن (با مختصات Nʺ34ʹ51˚27- Eʺ52ʹ57˚51 و کد بینالمللی 40872) تعیین شدهاست. ...
بیشتر
بینش جدید در زمینهی مطالعات همزمان اقیانوسی-جوی-خشکی، محققان را به سوی ردیابی پدیدههای جذاب جوی و اقیانوسی سوق داده است. در این پژوهش، با بررسی نقشههای همدیدی (سینوپتیکی) و شاخصهای بارشی ایران، نوع و شدت رویداد بارشی 29 اسفند 1395 در شهر بندر دیر در ایستگاه همدیدی آن (با مختصات Nʺ34ʹ51˚27- Eʺ52ʹ57˚51 و کد بینالمللی 40872) تعیین شدهاست. سپس بهمنظور شناسایی چشمههای اقیانوسی محتوای آب این سامانه بارشی، از زمان رخداد بیشینه بارش، بستههای هوا بهصورت عقبگرد به مدت 9 روز از ایستگاه مورد مطالعه با استفاده از مدل تحت وب، مسیریابی هیبریدی تک بستهای لاگرانژی HYSPLIT، ردیابی شدهاند و الگوی میانگین مسیر انتقال رطوبت در ترازهای بارشی 800 تا 550 هکتوپاسکال ترسیم شدند. دادههای میدانی آبوهوایی (شامل سرعت و جهت باد، رطوبت نسبی و بارش) از آرشیو دادههای آنالیزشده مرکز ملی پیشبینی محیطی/ مرکز ملی تحقیقات جوی (NCEP/NCAR) با گام زمانی 6 ساعته و تفکیک مکانی ˚5/2×˚5/2 طول و عرض جفرافیایی به مدل وارد شدهاست. در بررسی نقشههای هواشناسی و دادهها، دیده شد که رویداد بارشی 29 اسفند، طبق شاخص حدی R10mm، جزء روزهای با بارش سنگین قرار گرفته است. همچنین نتایج مدلسازی به خوبی نشان داد که منشأ اصلی محتوای رطوبت این سامانه بارشی اسفندماه 1395 شمال اقیانوس هند (دریای عربی) و شرق اقیانوس اطلس بوده است. به علاوه نتایج نشان داد که در طول وقوع این رویداد بارشی یک سیکلون برون حارهای در منطقه در حال فعالیت بوده است.
علوم غیرزیستی دریا
عطاءاله عبداللهی کاکرودی؛ لیلا امینی؛ مهدی حسنلو
چکیده
جهت مطالعه مناطق کمعمق ساحلی، تصاویر رایگان لندست-8 با توان تفکیک رادیومتریکی نسبتاً بالا و وجود دو باند در محدوده آبی و نزدیک به آبی مناسب می باشد. در این پژوهش علاوه بر تصاویر ماهواره-ای لندست از دادههای هیدروگرافی نیز استفاده شده است. هدف از این پژوهش، عمق سنجی نواحی ساحلی محدوده جنوب شرقی دریای خزر با اعمال الگوریتم PCA بر باندهای ...
بیشتر
جهت مطالعه مناطق کمعمق ساحلی، تصاویر رایگان لندست-8 با توان تفکیک رادیومتریکی نسبتاً بالا و وجود دو باند در محدوده آبی و نزدیک به آبی مناسب می باشد. در این پژوهش علاوه بر تصاویر ماهواره-ای لندست از دادههای هیدروگرافی نیز استفاده شده است. هدف از این پژوهش، عمق سنجی نواحی ساحلی محدوده جنوب شرقی دریای خزر با اعمال الگوریتم PCA بر باندهای پیشپردازش شده مرئی باشد. از جمله پیشپردازشهای لازم در مطالعات سنجشازدوری تصحیح اتمسفری است که در این پژوهش تصحیح اتمسفری FLAASH و Dark Object Subtract (DOS) بطور جداگانه بر باندهای مرئی اعمال گردید و نتایج عمق بدست آمده از طریق اعمال تبدیل PCA بر روی این دو نوع تصحیح اتمسفری بررسی گردید. الگوریتم PCA در چهار حالت مختلف مورد بررسی قرار گرفت. شاخصهای آماری R^2، RMSEو NRMSE با استفاده مقادیر حاصل شده از الگوریتم و دادههای هیدروگرافی در هر دو نوع تصحیح اتمسفری محاسبه شد. نتایج نشان میدهد دقت عمق بدست آمده از روش PCA در هر دو نوع تصحیح اتمسفری، در صورتی که هر چهار یا هر سه مؤلفه PCA به عنوان ورودی الگوریتم معرفی شود نسبت به حالتی که تنها از مؤلفههای اول یا اول و دوم استفاده شود دقت عمق برآورد شده بیشتر خواهد بود. . همچنین با بکارگیری هر چهار مؤلفه، دقت تصحیح اتمسفری DOS در عمقیابی با مقدار R^2=0.91، RMSE=0.3 و NRMSE=0.05 در مقایسه با تصحیح اتمسفری FLAASH، R^2=0.87، RMSE=0.38 و NRMSE=0.06 نتیجه بهتری را نشان میدهد.
علوم غیرزیستی دریا
رامین علایی روزبهانی؛ حمیدرضا جعفری؛ غلامرضا نبی بیدهندی؛ حسن هویدی
چکیده
روند گسترش فعالیتهای انسانی با تغییر و معرفی انواع کاربری و پوشش زمین، ساختار سرزمین را دستخوش تغییرات شدیدی کرده است. طی چندین دههی اخیر ساختار و الگوی پوشش سرزمین در پهنهی ساحلی خوزستان، نیز مصون از چنین تغییراتی نبوده است. بنابراین پایش ترکیب و آرایش فضایی پوشش سرزمین/کاربری سرزمین و تغییرات آن، به منظور شناسایی تهدیدها ...
بیشتر
روند گسترش فعالیتهای انسانی با تغییر و معرفی انواع کاربری و پوشش زمین، ساختار سرزمین را دستخوش تغییرات شدیدی کرده است. طی چندین دههی اخیر ساختار و الگوی پوشش سرزمین در پهنهی ساحلی خوزستان، نیز مصون از چنین تغییراتی نبوده است. بنابراین پایش ترکیب و آرایش فضایی پوشش سرزمین/کاربری سرزمین و تغییرات آن، به منظور شناسایی تهدیدها و فرصتهای موجود امری ضروری محسوب میشود. هدف از این پژوهش پایش روند تغییرات موزاییک سرزمین در مناطق ساحلی جلگه خوزستان بواسطه رشد و گسترش فعالیتهای انسانی میباشد. در این پژوهش تصاویر ماهوارهای در دو سری زمانی، 2000(Landsat 7 ETM+) و سال 2015(Landsat 8 OLI/TIRS) برای استخراج نقشه پوشش سرزمین/ کاربری سرزمین استفاده گردید. به منظور پایش روند تغییرات از پنج سنجهی سیمای سرزمینNP, PLAND, MPS, MNND استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان میدهند که ترکیب و آرایش مکانی پوشش سرزمین در محدوده مطالعاتی با تجزیهشدگی، حذف و ساییدگی لکهها، از ناهمگونی و پیچیدگی بیشتری برخوردار شده است. همچنین با اضافه شدن دو نوع کاربری کشت و صنعت نیشکر و حوضچههای پرورش ماهی و رشد واحدهای ساخت و ساز صنعتی، ساختار سرزمین از لحاظ ترکیب، توزیع، پیوستگی و وسعت الگوهای ارزشمند اکولوژیکی با تغییرات شدیدی مواجه شده است. جنگلهای رودکناری با افزایش تعداد لکه و کاهش 50% سنجهPLAND و تالابها نیز با افزایش 58% سنجه NP و افزایش 71% سنجه MNND در این نواحی با حدکثر سطح تجزیهشدگی، آسیبپذیرترین الگوهای محیطی نواحی ساحلی میباشند.
علوم غیرزیستی دریا
اردشیر فرهادی؛ محمد تقی زمانیان
چکیده
یک مدل پایه پویاب چگال گرای اقیانوسی سه بعدی تفاضل محدود بر اساس معادلات مقدم در دستگاه مختصات کروی زمین با آرایه قائم سیگما در پنج لایه معادل با یازده تراز را طراحی کرده ایم. این مدل در یک حوضه ی مستطیل شکل با مرزهای بسته بین عرض های جغرافیایی 24 تا 30 درجه و طول های جغرافیایی بین 47 تا 58 درجه با عمق ثابت 120 متر در نظر گرفته ...
بیشتر
یک مدل پایه پویاب چگال گرای اقیانوسی سه بعدی تفاضل محدود بر اساس معادلات مقدم در دستگاه مختصات کروی زمین با آرایه قائم سیگما در پنج لایه معادل با یازده تراز را طراحی کرده ایم. این مدل در یک حوضه ی مستطیل شکل با مرزهای بسته بین عرض های جغرافیایی 24 تا 30 درجه و طول های جغرافیایی بین 47 تا 58 درجه با عمق ثابت 120 متر در نظر گرفته شده است. برای همانند سازی جریان های بادرانده، نیروی باد غربی با تندی یکنواخت 10 متر بر ثانیه به شکل پیوسته به مدت 4 روز در سراسر سطح حوضه به کار برده شده است. سازوکار جریان های بادرانده به علاوه توزیع دما و شوری در لایه های مختلف دریا مورد مطالعه و بررسی قرار داده شده است. در لایه های سطحی، نیروی ناشی از تنش باد، و در لایه های زیرین، نیروی ناشی از تغییرات افقی فشار بر حرکت آب حاکم می باشند. با توجه به عدد راسبی از مرتبه ی یک ده هزارم حرکات بزرگ مقیاس در وسط حوضه وجود دارند. در معادله ی شوری، جمله انتشار شوری ، و در معادله ی دما، جمله ی همرفت دما، به ترتیب باعث تغییر شوری و دمای لایه ها می گردند.
علوم غیرزیستی دریا
مینو پورآقابرار؛ مجتبی شکرالله زاده طالشی؛ محمد جواد چائیچی
چکیده
دریای خزر علاوه بر جاذبههای طبیعی و توریستی، حاوی مقادیر با ارزشی از املاح و عناصر معدنی در خود میباشد که بهرهبرداری اصولی از آنها بیشک ﺗﺄثیر مهمی در رونق اقتصادی منطقه خواهد داشت. دریا منبع غنی از لیتیم است. آنالیز آن در دریای خزر، با روشِ طیفسنجی نشراتمی شعلهای بهعنوان روشی ساده، سریع و قابل اطمینان که دقت و حساسیت ...
بیشتر
دریای خزر علاوه بر جاذبههای طبیعی و توریستی، حاوی مقادیر با ارزشی از املاح و عناصر معدنی در خود میباشد که بهرهبرداری اصولی از آنها بیشک ﺗﺄثیر مهمی در رونق اقتصادی منطقه خواهد داشت. دریا منبع غنی از لیتیم است. آنالیز آن در دریای خزر، با روشِ طیفسنجی نشراتمی شعلهای بهعنوان روشی ساده، سریع و قابل اطمینان که دقت و حساسیت بالایی دارد، مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. نمونههای سطحی و عمقی آب دریای خزر از ایستگاههای بابلسر، فریدونکنار و محمودآباد و نمونههای آب مصب رودخانهها در سه ایستگاه فوق جمعآوری شد. پس از آمادهسازی نمونهها، مقدار لیتیم در نمونههای آب با روش افزایش استاندارد و دستگاه نشراتمی اندازهگیری شد. میانگین مقدار لیتیم در نمونههای آب مصب رودخانهها µgL-1 1/1 ± 3/15، 2/2 ± 6/14 و 3/3 ± 3/42، در آبهای سطحی µgL-1 9/60 ± 7/181، 0/28 ± 0/220 و 8/10 ± 2/222، در آبهای عمقی µgL-1 8/1 ± 7/143، 2/4 ± 8/175 و 2/5 ± 2/196 به ترتیب در ایستگاههای بابلسر، فریدونکنار و محمودآباد اندازهگیری شد. نتایج بررسیها نشان میدهد که مقدار لیتیم با افزایش فاصله از خط ساحلی کاهش مییابد، درحالیکه تفاوت غلظت لیتیم بین آبهای سطحی و عمقی برای هر سه ایستگاه تفاوت آشکاری را نشان نمیدهند.
علوم غیرزیستی دریا
سیاوش شایان؛ زهرا داداش زاده؛ مجتبی یمانی؛ راضیه لک
چکیده
اهمیت طرح مسئله مقیاس در مطالعات ژئومورفیک این است که متغیرهای گستردهای در تجزیه و تحلیل سطوح با مقیاس-های مختلف، که بر اساس اهداف و تواناییها طرحریزی میشود، تعریف میشود. از آنجایی که در بحث سلول رسوبی، با فرآیندهایی روبرو هستیم که در طیف وسیعی از مقیاسها عمل میکنند، اهمیت تعیین مقیاس مناسب جهت مطالعه این فرآیندها و ...
بیشتر
اهمیت طرح مسئله مقیاس در مطالعات ژئومورفیک این است که متغیرهای گستردهای در تجزیه و تحلیل سطوح با مقیاس-های مختلف، که بر اساس اهداف و تواناییها طرحریزی میشود، تعریف میشود. از آنجایی که در بحث سلول رسوبی، با فرآیندهایی روبرو هستیم که در طیف وسیعی از مقیاسها عمل میکنند، اهمیت تعیین مقیاس مناسب جهت مطالعه این فرآیندها و فرمهای ناشی از آنها ضروری مینماید. در این پژوهش سواحل استان هرمزگان به دلیل تنوع لندفرم و فرآیندهای ساحلی در بخشهای غربی و شرقی تنگه هرمز مورد مطالعه قرار گرفته است. این سواحل براساس واحدهای ژئومورفولوژیکی، الگوی موج و جریان خط ساحلی به 6 سلول و 17 زیرسلول رسوبی تقسیم شدهاند. جهت نیل به این هدف از نقشه توپوگرافی 1:25000، نقشه زمینشناسی 1:100000، تصاویر ماهوارهای LandSat 5، دادههای هیدرودینامیک، دادههای آماری باد، هیدرولوژی و لایروبی بنادر بزرگ و دادههای رسوبشناسی استفاده شده است. دادهها در محیط10.2 ArcGIS تحلیل شده و محیط ساحل براساس ویژگیهای مشترک فرم و فرآیندی طبقهبندی شد. برمبنای هدف مطالعه که تعیین مقیاس مناسب جهت مطالعه سلولهای رسوبی است، نتایج بدست آمده مؤید این است که در تعیین استراتژیهای مدیریتی باید به هر یک از این مقیاسها توجه شود. براساس مطالعات صورت گرفته مقیاس هایی که در محیط ساحل جهت مطالعه استفاده میشوند شامل مقیاس سیستم (مقیاس بزرگ)، زیر سیستم (متوسط) و مقیاس لندفرم (کوچک) هستند. مقیاسهای فضایی و زمانی که در قالب سلول مطرح میشوند، در دسته مقیاسهای متوسط قرار دارند. مقیاس متوسط بیشترین کاربرد را در مدیریت ساحلی دارد.
علوم غیرزیستی دریا
محمود نصیری؛ مرتضی ضیاءالدینی؛ کمال الدین کر
چکیده
چکیده :آلودگی اکوسیستم های آبی، موجودات زنده را درگیر مشکلات جدی نموده است. این مطالعه به منظور تعیین غلظت و توزیع فصلی دو ترکیب پرمصرف فتالات استر شامل DnBP و DEHP در خلیج چابهار صورت گرفت. برای تعیین غلظت این آلایندهها، نمونهبرداری به صورت فصلی از آبهای سطحی در 7 ایستگاه و با 4 بار تکرار در هر ایستگاه در خلیج چابهار انجام شد و پس از ...
بیشتر
چکیده :آلودگی اکوسیستم های آبی، موجودات زنده را درگیر مشکلات جدی نموده است. این مطالعه به منظور تعیین غلظت و توزیع فصلی دو ترکیب پرمصرف فتالات استر شامل DnBP و DEHP در خلیج چابهار صورت گرفت. برای تعیین غلظت این آلایندهها، نمونهبرداری به صورت فصلی از آبهای سطحی در 7 ایستگاه و با 4 بار تکرار در هر ایستگاه در خلیج چابهار انجام شد و پس از استخراج این آلایندهها با روش میکرو استخراج مایع – مایع پخشی (DLLME)، غلظت این دو ترکیب توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی با آشکار ساز یونش شعلهای (FID) تعیین شد. در این روش 5/0 میلی لیتر متانول (به عنوان حلال پخشی) و 20 میکرولیتر از تتراکلرید کربن (به عنوان حلال استخراجی) به سرعت داخل نمونهی آب دریا اضافه شد و بعد از استخراج، فاز ته نشین شده به وسیله سرنگ هامیلتون به دستگاه GC تزریق و اندازهگیری گردید. تحت شرایط بهینه شده نمودار کالیبراسیون در محدوده (600-10) میکرو گرم بر لیتر رسم شد و حد تشخیص 04/0 و 78/1 میکروگرم بر لیتر، فاکتور تغلیظ 790 و 775، ضریب همبستگی 997/ 0 و 997/0 و همچنین انحراف استاندارد نسبی 0036/0 و 058/0 به ترتیب برای دو ترکیب DEHP و DnBP اندازهگیری شد. نتایج نشان داد غلظت دو ترکیب در ایستگاههای مختلف بسیار متفاوت است. بین غلظت ترکیبات DEHP و DnBP در بین ایستگاههای مختلف، اختلاف معنیدار آماری مشاهده گردید (P≤ 05/0).
علوم غیرزیستی دریا
محسن رضایی؛ علیرضا زراسوندی؛ مجید حیدری؛ علی اژدری
چکیده
در این مطالعه ویژگی های ژئوشیمی فلزات سنگین در آب خروجی تعداد 16 چشمه شور عمده استان خوزستان شامل چشمه پیرموسی، چشمه های دوگانه گره بردی، چشمه های سه گانه قلعه مدرسه، بتوند، کوه زر، عقیلی، کوه سالن (هفت تنان)، قاسم آباد، ایسپره، گرو، دوبلوطان و چشمه های منطقه رامشیر مورد ارزیابی قرار گرفتند. عمده چشمه های مورد بررسی پس از ورود به کارون ...
بیشتر
در این مطالعه ویژگی های ژئوشیمی فلزات سنگین در آب خروجی تعداد 16 چشمه شور عمده استان خوزستان شامل چشمه پیرموسی، چشمه های دوگانه گره بردی، چشمه های سه گانه قلعه مدرسه، بتوند، کوه زر، عقیلی، کوه سالن (هفت تنان)، قاسم آباد، ایسپره، گرو، دوبلوطان و چشمه های منطقه رامشیر مورد ارزیابی قرار گرفتند. عمده چشمه های مورد بررسی پس از ورود به کارون در نهایت به خلیج فارس تخلیه میشوند. بررسی ها نشان میدهد به استثناء چشمه های منطقه رامشیر و چشمه گرو که به ترتیب در سازندهای میشان و آسماری رخنمون دارند، مظهر کلیه چشمه های شور استان خوزستان در سازند تبخیری گچساران واقع شده است. دبی حداکثر این چشمه های از کمینه 2 L/Sec (چشمه های رامشیر و قلعه مدرسه) تا بیشینه 330 L/Sec (چشمه گرو) متغیر می باشد.